Podstawczaki mają grzybnię zbudowaną z dikariotycznych strzępek, które mogą wytwarzać owocniki. Czasem rozmnażają się bezpłciowo za pomocą zarodników konidialnych. Rozmnażanie płciowe ma postać somatogamii i prowadzi do wytworzenia zarodników podstawkowych. W cyklu rozwojowym podstawczaków przeważa dikariofaza, haplofaza jest skrócona, a diplofaza ogranicza się do komórki (podstawki), na której powstają zarodniki podstawkowe.
Przedstawicielami podstawczaków jest większość tzw. grzybów kapeluszowych: jadalnych (np. pieczarka polna, borowik szlachetny, kurka, podgrzybek brunatny, maślak) oraz trujących (np. muchomor sromotnikowy). Podstawczaki są też pasożytami, np. niewytwarzające owocników rydze i głownie lub kapeluszowy grzyb – opieńka miodowa. Niektóre podstawczaki wchodzą w skład porostów.
Cykl rozwojowy podstawczaków na przykładzie muchomora czerwonego (wg Szweykowscy, 2002, zmienione)