Atak na Pearl Harbor

7 grudnia 1941r. (wg czasu amerykańskiego) o godz.6.00 japońskie siły zbrojne zaatakowały Pearl Harbor ? port na wyspie Oahu w archipelagu hawajskim. Chociaż hawajska baza morska USA była nieźle zabezpieczona, jednakże w tym miejscu i w tym czasie nie spodziewano się ataku. Amerykanie nic nie wiedzieli o ataku i jego celach, sądząc że atak- jeśli w ogóle nastąpi- wymierzony będzie w Indie Holenderskie.
USA wzmagały przygotowania do wojny w związku ze wzrastającą groźbą agresji japońskiej. Podstawowe siły Floty Pacyfiku stacjonowały w głównej bazie morskiej Pearl Harbor. Do zadania pierwszych uderzeń na bazy i szlaki komunikacyjne USA i ich sojuszników przygotowywano duże siły marynarki wojennej, lotnictwa i 4 armie polowe, 11 dywizji i 3 brygady piechoty oraz 9 pułków pancernych.
Do uderzenia na amerykańską bazę Pearl Harbor utworzono zespół lotniskowców pod dowództwem admirała Chuichi Nagumo ( 6 lotniskowców:Akagi, Kaga, Hiryu, Soryu, Zuikaku i Shokakuz 432 samolotami na ich pokładach, 2 okręty liniowe, 3 krążowniki, 11 niszczycieli i 3 okręty podwodne ). Ponadto wyznaczono oddział przedni, składający się z 27 okrętów podwodnych. Rozpoczęło się rozwijanie sił japońskiej marynarki wojennej.
26 listopada zespół lotniskowców, skoncentrowany w rejonie wyspy Iturup, z rozkazu telegraficznego z Tokio pod osłoną nocy, bez świateł, przerwawszy łączność, wyszedł na ocean, obierając kurs na Pearl Harbor.
W dniu 7 grudnia rano, kiedy zespół lotniskowców adm. Nagumo był oddalony od celu kilkaset kilometrów, wystartowały z lotniskowców samoloty pierwszej fali. Owego niedzielnego poranka w Pearl Harbor znajdowało się ponad 90 okrętów wojennych i statków pomocniczych amerykańskiej Floty Pacyfiku pod dowództwem adm. Husbanda Kimmela. Zaskoczenie Amerykanów było zupełne, co potwierdzało, hasło przekazane przez lotników adm. Nagumo: ?Tora, Tora, Tora? ( Tora to tygrys, przebiegający w legendzie 500 kilometrów w jeden dzień ).

Na cztery dni przed wizytą w Waszyngtonie ambasadora Kurusu, flota japońskich łodzi podwodnych opuściła przystań w pobliżu Tokio. Na długo przed atakiem na Pearl Harbor stawiły się na wyznaczonym miejscu, obserwowały ruchy floty amerykańskiej wokół archipelagu hawajskiego.
Przed wąskim przesmykiem wiodącym do bazy amerykańskiej znajdowały się w stanie pogotowia specjalnie zbudowane dla planowanej operacji miniaturowe łodzie podwodne o wyporności nie przekraczającej 46 ton, których załoga składała się zaledwie z dwóch osób. Jednej z takich łodzi, parę minut po godz. 4.00 udało się bezpośrednio przed atakiem przeniknąć do Pearl Harbor.

Sieć ochronna zamykająca przejście łodziom podwodnym była o tej porze otwarta. Osiem pancerników stanęło na kotwicy tuż obok wyspy, stanowiącej ?perłę? zatoki o kształcie ostrygi. O godz. 7.54 pierwsza fala bombowców, które wystartowały z lotniskowców stacjonujących na północ od Hawajów, uderzyła z nieba na lotniska bazy amerykańskiej. Dodatkową szansę stanowił fakt, że właśnie nad punktem ataku niebo było bezchmurne, zaś poza nim wszędzie zakryte chmurami. Niebawem nadleciały fale torpedowców i skierowały na pancerniki specjalne torpedy, wyposażone w skrzydełka służące do atakowania na wodach płytkich, zbrojone w ładunek o ogromnej sile wybuchu.

Już pierwsze uderzenie zmasakrowało stary pancernik ?Arizona?. W krótkim czasie poszedł on na dno, wraz z tysiącem stu ludźmi na pokładzie. Nigdy nie podniesiony z dna zatoki okręt?grób jest po dziś dzień widocznym w wodzie pomnikiem tamtego dramatu.
Na słabo bronionych lotniskach Pearl Harbor zniszczeniu uległo przeszło 200 samolotów, podobnie zresztą jak urządzenia lotniskowe.
Jak na 95-minutowy bój, amerykańskie straty były ogromne. Śmierć poniosło przeszło 2400 ludzi, blisko 1350 zostało rannych. Stojąca w porcie Flota Pacyfiku bezpowrotnie utraciła pancerniki ?Oklahomę? i ?Arizonę?. Sześć dalszych ( spośród 8 ) trzeba było podnosić z dna lub remontować przez następne lata. Zostały także zniszczone 3 lekkie krążowniki oraz 3 niszczyciele. Amerykanie stracili również 261 samolotów, z czego zdecydowaną większość na ziemi.
Straty Japończyków to 29 zestrzelonych samolotów, 5 zatopionych łodzi podwodnych, z których tylko jedna miała tonaż normalny, a pozostałe były łodziami miniaturowymi, oraz 65 ludzi.

W Japonii przed południem wszędzie mówiono o kolosalnym zwycięstwie. Podawano, że zostały uszkodzone amerykańskie lotniskowce, czyli najbardziej wartościowe, co okazało się nieprawdą, ponieważ atakujący liczyli, że natrafią na nie w Pearl Harbor, a tymczasem oba lotniskowce znajdowały się daleko na wodach oceanu. USS "Lexington" wypłynął z portu 5 grudnia z zadaniem dostarczenia grupy samolotów na wyspę Midway, a USS "Enterprise" wypłynął 28 listopada z podobnym zadaniem dostarczenia grupy samolotów na wyspę Wake.

Następnego dnia prezydent Stanów Zjednoczonych wygłosił przemówienie do obu izb Kongresu, informując o wiarołomnej napaści Japonii. Kongres uchwalił rezolucję o wypowiedzeniu wojny Japonii. Wojnę Japonii wypowiedziały również: Wielka Brytania, Kanada, Australia, Holandia, Nowa Zelandia, Związek Południowej Afryki, Chiny i szereg państw Ameryki Łacińskiej.
Następstwem ataku na Pearl Harbor było rozprzestrzenienie się wojny światowej na ogromne obszary Pacyfiku i Oceanu Indyjskiego oraz Azji Południowo-Wschodniej.
Operacja nie osiągnęła w pełni zamierzonych celów, ponieważ w porcie nie było lotniskowców, które kilka dni wcześniej wyszły w morze. Samoloty nie zniszczyły również instalacji lądowych, dzięki czemu po kilku miesiącach baza mogła funkcjonować normalnie. Atak na Pearl Harbor stał się przyczyną przystąpienia Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej.