Nicienie

Nicienie- zw. robakami długimi (obleńce) od 0,3mm do 1,2m, ciało wydłużone, zaostrzone z obu końców, bez wyodrębnionej głowy, brak komórek z rzęskami i wiciami, żyją w wodach, glebie, pasożytniczy tryb (ok. 60 gat. to pasożyty człowieka).

1. Budowa zewnętrzna i powłoka ciała
Zewnętrzna powłoka- wór powłokowo-mięśniowy (oskórek, nabłonek, pojedyncza warstwa mięśni)
Osórek (kutikula) ? zbudowany z substancji białkowej o złożonej strukturze, przepuszczalny tylko dla wody i gazów, u nicieni funkcja ochronna przed truciznami, u pasożytów- zapobieganie strawieniu przez enzymy trawienne żywiciela
Nabłonek (hypoderma) ? u mniejszych- budowa komórkowa, u większych syncytialna, tworzy wałki hypodermalne
Warstwa mięśniowa ? stanowią ją mieśnie podłużne, jamę ciała wypełnia surowiczy płyn, nadaje zwierzęciu sprężystość, zastępuje układ krążenia, rozprowadza substancje odżywcze po całym ciele

2. Układ pokarmowy
Zaczyna się otworem gębowym, kończy otworem odbytowym; jelito przednie, środkowe, tylne; otwór gębowy- otoczony wargami, zaopatrzony w zęby, szczęki, sztyleciki itp. gardziel- silnie umięśniona, jelito środkowe- pochodzenie endodermalne, postać prostej rury; u pasożytów- może dojść do redukcji układu np. zanik odbytu.

3. Układ oddechowy- brak, zachodzi wymiana gazowa całą powierzchnią ciała; pasożyty- zdolność do oddychania beztlenowego.

4. Układ krążenia- brak wykształcenia wyspecjalizowanego układu.

5. Układ nerwowy- prosta budowa, związany z powłokami ciała, centralna część układu- pierścień okołogardzielowy zbudowany z 2-4 par zwojów nerwowych, z pierścieniem łączy się 6-8 par pni nerwowych, najlepiej rozwinięte: pnie brzuszne i grzbietowe, słabo rozwinięte narządy zmysłów (receptory czuciowe) wyjątek- gatunki morskie mają fotoreceptory w postaci plamek ocznych.

6. Układ wydalniczy
Brak komórek płomykowych, u większych nicieni kształt litery H, składa się z dwóch kanałów, które biegną w bocznych wałkach hypodemalnych, kanały te zbudowane są z niewielkiej ilości komórek (u glisty ludzkiej tylko 2), układ służy do osmoregulacji, w mniejszym stopniu do usuwanie produktów przemiany materii.

7. Rozmnażanie się i rozwój
Większość- rozdzielnopłciowe, pozostałe- dymorfizm płciowy np. glista ludzka (samica większa od samca)
Narządy rozrodcze żeńskie- -cewki: podwójne, cienkie, ślepo zakończone kanaliki, -pochwa: tworzy się poprzez złączenie dwóch macic, -jajnik i jajowód
Narządy rozrodcze męskie- -pojedyncza cewka (jądro, nasieniowód), -stek (kloaka) wspólna część przewodu pokarmowego z rozrodczym
Zapłodnienie wewnętrzne (w macicy) samice są jajorodne, wolno żyjące gatunki- niewiele jaj, pasożyty- miliony sztuk, mogą wyć też jajożyworodne (np. włosień kręty)
Proces linienia- larwa zrzuca warstwę oskórka pokrywającą zewnętzną powierzchnię ciała i osórek pokrywający jelito przednie i tylne, u nicieni zachodzi kilkakrotnie
Pasożyty monokseniczne ? pasożyty, które rozwijają się u przedstawicieli jednego gatunku żywiciela (jednodomowe)
Pasożyty polikseniczne ? pasożyty, które pasożytują w osobnikach należących do różnych gatunków (wielodomowe).