profil

Człowiek pod władzą despotyzmu. Rozwiąż problem, odwołując sie do sceny Sen Senatora oraz innych wybranych frgmentów Dziadów cz. III Adama Mickiewicza

poleca 89% 101 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Adam Mickiewicz

Despotyzm to władza absolutna, która opiera się tylko władzy jednego człowieka. Człowiek pod władzą despotyzmu to człowiek zniżony do roli potrzebnego lub też niepotrzebnego przedmiotu. Jego prawa, obowiązki, przywileje zależą od humoru władcy. W III części Dziadów znajdujemy opis despotyzmu w "Śnie Senatora". Przyglądam się pogrążonemu we śnie Senatorowi. Autor nie pozostawia co do niego żadnych złudzeń ? to despotyczny, bezwzględny człowiek, opętany żądzą władzy, dla którego nic poza zaszczytami i honorami się nie liczy. Jest człowiekiem próżnym, pragnącym przypodobać się Carowi i zdobyć jego łaskę. W pogoni za karierą i przychylnością cara zatracił się i został obłudnym, perfidnym i bezdusznym człowiekiem, brutalnym oprawcą. Nowosilcow czyni tyle samo zła, co car, jednak jego czyny podyktowane są strachem. Boi się, że nie uzyska przychylności władcy a jest to rzecz najbardziej pożądana przez wszystkich podwładnych okrutnego cara. Na początku Senator widzi we śnie ogromne zaszczyty. Dostaje od cara sto tysięcy rubli, order i tytuł książęcy. Jest w łasce cara: ?Senator w łasce, w łasce...?. Wszyscy się go boją i nienawidzą jednak kłaniają mu się: ?...nienawidzą mnie wszyscy, kłaniają się, boją?. Jest to dla niego upajająca myśl. Pragnie, aby trwało to wiecznie, gdyż jest człowiekiem bardzo pysznym. Jest tak szczęśliwy, ze sam mówi: ?O rozkoszy! Umieram, z rozkoszy umieram!?. Zaraz potem do sali wchodzi car: ? (...) A! Cesarz wchodzi, / A! -co? - nie patrzy! zmarszczył brwi- spojrzał ukosem? (...) / Senator wypadł z łaski, z łaski! (...)?Jest to dla niego nie do zniesienia. Wszyscy odwracają się od Nowosilcowa. Jest to dla niego największa kara, jaka tylko mogła go spotkać. Senator nie jest już człowiekiem. Dawno stał się marionetką i nauczył się tańczyć do melodii granej przez cara, w celu osiągnięcia wymiernych korzyści. Despotyzm sprawił, że na szczycie hierarchii wartości Nowosilcowa o pierwsze miejsce walczyły władza i pieniądze. To zaprowadziło Senatora na skraj załamania nerwowego, do stanu, w którym miotają nim tak sprzeczne i kontrastujące ze sobą uczucia, jak choćby niewypowiedziana radość z orderu w jednej chwili zamieniona w rozpacz z powodu niełaski cara. Na tym przykładzie ukazany jest upadek moralny człowieka. Widać jak bardzo despotyczna władza może zniszczyć osobowość zarówno jednostki jak i całego narodu. Senator w pogoni za własnym dobrem, z wykształconego człowieka stał się potworem i prześladowcą społeczeństwa. W utworze Mickiewicz zawarł również ocenę społeczeństwa. Zostało ono porównane do lawy i podzielone na stronę lewą, ?zimną twardą i plugawą? i prawą ?wewnętrzny ogień?.
Ludzie sprzeciwiający się despotycznej władzy cara to w utworze romantycy, ludzie młodzi. Ich los był najbardziej godny współczucia, gdyż droga przez nich obrana często kończyła się tragicznie i miała negatywne konsekwencje. Najlepiej przedstawia to ?Scena Więzienna?, gdy w wigilijny wieczór, uwięzieni młodzi patrioci zebrali się w celi Konrada w celu omówienia bieżących spraw państwa. Za sprzeciw, bunt i podjęcie działań wywrotowych, mających na celu obalenie cara, czekała ich dotkliwa kara. Wielogodzinne tortury, cierpienia każdego dnia, wywózki na Sybir, niemożność zobaczenia rodziny to efekt podjęcia walki w słusznej sprawie
Grupka przedstawiona w celi klasztoru Bazylianów stanowiła niewielki procent wszystkich młodych buntowników. W perspektywie czasów możemy tylko podziwiać ich odwagę, wiarę w słuszną sprawę i gotowość do poświęcenia.
Człowiek pod władzą despotyzmu, jak już wykazałem, przyjmuje różne postawy. Tragiczna dla mnie jest postawa ludzi podporządkowanych despotyzmowi, którzy okazali się okrutni, bezlitośni, niegodziwi i podli. Chciałabym zauważyć, że ci, którzy się podporządkowali byli tylko marionetkami w ręku jednego człowieka, który w jednej chwili mógł zmienić ich całe życie. Mickiewicz przedstawiając to w ten sposób stwierdza, że walka z despotyzmem kończy się tragicznie, obojętność jest godna pogardy, a podporządkowanie się jest najgorszym wyjściem, gdyż pozbawia człowieka wszystkich ludzkich uczuć i zmienia go wewnętrznie.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 3 minuty

Gramatyka i formy wypowiedzi