"Kazań Sejmowych" Piotra Skargi

Kazania sejmowe Piotra Skargi to teksty wbrew powszechnemu przekonaniu, nigdy niewygłoszone. Zawierają oburzenie autora na sprawy według niego godne uwagi, karcą, usiłują wyperswadować słuchaczowi prawdy moralne, nauczyć, wskazać błędy w polskim społeczeństwie, poruszyć, oraz zachęcić do pracy nad reformowaniem słabości naszej ojczyzny.

Kazanie ósme "O szóstej chorobie Rzeczypospolitej, która jest dla grzechów jawnych i niekarności ich" to zwrócenie uwagi przez Skargę na niezwykle ważne tematy dotyczące Polski. W kazaniach tych podejmowane są tematy, które zachęcają do przeprowadzenia wielu reform związanych z poprawą bytu przeciętnego chłopa, oraz sądownictwem w Polszcze. Piotr Skarga nie pokazuje swoim słuchaczom w jaki sposób powinni zmieniać rzeczywistość, a wytycza szereg błędów i absurdów życia codziennego, których jego zdaniem być nie powinno. Zagrożeniem podstawowym jest według niego szerzenie się anarchii i lekceważenie moralności, nieprzestrzeganie jej. Autor opowiada się również za ograniczeniem przywilejów szlacheckich. Przepowiada upadek kraju, jest doskonałym wizjonerem i myśli racjonalnie, jest świadomy zagrożeń. Skarga we wspaniały sposób podejmuje się tematu, aż nie sposób zignorować jego kazań.

Utwór przesycony jest licznymi środkami stylistycznymi. Skarga używa stylizacji na język biblijny, który doskonale przemawia do człowieka, nadaje kazaniu odpowiedniego tonu i wzniosłości. Stosuje w nim przede wszystkim wyliczenia, epitety, inwersje (charakterystyczne dla języka staropolskiego), cytuje biblię (aby nadać swojemu dziełu wymiar religijny), wielokrotnie używa apostrofy odnoszącej się do Boga, jakby wzywając go przy klęskach narodu.Porównuje, od czasu do czasu używa metafor, wyolbrzymia pewne sprawy, aby podkreślić ich znaczenie w swoim kazaniu. Wypomina ludności ich karkołomne błędy, wzywa do ich naprawy.

W pierwszym fragmencie autora oburza lichwa i procenty, które zyskują lichwiarze na jej uprawianiu. Wyraża się krytycznie o bezsensownym gromadzeniu i zachłanności ludu, braku opamiętania w łakomstwie i próżności. Następnie odnosi się w swoim kazaniu do zbytków i złego używania dostatków. Dalej mówi o zachłanności, braku skromności, oraz rozrzutności. Ironicznie opowiada o wymysłach ludności, wożeniu pierzynek i łóżek na powozach, rozrzutności wśród dam w strojach oraz obżarstwie. Przyuważa, że miłosierdzie i dobre uczynki zginęły.Ojczyzna jest bardzo uboga, a domy są bogate. Pokazuje kontrast - najuboższej ludności i nędzy, w jakiej żyją, oraz bogactwie, które w żaden sposób nie wpływa, nie pomaga biednym warstwom. Odnosi się do Sodomy cytując słowa Proroka o nasyceniu chleba i dostatku. Następnie przechodzi do niemiłości i niechęci wszystkich ku Rzeczypospolitej. Wypomina brak szacunku do ojczyzny, opowiada o swoim podejściu do tych spraw, rozgniewany i zniesmaczony cytuje "Tak się popsuje i w niwecz obróci, i w dym a w przeynę pójdzie chwała wasza i wszytki dostatki i majętności wasze." Odnosząc się do biblii zadaje również pytania retoryczne, czy nie powinno opłakiwać się naszego kraju? Na koniec kazania również posługując się biblią mówi o matactwach i zdradach ludzkich, nieufności wobec siebie, co podsumowuje słowem Pana "Nakarmię ich piołunem i napój dam im wodę żółci." Każe zauważyć, że jesteśmy zhańbieni, powinniśmy opłakiwać wszystkie te błędy i negatywne zjawiska dziejące się w ojczyźnie.

Skarga to pisarz szesnastego wieku, ale uważam, że jego teksty również w pewnym stopniu mogą opisywać stan rzeczy czasów współczesnych. Dlatego jest to tekst uniwersalny, z którego każdy z nas może wyciągnąć stosowne wnioski, zastanowić się nad sobą i życiem w społeczeństwie, oraz dokonać poprawy, do jakiej autor wzywa.