Model interpretacji epiki.

MODEL INTERPRETACJI EPIKI

1. Wstępne rozpoznanie całości
a) poszukiwanie nadrzędnego sensu utworu, sprecyzowanie zakresu poszukiwań
b) sformułowanie wstępnej tezy interpretacyjnej

2. Relacja: narracja - świat przedstawiony
a) obecność narratora: narrator ukryty za światem przedstawionym, narrator ujawniający swoją obecność przez komentarze, oceny, antycypacje zdarzeń, przez działania kreacyjne lub uczestnictwo w zdarzeniach
b) sytuacja narracyjna (okoliczności wypowiedzi, obecność adresata i jego wpływ na kształtowanie wypowiedzi, usytuowanie marratora wobec świata przedstawionego, np. abstrakcyjny, osobowy)
c) postawa narratora:
- sprawozdawczo-informacyjna
- interpretująco-oceniająca
- dygresyjna
- dominanta tekstu - świat przedstawiony (narracja jednopłaszczyznowa) - narracja (narracja dwupłaszczyznowa - przedmiotem przedstawiania staje się, obok świata przedstawionego, sama wypowiedź)
- wpływ odczytanej dominanty na przyjętą hipotezę interpretacyjną oraz kolejność działań interpretacyjnych.

3.A. Ukształtowanie narracji (narracja dwupłaszczyznowa):
a) analiza wypowiedzi i języka narratora:
- rozwiązania i nawiązania stylistyczne
- sposoby uobecniania się narratora i adresata narracji
b) charakterystyka narratora - wiarygodność, ironia, kreacja, zaangażowanie
c) wpływ relacji na kształt świata przedstawionego (np. chronologia zdarzeń, subiektywność przedstawiania)

3.B. Ukształtowanie świata przedstawionego (narracja jednopłaszczyznowa):
a) sposób prezentacji świata przedstawionego:
- hierarchia podstawowych elementów świata (dominanta: postać, akcja, czas, etc.)
- sposób konstruowania elementów świata przedstawionego
b) zasada motywacji (np. mityczna, realistyczna, fantastyczna, groteskowa)

4. Ogólny sens utworu:
a) o czym mówi - informacje semantyczne i implikowane:
- uwzględnienie miejsc nacechowanych znaczeniowo (tytuł, motto, początek i koniec, gatunek, dosłowne lub metaforyczne znaczenie wielkich figur semantycznych)
- kluczowe wyrażenia i znaczące motywy kulturowe, funkcjonalne wykorzystanie przywołanych w utworze odwołań do kontekstu kulturowego (motywy, nawiązania intertekstualne)
- relacje między analizowanym fragmentem a całością tekstu
b) jak utwór jako całość wpisuje się w omawiany fragment (kontekst macierzysty dzieła)

5. Przywołanie właściwych kontekstów oraz ich wyzyskanie w celu odczytania sensu utworu:
a) nawiązania przywołane w utworze bezpośrednio
b) inne układy odniesienia, które pogłębiają interpretację: konteksty kulturowe )np. filozoficzny, estetyczny, genologiczny) i asocjacje ucznia.

6. Interpretacja uogólniającia:
a) wynikająca z odczytania całości teza interpretacyjna
b) sposób oceny i wartościowania.