Przedawnienie roszczeń

Mozliwosc dochodzenia rozczen wynikajacych ze stosunkow majatkowych nie trwa w nieskonczonosc. Przeciwnie, jest ona ograniczona granicami czasowymi oznaczonymi w przepisach parwa cywilnego. Przepisy ograniczajace w czasie mozliwosc dochodzenia rozczen przed sadami maja na celu sklonienie wierzycieli do szybkiego dochodzenia rozczen.Zwlekanie z dochodzeniem rozczen wytwarza bowiem stan niepewnosci, utrudniac moze postepowanie dowodowe itp.

Jako generalną zasadę kodeks cywilny ustala, ze przedawieniu ulegają wszystkie rozczenia majatkowe, tj. rozczenia wymierne w pieniadzu. Nieliczne wyjatki od tej zasady wymienione są wyraznie w kodeksie. Z wymienionej wyzej zasady wynika, ze przedawieniu ulegają jedynie rozczenia, a nie same prawa podmiotowe, oraz ze nie ulegaja przedawieniu rozczenia majatkowe, np. rozczenia plynace z praw osobistych. Kodeks cywilny okresla scisle terminy przedawienia. Nie moga one byc przez nikogo skracane ani przedluzane. W mysl kodeksu, jesli przepis szczegolny nie stanowi inaczej, termin przedawienia wynosi 10 lat, a dla rozczen o swiadczenie okresowe oraz rozczen zwiazanych z prowadzeiem dzialalnosci gospodarczej - 3 lata.

Przytoczony wyzej dziesiecioletni i trzyletni termin przedawienia nosi nazwe ogolnych terminow przedawienia. W niektorych sytuacjach k.c. przewiduje odmienne od wyzej podanych terminy. Jesli przepis szczegolny nie podaje odmiennego terminu przedawienia, chocby o przedawieniu rozczen nie wspomnial, oznacza to, ze wchodzi w gre jeden z ogolnych terminow przedawienia, tj. termin 10 - letni, a dla rozczen o swiadczenie okresowe lub zwiazane z prowadzeniem dzialalnosci gospodarczej - termin 3 - letni.

Rozczenie przedawione w naszym systemie prawnym nie wygasa, a jedynie staje sie rozczeniem niezupelnym. Po uplywie bowiem terminu przedawienia ten, przeciwko komu rozczenie jest skierowane, moze uchylic sie od zadoscuczynienia rozczeniu, powolujac sie na uplyw czasu. Bieg przedawienia rozpoczyna sie od dnia, w ktorym rozczenie stalo sie wymagalne, tj. najczesciej od dnia, w ktorym uprawniony mogl zadac spelnienia swiadczenia. (np. od dnia terminu zwrotu pozyczki). Kodeks przewiduje, ze w niektorych sytuacjach nastapic moze zawieszenie lub pzrerwa biegu przedawienia. Zawieszenie biegu przedawienia polega na tym, ze w pewnych sytuacjach bieg przedawienia nie rozpoczyna sie, a jesli juz sie rozpoczol, przez pewien okres nie jest liczony. Jezeli antomiast nastepuje ustanie przyczynypowodujacej zawieszenie, biegnie ono dalej, a nowy okres przedawienia dolicza sie do poprzedniego.Przerwa biegu przedawienia polega na tym, ze wskuek przewidzianych w k.c. przyczyn caly dotychczasowy bieg przedawienia zostaje przekreslony, a przedawienia zaczyna biec od poczatku.