Higiena układu pokarmowego i jej wpływ na zdrowie człowieka

Układ pokarmowy - jest to zespół narządów służących do przyjmowania pokarmów, rozkładania większych substancji pokarmowych na mniejsze, a następnie wchłaniania ich do krwi. Do układu pokarmowego człowieka zaliczamy przewód pokarmowy wraz z jego gruczołami. W skład układu pokarmowego wchodzi: jama ustna, gadło, przełyk, jelito cienkie i grube, żołądek, trzustka, przepona oraz wątroba, która jest największym gruczołem w ciele człowieka. Przewód pokarmowy rozpoczyna się otworem ustnym, a kończy otworem odbytowym.

Higiena układu pokarmowego zależy od wielu czynników. Przede wszystkim od prawidłowego odżywiania się, a także skłonności dziedzicznych. Jedzenie, które spożywamy ma bezpośrednią styczność z całym układem. Nieodpowiedni pokarm oraz niehigieniczne jego przygotowanie prowadzi do wielu chorób i zaburzeń trawienia. Długotrwałe niedożywienie prowadzi do osłabienia organizmu, sprawności fizycznej i umysłowej.

Higienę układu pokarmowego należy zacząć od dbania o jamę ustną i zęby. Należy szczotkować zęby po każdym posiłku oraz płukać jamę ustną specjalnymi antybakteryjnymi preparatami. Ponieważ resztki pokarmu mogą zalegać w szparach między zębami i prowadzić do próchnicy. Należy również przestrzegać diety bogatej w witaminę D, fluor i sole wapnia.

Najbardziej narażone na choroby, bakterie i pasożyty jest jelito cienkie i żołądek. Jedną z rozpowszechnionych chorób układu pokarmowego jest uszkodzenie błony śluzowej, która wyściela oba te narządy, czyli tzw. wrzody. Objawami są bóle brzucha, nudności, wymioty, utrata apetytu, niestrawność. W niewielu przypadkach mogą one powstawać wskutek długotrwałego przyjmowania niektórych leków, np. przeciwzapalne (polopiryna) lub przeciwbólowe. Leki wywołują wrzody u każdego pacjenta, który je zażywa. Uważa się, że czynniki takie jak stres, pokarmy, które zwiększają wydzielanie soku żołądkowego oraz używki: palenie tytoniu, picie kawy i alkoholu też działają szkodliwie.

Głównym winowajcą jest bakteria nazwana Helicobacter Pylori. Jest obecna u prawie wszystkich pacjentów z chorobą wrzodową dwunastnicy i w 80% przypadków choroby wrzodowej żołądka. Jest ona przenoszona przez bezpośredni kontakt, np. przez ręce. Czyli bardzo ważne są higieniczne warunki przyrządzania jedzenia oraz mycie rąk przed posiłkiem, co zmniejszy ryzyko zakażenia bakteriami.

Do bakterii wywołujących choroby układu pokarmowego zalicza się również salmonellę (bakteria wywołująca dur brzuszny, stany zapalne żołądka i jelita cienkiego), shigella (bakteria czerwonki), clostridium botulinum (laseczka jadu kiełbasianego) i inne. Ważnym problemem sanitarnym i medycznym są pasożyty przewodu pokarmowego. Ich głównym źródłem powstawania są skażenia wody i żywności. Zarażeniu zapobiega się przede wszystkim przez niespożywanie surowego lub niedogotowanego mięsa z nieznanego źródła, ochrona gleby i wody przed przedostawaniem się fekaliów ludzkich, w których mogą znajdować się larwy tasiemców, dokładne mycie owoców i warzyw.

Negatywny wpływ na układ pokarmowy mają również używki takie jak papierosy, alkohol czy kawa. Wątroba, której funkcją jest usuwanie lub neutralizowanie zbędnych produktów przemiany materii, alkoholu i innych substancji mogących być szkodliwymi dla organizmu. Nie jest ona w stanie usunąć zbyt dużej ilości tych substancji, w związku z czym może ulec zniszczeniu. Dlatego np. nadmierne picie alkoholu może doprowadzić nawet do marskości wątroby. Alkohol również hamuje działanie enzymów trawiennych, doprowadza do zaburzeń w wydalaniu żółci oraz uszkadza żołądek.

Oprócz unikania potraw, które nam mogą zaszkodzić i dbania o prawidłowy stan higieny produktów pokarmowych możemy dbać o nasz układ pokarmowy dzięki specjalnym dietom. Dieta bogata w błonnik rozpuszczalny: grejpfruty, pomarańcze, marchew, ziemniaki, mąka pszenna, brązowy ryż, jęczmień, owies, otręby owsian, powoduje wzrost wydalania kwasów żółciowych i cholesterolu z kałem, co prawdopodobnie zmniejsza jego ilość we krwi. Pomaga on również w tworzeniu bardziej miękkiego stolca. Błonnik nierozpuszczalny znajduje się w całych ziarnach w postaci celulozy, w zewnętrznej części nasion, owoców, ziaren, nasion strączkowych. Pomaga on w wypróżnieniach i przynosi ulgę w dolegliwościach związanych z trawieniem oraz zapobiega nowotworom okrężnicy.

Musimy pamiętać, że od stanu układu pokarmowego zależy prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Nie wolno bagatelizować objawów, ponieważ konsekwencje mogą zakończyć się nawet śmiercią. Należy dbać o siebie i prawidłowo się odżywiać.