Opis wybranych roślin z kilku rodzin.

RODZINA: GOŹDZIKOWATE

OPIS ROŚLINY
Roślina jednoroczna, dwuletnia, rzadziej wieloletnia, dwupienna. Łodyga u tego gatunku dorasta do wysokości 30 – 100 cm, jest rozgałęziona, miękko owłosiona, u góry lekko lepka. Liście naprzeciwległe, dolne – kształtu odwrotnie jajowatego, górne – owalnielancetowate, zaostrzone, zwężające się w ogonek, owłosione. Kwiatostanem jest wierzchotka, dwuramienna. Kwiaty koloru białego, o kielichu mrukowatym u kwiatów męskich – pręcikowych oraz jajowato rozdętym u kwiatów żeńskich- słupkowych. Kielichy są gruczołowato opuszczone z wyraźnym ząbkowaniem. Owocem jest torebka otwierająca się na szczycie. Nasiona kształtu nerkowatego, długości 1,0 – 1,5 mm, z lekkim zagłębieniem od strony brzusznej, wyraźnie brodawkowane, matowe, koloru popielato – szarego. Do pełnego rozwoju potrzebuje z reguły dwóch okresów wegetacyjnych. Rozmnaża się generatywnie za pomocą nasion oraz wegetatywnie z pączków przybyszowych umieszczonych na korzeniach. Kwitnie od maja do września.

WYSTĘPOWANIE
Występuje wśród zbóż i roślin okopowych, częściej w roślinach wieloletnich – koniczynach, lucernie. Rośnie również na łąkach, rowach, miedzach i nieużytkach, w zaroślach. Gatunek ten można spotkać w ogrodach o glebach żyznych, bogatych w azot.

SIEWKA
Liście odwrotnie jajowate lub eliptycznie lekko zaostrzone, z widocznym tylko nerwem środkowym. Liście naprzeciwległe, skupione w różyczkę – pierwsze podługowatoeliptyczne, na szczycie dziobkowato zaostrzone, u dołu klinowato zwężające się w ogonki liściowe. Następne liście podługowate o nerwach pierzastych, na brzegach i po obu stronach blaszki krótko owłosione.

STULICHA PSIA

RODZINA: KRZYŻOWE

OPIS ROŚLINY
Roślina jednoroczna, jara lub ozima, dorastająca wysokości 15 – 90 cm. Łodyga wyprostowana, gałęzista, krótko owłosiona. Liście podwójnie lub potrójnie pierzastodzielne, o odcinkach wąskolancentowatych lub równowąskich, owłosione. Kwiaty drobne, bladożółte, szypułki dwukrotnie dłuższe od kielicha. Owoc – łuszczyna, łukowata, obła, dwukrotnie dłuższa od szypułek. Nasiona w zarysie jajowate lub eliptyczne, nieco spłaszczone z boków, na szczycie z wyrastającym ponad liścienie końcem korzonka, długości 0,8 – 12 mm, szerokości 0,5 mm. Powierzchnia nasion żółtobrunatna, delikatnie siatkowana, z połyskiem. Jedna roślina rosnąca pojedynczo może wydać kilkaset tysięcy nasion. Kwitnie od maja do października. Roślina trująca.

WYSTĘPOWANIE
Pospolity chwast ruderalny, na przydrożach, w sadach, ogrodach, na nieużytkach. Ponadto coraz częściej chwast występujący na polach, wśród zbóż, okopowych głównie na glebach lżejszych, suchych. Spotykana najliczniej w Polsce północno – zachodniej.

SIEWKA
Łodyżka podliścieniowa długości ok. 5mm, zielona lub fioletowo nabiegła, cienka, nitkowana. Liścienie podługowate, długości 3 – 5 mm, szerokości 2 mm, na szczycie tępe, w nasadzie zwężone na ogonkach dwukrotnie dłuższych od blaszek liścieniowych. Pierwsze liście naprzeciwległe, trójdzielne o większym odcinku szczytowym albo pojedynczo pierzaste. Dalsze liście pierzastodzielne, z dwoma, trzema parami równowąskolancetowatych odcinków bocznych lekko ząbkowanych. Liście i łodyga pokryte drobnymi włoskami.

RODZINA: KRZYŻOWE

OPIS ROŚLINY
Roślina roczna, o formach jarych i ozimych, dorastająca wysokości 15 – 60 cm. Łodyga rozgałęziona, krótko i szorstko owłosiona. Liście lirowato pierzastodzielnie, z dwoma, trzema parami nierówno ząbkowanych odcinków bocznych, odcinek szczytowy duży i ząbkowany. Kwiatostan w postaci wydłużonego grona. Kwiaty drobne, jasnożółte, 2 – 3 mm długości. Owocem są szydlaste łuszczynyprzylegające do osi kwiatostanu, ku szczytowi stopniowo zwężone, długości 10 -15 mm; Nasiona o zmiennym kształcie, zwykle jajowate lub podłużnie jajowate, z jednej strony wypukłe z drugiej płaskie, na końcach ukośnie ścięte, długości 1,0 – 1,8 mm, szerokości 0,6 – 0,8 mm. Powierzchnia nasion barwy brunatnej do oliwkowobrunatnej, delikatnie pomarszczona, połyskująca. Kwitnie od maja do października. Roślina trująca.

WYSTĘPOWANIE
Pospolity chwast ruderalny, rośnie na podwórzach, przydrożach, w ogrodach i sadach, rzadziej spotykany na polach.

SIEWKA
Łodyżka podliścieniowa krótka, zielona lub czerwono nabiegła, długości 5 – 10 mm. Liścienie krótkie, podłużne lub szeroko – eliptyczne, na szczycie tępe, u nasady z cienkim ogonkiem, długości 5 – 7 mm, nagie lub rzadko owłosione. Liście skrętoległe umieszczone w różyczce nad liścieniami. Pierwszy liść w zarysie prawie kolisty, u nasady nieco sercowaty, o brzegach odlegle ząbkowanych. Drugi liść podobny, nieco większy, na brzegu falisto ząbkowany. Liść trzeci i dalsze lirowatopierzastodzielne, pokryte rzadkimi, cienkimi, białymi włoskami.


IGLICA POSPOLITA

RODZINA: BODZISZKOWATE

OPIS ROŚLINY
Roślina jednoroczna, jara i ozima, wysokości 10 – 50 cm. Łodyga wzniesiona lub podnosząca się, od dołu rozgałęziona, owłosiona, u góry lekko gruczołowata. Posiada liście naprzeciwległe lub skrętoległe, pierzastosieczne, odcinki liściowe są siedzące lub na bardzo krótkich ogonkach, głęboko pierzastowcinane. Kwiatostan w formie baldacha, o kwiatach barwy liliowej lub jasnopurpurowej. Owocem jest
5 – dzielna rozłupina, rozpadająca się na podługowate rozłupki, o skręconych, zdrewniałych częściach szyjki słupka, barwy brunatnej, o złocistym owłosieniu, długość owocu bez ości ok. 6,0 mm, grubość 1,0 mm. Kwitnie od kwietnia do września.

WYSTĘPOWANIE
Występuje na glebach piaszczystych lub lżejszych gliniastych, lekko kwaśnych, zachwaszczających rośliny okopowe, zboża, koniczyny, spotykana na przydrożach, miedzach rowach.

SIEWKA
Liścienie w zarysie jajowate, 2 -3 klapowe, poprzez głębokie boczne wcięcia podzielone na nierówne odcinki ( klapy ); szczytowy większy, boczne mniejsze i położne niesymetrycznie, lekko omszone. Pierwsze liście skrętoległe, z trzema parami pierzastodzielnych bocznych odcinków, dolne odcinki największe. Liście następne podobne, z większa liczbą odcinków bocznych, pokrytych drobnymi, białawymi włoskami.

BODZISZEK

RODZINA: BODZISZKOWATE

OPIS ROŚLINY
Roślina jednoroczna, jara i zimująca. Łodyga zwykle leżąca, krótko omszona, dorastająca do 10 – 50 cm wysokości. Liście dłoniasto 5 – 9 dzielne, o odcinkach klinowatych. Każdy odcinek na wierzchołku 3 – 5 krotnie nierówno powcinany. Kwiatostany baldachokształtne umieszczone są w kątach liści. Kwiaty barwy fioletowej do lekko purpurowej, szypułki kwiatowe po przekwitnięciu odgięte w dół. Owocem jest jajowata rozłupka, z małym dzióbkiem długości 1,5 – 2,0 mm i szerokości 1,0 – 1,2 mm, pokryta gruczołowatymi włoskami barwy ciemnożółtej do brunatnej. Kwitnie od maja do września.

WYSTĘPOWANIE
Bodziszek drobny występuje prawie na wszystkich glebach próchniczych i gliniastych, lżejszych lecz dobrze nawożonych, w ogrodach i na polach. Najczęściej wśród zbóż, roślin okopowych oraz roślin pastewnych; spotykany również na przydrożach i odłogach.

SIEWKA
Liście nerkowate, w nasadzie sercowate, na szczycie zaokrąglone lecz z płytkim, szerokim wcięciem, na długich ogonkach, czerwono nabiegłych w dolnej części, całe krótko omszone. Pierwszy liść dłoniastoklapowany, w zarysie duągły, z dłoniasto rozchodzącym się unerwieniem. Następne liście podobne, większe z 3 –dzielnymi klapami na długich ogonach, kilkakrotnie dłuższych od blaszek liściowych. Blaszki i ogonki pokryte odstającymi, drobnymi włoskami.

ŚLAZ ZANIEDBANY

RODZINA: ŚLAZOWATE

OPIS ROŚLINY
Roślina roczna, dwuletnia lub trwała, wysokości 10 – 45 cm. Łodyga rozesłana lub podnosząca się, gałęzista, naga lub rzadko owłosiona. Liście okrągławosercowate, karbowane, pięcio – siedmio klapowe, na długich ogonkach. Kwiaty po trzy, cztery w pęczkach umiejscowione w kątach liści, różowe, bladoróżowe, rzadziej białe. Płatki korony trzy, cztery razy dłuższe od kielicha, na brzegu głęboko wcinane; szypułki kilka razy dłuższe od kielicha, na brzegu głęboko wcinane, szypułki kilka razy dłuższe od kwiatów. Owoc – wielokrotny krążek, promieniście dzielny o średnicy 5 – 7 mm, złożony z kilkunastu jedno – nasiennych rozłupek. Po dojrzaniu środek ( tarczka ) oraz listki kielicha na ogół nie spłaszczone, szarawozielone, o średnicy 1,5 – 2,0 mm. Nasiona okrągławo – nerkowate, ciemnobrunatne, długości 1,5 – 1,8 mm, grubości około 1,0 mm. Kwitnie od czerwca do października.

WYSTĘPOWANIE
Popularny chwast w ogrodach i sadach, na przydrożach, przychaciach, nieużytkach, na brzegach pól, na glebach zarówno gliniastych jak i piaszczystych.

SIEWKA
Łodyżka podliścieniowa długości ok. 15 mm, zielona, zgrubiała. Liścienie strzałkowato sercowate, nagie, zielone, długości 6 – 7 mm, na szczycie ostro zakończone, na cienkich ogonkach. Liście skrętoległe, skupione w luźną różyczkę nad liścieniami, na długich ogonkach. Blaszki liściowe okrągławonerkowate, długości ok. 10 mm, szerokości 20 mm, ciemnozielone, dłoniasto unerwione, szczeciniasto owłosione. Dalsze liście w nasadzie głęboko sercowato wcięte.

WYKA PTASIA

RODZINA: MOTYLKOWE

OPIS ROŚLINY
Roślina wieloletnia, o cienkich wijących się i rozgałęzionych łodygach, długości 30 – 100 cm, owłosiona. Liście parzystopierzaste, zakończone rozgałęzionym, czepnym wąsem o 6 – 10 parach równowąskich lub podługowych listków oraz występującymi u podstawy ogonka całobrzegimi strzałkowatymi przylistkami. Kwiatostan w formie grona, składający się z 20 – 40 kwiatów, gęsty, na szypule równej długości wspierającego go liścia. Kwiaty barwy niebieskiej z odcieniem fioletowym. Owocem jest brunatny strąk, spłaszczony, zawierający 4 – 5 nasion. Następna prawie kulista, średnicy 2,0 – 3,5 mm, ciemnobrunatne, z ciemniejszym marmurkiem. Znaczek długości 2 – 3 mm obejmujący 1/3 – ¼ obwodu nasienia. Kwitnie od czerwca do września. Rozmnaża się za pomocą nasion oraz wegetatywnie z odrostów korzeniowych.

WYSTĘPOWANIE
Występuje na różnych typach gleb. Przede wszystkim jednak na glebach gliniastych i próchnicznych oraz wapiennych. Na polach uprawnych spotykana rzadziej, częściej na ich obrzeżach, miedzach; bardzo pospolita na łąkach, w zaroślach i lasach.

SIEWKA
Łodyżka podliścieniowa cienka, 4 – kanciasta o ciemno fioletowym zabarwieniu. Pierwszy liść o jednej parze listków, równowąskolancetowatych, na szczycie z niedużym ostrzem. Drugi i trzeci liść podobny do pierwszego. Czwarty liść posiada dwie pary listków i zakończony jest krótkim, nie rozgałęzionym prostym wąsem. U podstawy ogonków po dwa drobne szydlaste przylistki.