Zbiorowe środki ochrony ludności

Każda klęska, katastrofa lub stan zagrożenia, które ogólnie możemy określić mianem sytuacji kryzysowej, bez względu na przyczynę powstania, dezorganizuje normalne życie. Różnorodność występujących zagrożeń wymaga przygotowań na poziomie lokalnym (gmina, powiat), regionalnym (województwo) oraz krajowym. Jest to związane z szybkością oraz skalą możliwości udzielenia pomocy.
Realizując ustawowe zadania w zakresie obronności, Powiat współpracuje m.in. z policją, strażą pożarną, służbami sanitarno-epidemiologicznymi, inspekcją weterynaryjną i nadzoru budowlanego. W wypadkach bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa (w tym sanitarnego, weterynaryjnego), a zwłaszcza w wypadku zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, starosta ma prawo wydać odpowiedniemu inspektorowi lub komendantowi powiatowemu polecenia podjęcia działań, zmierzających do usunięcia tego zagrożenia.

SYGNAŁY ALARMOWE ORAZ POSTĘPOWANIE PO ICH OGŁOSZENIU

Powiadomienie ludności o zagrożeniach powinno dostarczać informacji o rodzaju zagrożenia, miejscu, obszarze, granicach rejonu zagrożonego oraz najważniejszych wskazówek dotyczących zachowania się ludności. W okresie wojny powiadamiania ludności dokonuje się przez alarmowanie w ujednoliconej formie. W systemach alarmowych przewiduje się przede wszystkim wykorzystanie istniejących syren, urządzeń informacyjno-sygnalizacyjnych i alarmowych straży pożarnych, rozgłośni radia i telewizji, lokalnych i zakładowych radiowęzłów oraz wszelkich innych dostępnych środków alarmowania.
Alarm powietrzny ogłasza się w celu powszechnego ostrzeżenia o grożącym niebezpieczeństwie z powietrza.
Alarm o skażeniach ogłasza się w celu powszechnego ostrzeżenia o grożącym niebezpieczeństwie skażeń w wypadku bezpośredniego ich wykrycia, a także jeżeli przewidywane skażenie nastąpi przed upływem 30 minut.
Uprzedzenie o zagrożeniu skażeniami lub zakażeniami ogłasza się, jeżeli do momentu przewidywanego skażenia pozostało co najmniej 30 minut lub istnieje uzasadnione podejrzenie o użycie broni biologicznej (broń biologiczna, broń B, broń masowego rażenia, w której ładunkiem bojowym są mikroorganizmy chorobotwórcze, np. wirusy, bakterie. Jej użycie zostało zakazane protokołem genewskim z 1925).

POSTĘPOWANIE LUDNOŚCI PO OGŁOSZENIU ALARMU

Po ogłoszeniu alarmu powietrznego mieszkańcy gromad i osiedli powinni natychmiast przerwać pracę i udać się do pomieszczeń ochronnych (schronów itp.). Przebywający w schronach powinni mieć przygotowane do natychmiastowego użycia, w razie potrzeby, maski przeciwgazowe lub zastępcze środki ochrony dróg oddechowych.
Ruch uliczny z chwila ogłoszenia alarmu powietrznego powinien być wstrzymany. Przechodnie udają się do najbliższych ukryć. Pojazdy zatrzymują się w taki sposób aby nie taranowały przejazdu.
Osoby przebywające w miejscach publicznych, takich jak teatry, kina, kluby itd. powinny podporządkować się nakazom personelu, który skieruje je w bezpieczne miejsce.
Ludzie przebywający w schronach powinni siedzieć, unikać zbędnych ruchów. Nie wolno palić i prowadzić zbędnych rozmów. W razie konieczności pomieszczenia schronowe wolno oświetlać ale wyłącznie latarkami ręcznymi. Posiadane w schronie zapasy wody należy oszczędzać.
Osoby, które nie zdążą ukryć się w pomieszczeniach typu schronowego, powinny położyć się na ziemi w zagłębieniach terenowych lub za innymi osłonami.
Po ogłoszeniu alarmu o skażeniach, każdy znajdujący się poza schronem w strefie zakażonej środkami promieniotwórczymi, trującymi lub biologicznymi, powinien nałożyć maskę przeciwgazową lub inny zastępczy środek ochronny dróg oddechowych i starać się jak najszybciej wyjść ze strefy zakażonej, kierując się pod wiatr.
Szczególnie niebezpieczne dla ludzi są zakażenia trujące ponieważ one działają bardzo niekorzystnie na nasz układ oddechowy, ale również na cały nasz organizm powodując liczne zaburzenia.
Środki bojowe trujące, substancje trujące przeznaczone do porażania ludzi i skażania terenu w warunkach bojowych, zaliczane do broni masowej zagłady. W zależności od stanu skupienia rozróżnia się środki bojowe trujące: ciekłe, gazowe (tzw. gazy bojowe) oraz aerozole trujące.
Pod względem taktycznym środki bojowe trujące dzieli się na: trwałe (utrzymują swoje właściwości toksyczne przez wiele dni, a nawet miesięcy) oraz nietrwałe (zachowują właściwości toksyczne przez kilka do kilkudziesięciu minut).
Pod względem działania fizjologicznego środki bojowe trujące można podzielić na: paraliżujące - działające na układ nerwowy, ogólnotrujące - o różnorodnym działaniu na organizm człowieka, duszące - działające na oskrzela i płuca, parzące - wywołujące uszkodzenia przewodu pokarmowego, oddechowego, skóry, łzawiące , drażniące górne drogi oddechowe oraz psychotoksyczne.
Przebywający w terenie skażonym musi aby nie ulec zakażeniu przestrzegać określonych zasad. Należy przede wszystkim
· omijać kałuże, powstałe z opadów deszczu promieniotwórczego
· nie brać do rąk żadnych przedmiotów
· nie pić wody
· nie spożywać produktów żywnościowych
· nie siadać nawet w przypadku silnego zmęczenia, nie opierać się o drzewa, ściany budynków itd.
· zwracać uwagę na odsłonięte części ciała
· zachować szczególną ostrożność w okresie zimowym lub po opadach atmosferycznych, gdyż substancje promieniotwórcze mogą być razem ze śniegiem i błotem wnoszone do pomieszczeń


Bezpieczeństwo w stosowaniu toksycznych środków przemysłowych oraz ich składowanie i przewożenie wymaga właściwych i skutecznych przedsięwzięć profilaktycznych, ograniczających możliwości ich nie kontrolowanej emisji. Wymagany jest surowy nadzór nad technologią produkcji, tworzenie stref ochronnych (szczególnie dla materiałów wybuchowych i
łatwopalnych), zakaz dostępu osób postronnych do tych substancji. Miejsca składowania i środki transportu powinny być oznakowane. Zalecane jest składowanie substancji toksycznych w małych zbiornikach, rozmieszczonych na możliwie dużej przestrzeni. Ludzie pracujący przy środkach toksycznych powinni być zaopatrzeni w niezbędne środki ochrony i neutralizacji
ich działania, odtrutki, środki o właściwościach radioochronnych. W zakładach produkcyjnych stosuje się systemy automatycznych pomiarów emisji TPS, laboratoryjne oznaczenie ich ilości oraz specjalne systemy kontrolne, powiązane z urządzeniami alarmującymi.
W razie wystąpienia awarii urządzeń przemysłowych, skażeń, katastrof i innych zagrożeń odpowiednie służby lokalne oraz podległe administracji rządowej i organom samorządu terytorialnego podejmują niezbędne działania ratownicze. Mają one na celu przede wszystkim ratowanie poszkodowanych i zagrożonych ludzi, ograniczenie skutków powstałych zagrożeń,
zabezpieczenie obiektu i terenu przed dalszym zniszczeniem. Ludność (pracownicy) zagrożonego rejonu powinna ściśle wykonywać zarządzenia kierownictwa akcji ratunkowej i zachowywać wszelkie środki ostrożności w zależności od rodzaju zagrożenia, np. pozostać w domu lub szubko opuścić teren skażony czy wstrzymać się z użytkowaniem wody albo wyłączyć dopływ gazu, prądu.

Po wyjściu ze strefy zakażonej należy zgłosić się najbliższego punktu zabiegów sanitarnych lub przeprowadzić je we własnym zakresie. Po sygnale odwołania alarmu, za zgodą służby schronowej, ludzie wychodzą za schronów.