Zamki nad Loarą

Spis treści
Wstęp........................................................................................... 3
Chteau de Chambord...................................................................... 3
Chteau de Cheverny........................................................................ 4
Chteau de Chaumont...................................................................... 4
Chteau d’ Amboise.......................................................................... 5
Chteau de Montrsor...................................................................... 5
Chteau de Villandry....................................................................... 7
Chteau d’ Azay-le-Rideau.............................................................. 7
Chteau de Blois................................................................................ 7
Chteau de Chenonceau................................................................... 7
Chteau de Chinon............................................................................ 9
Chteau de Langeais......................................................................... 9
Chteau de Angers ........................................................................................................... 10
Literatura...................................................................................... 11


Wstęp
Z krajobrazem winnic harmonizuje obraz kilkudziesięciu zamków bardzo malowniczo i romantycznie położonych wzdłuż wyniosłej i wspaniałej rzeki Loary. Loara płynie pośród zielonych równin i delikatnych pagórków, pokrytych sadami i winnicami. Jak mówią Francuzi to tu znajduje się ogród Francji. W tym regionie miały miejsce wybory francuskich władców, zaś swą sławę zawdzięcza rzeka właśnie licznym zamkom o wspaniałej, bardzo zróżnicowanej architekturze. Zamki usytuowane są wzdłuż rzeki na przestrzeni około 200 km i 100 km szerokości.
Na uwagę zasługuje bajkowy i najbardziej znany z pięknymi niskimi , grubymi wieżami Le Chateau Chaumont, dalej słynący z labiryntów z żywopłotów oryginalnie obciętych Villandry z pięknymi ogrodami i parkami, uwagę wzbudza wysoki na wzniesieniu Ambois , dalej największy i najokazalszy nieco w angielskim stylu zamek Chambord czy też zamek Montresor z malowniczym fragmentem ruin, nie sposób tu omówić wszystkie ciekawe budowle historyczne, te wymienione powyżej uważam za bardzo ciekawe. W zamkach tych możemy spotkać także akcenty polskie skoligaconych polsko-francuskich rodów Branickich, Potockich, Tyszkiewiczów, Reyów czy Tarnowskich. Dużą niespodzianką są eksponowane tam płótna polskich malarzy Chlebowskiego, Kossaków, Malczewskiego czy Rodakowskiego. Wiele gatunków win reprezentacyjnych, regionalnych i lokalnych zaczerpnęło swe nazwy od zamków i okolic, w których się znajdują.

„Chteau Chambord”
Zamek w Chambord to największy i najwspanialszy z zamków nad Loarą. Chambord jest dziełem Franciszka I, którego herb – królewski monogram (litera F i salamandry wśród płomieni) dekoracja pojawia się ponad 700 razy. Zbudowany w latach 1519-56 Po zdobyciu Mediolanu sprowadził on do Francji włoskich artystów, a wśród nich samego Leonarda da Vinci, któremu przypisywane są wspaniałe, wielkie, spiralne schody zamkowe, możliwe nawet, że projekt wszczepienia renesansowej architektury i wystroju w dawny średniowieczny plan zamku powstał z inspiracji Leonarda da Vinci, (przez 15 lat przy budowie było zatrudnionych 1800 robotników i rzemieślników).
Położony pośród rozległych terenów łowieckich, wyróżnia się licznymi wieżami, wieżyczkami i ozdobnymi kominami. Jest w nim 440 komnat, oraz charakterystyczne tarasy, z których można było niegdyś przyglądać się polowaniom i podziwiać elementy dekoracji architektonicznej. W teatrze Chambord po raz pierwszy wystawiono sztukę Moliera "Mieszczanin szlachcicem". Od 1724 do 1733 roku właścicielem zamku był Stanisław Leszczyński (polski król wygnaniec), któremu posiadłość tę podarował jego zięć, król Francji - Ludwik XV.

„Chteau de Cheverny”
Zamek w Cheverny to najwspanialej umeblowany zamek regionu, wzniesiony między 1625 a 1634 r. Ta doskonale symetryczna budowla, klasyczne formy i przepych komnat. Można tu zobaczyć najwykwintniejsze wyposażenie minionych epok: meble, łoża z baldachimami, tkaniny dekoracyjne, obrazy, gzymsy nad kominkami, parkiety, malowane sufity. Najbogatsze wnętrze ma Chambre du Roi (Komnata Królewska), w której nie spał żaden król ponieważ nikt taki nie zatrzymał się nigdy tutaj. zachowała się do dziś w nienaruszonym stanie ze sprzętami, obrazami i bronią. Zwyczajem dawnej arystokracji wicehrabia Arnaud de Sigalas (jego rodzina włada zamkiem od czasu zbudowania) nadal zajmuje się polowaniem z psami gończymi, a ma ich 80.W Sali Trofeów jest ponad 2000 poroży jeleni, a w galerii wiszą liczne portrety rodzinne właścicieli zamku. Z historią zamku związane jest tragiczne wydarzenie, które miało tu miejsce za panowania króla Henryka IV-ego. Oto zdradzany przez młodziutką żonę hrabia Henryk Hurault, przyłapawszy ją na gorącym uczynku, dał jej w ciągu godziny wybór rodzaju śmierci: miecz lub trucizna. Francois Chabot wybrała truciznę.

„Chteau Chaumont”
Usytuowany na urwisku nad Loarą. Zamek ten ma wygląd warowni. Słynne są przede wszystkim stajnie. Chaumont nazywał się najpierw Chauve Mont, czyli Łysa Góra, później Chaud Mont, czyli Gorąca Góra. Pierwotna konstrukcja była drewniana. Została zniszczona przez Ludwika XI, który ukarał w ten sposób właściciela zamku, Piotra d'Amboise za przynależność do Ligi Wspólnoty Dobra. Natychmiast po jego zburzeniu właściciel rozpoczął prace nad nową budową. Wpływy włoskiego renesansu uczyniły potężną obronną budowlę nieco lżejszą.
Zamek budowały trzy pokolenia.Dwie splecione ze sobą litery C, wyrzeźbione na okrągłych basztach, po obu stronach zwodzonego mostu, pochodzą od imion Charles i Catherine (żona Karola II). Zaś nad bramą umieszczono herb Francji, oraz inicjały Ludwika XII i jego żony, Anny Bretońskiej. Na basztach jest herb Karola II i jego wuja Jerzego I, kardynała d'Amboise, który po śmierci Aleksandra VI Borgii miał być wybrany na papieża. Po śmierci Karola II zamek kupiła Katarzyna Medycejska. Dla swego przyjaciela, astrologa i okultysty, Cosimo Ruggeriego urządziła w jednaj z baszt obserwatorium. Katarzyna ofiarowała zamek w Chaumont pięknej Dianie de Poitiers, dawnej kochance Henryka II w zamian za większą budowlę w Chenonceaux. W okresie Cesarstwa Napoleon rozkazał słynnej Madame de Stael, by zamieszkała w odległości conajmniej 40 mil od Paryża. Zamieszkała w Chaumont z gronem swych przyjaciół. W XIX wieku północne skrzydło zamku wyburzono, by umożliwić oglądanie panoramy Loary. W 1938 roku zamek wykupiło państwo. Po odnowieniu i umeblowaniu udostępniono go zwiedzającym.

„Chteau d’ Amboise”
Wspaniały zamek królewski w Amboise był przez stulecia świadkiem wielu niezwykłych wydarzeń. Rezydowali tu królowie Ludwik XI, Karol VIII, Ludwik XII i Franciszek I, zawarto w nim także wiele układów międzynarodowych. W 1560 roku, za panowania Franciszek II, na murach zamkowych zawisło 1500 hugenotów, skazanych za spiskowanie przeciwko królowi. Warto zwiedzić komnaty i apartamenty w gotycko- renesansowym budynku Logis du Roi oraz XIX wieczne apartamenty króla Ludwika Filipa. Obok wznosi się potężna wieża Tour de Minimes, pierwotne wejście do zamku ze spiralną rampą wewnętrzną, po której można było wjeżdżać konno.
W Amboise spędził ostatnie lata życia Leonardo da Vinci, sprowadzony tu przez króla Franciszka I. Mieszkał w uroczej renesansowej rezydencji Le Clos Luce (na przedmieściach Amboise). Dzisiaj można zwiedzać m.in. kuchnię i komnatę Leonarda oraz łoże, w którym zmarł. Leonardo pochowany został na zamku w gotyckiej kaplicy Świętego Huberta.

„Chteau de Montrsor”
Położony jest na prawym brzegu rzeki Indris. Od 1849 roku znajduje się w rękach polskiego rodu Branickich. Wielką atrakcję miejscowości stanowi Zamek otoczony dwoma cylindrycznymi wieżami i resztkami obwarowań z XII wieku. Wzniesiony w 1005 roku, początkowo pełnił rolę twierdzy będącej przedmiotem krwawych sporów między Francuzami i Anglikami. W XV wieku, doradca Ludwika XI, Ymbert de Bastarnay - dziadek Diany de Poiters, słynnej z urody i wpływów na dworze faworyty króla francuskiego Henryka II - nadał zamkowi dzisiejszy, przyciągający oko kształt architektoniczny, a także ufundował smukłą kolegiatę, a w niej wspaniały rodzinny sarkofag. Niestety w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej zamek został zniszczony i wystawiono go na licytację. Ostatecznie posiadłość w opłakanym stanie kupił w 1849 roku polski emigrant, hrabia Ksawery Branicki. Był on aktywnym działaczem polonijnym: dofinansowywał m.in. "Trybunę Ludów" redagowaną przez Adama Mickiewicza, Szkołę Polską na Batignolles, organizację legionu polskiego na Sardynii i Węgrzech w 1848 roku, był czynnym członkiem paryskiego Komitetu Polskiego w 1863 roku. Znany jako polityk, publicysta, przyjaźnił się z rodziną Napoleona III, zwłaszcza z księciem Plon-Plon. Tej też przyjaźni, według tradycji rodzinnej, zawdzięcza zamek pierwszą we Francji linię telegraficzną, ułatwiającą terminarz odwiedzin w Montrsor. Nowy właściciel dokonał przebudowy zamku i restauracji kolegiaty, a jego żona, Pelagia z Zamoyskich Branicka, w 1875 roku odnowiła cenne rzeźby nagrobka rodu de Bastarnay w kościele. Hrabia Branicki uznał zamek za siedzibę rodową i przez resztę życia z zapałem gromadził tam cenne pamiątki narodowe, dzieła sztuki, księgi, oraz trofea myśliwskie w myśl rodowej dewizy "Pro Fide et Patriae". Dwa piętra zamku rychło wypełniły portrety rodzinne oraz antenatów, skoligaconych z Branickimi herbu Korczak, zwłaszcza Potockich, ale i Lubomirskich, Sanguszków, Sapiehów, Śweykowskich, Zamoyskich.Cenne portrety, grafiki i rysunki, rzeźby były też m.in. dziełem polskich artystów: Marcelego Guyskiego, Leona Kaplińskiego, Artura Grottgera (rysunek "Muzykantka"), Antoniego Oleszczyńskiego, Henryka Rodakowskiego. Wśród rodzinnych pamiątek znajdują się piękne wczesne dagerotypy, medaliony, plakiety, miniatury, szkło i porcelana, zastawy srebrne, kobierce, księgi i archiwalia, cenne autografy wybitnych polskich osobistości, sprzęty. Szczególne przywiązanie widać do gromadzenia pamiątek sarmackich, sztandarów, militariów. Wyróżnia się kult króla Jana III Sobieskiego (sławna płaskorzeźba Pierra Vaneau). Bardzo cenna jest biblioteka z księgami polskim i francuskimi, atlasami, globusami, zbiorem archiwaliów majątkowych, korespondencji, a też autografów wybitnych osobistości polskich i francuskich, świadczących o historycznych związkach kulturowych obu krajów. Zbiory archiwalne są tylko częściowo opracowane i niestety nie zostały skatalogowane.

„Chteau de Villandry”
Znajduje się tu jeden z najefektowniejszych ogrodów w całej Francji. Cardin d’Ornement jest skomplikowaną kompozycją z geometrycznie przyciętych żywopłotów i klombów kwiatowych. Ogrody zajmują ogółem 5 hektarów. Rośnie tu ponad 1150 lip, na prawie 52 km stworzono artystyczne kompozycje roślinne. Renesansowy zamek w Villandry stoi nad Loarą w pobliżu grupy prehistorycznych menhirów. Pierwotnie była to feudalna twierdza. W 1536 roku w miejsce dawnej fortecy zbudowano piękny zamek z arkadowymi portykami, znajdującymi się po obu stronach dziedzińca. Całość otoczona została fosą.

„Chteau d’ Azay-le-Rideau”
Nazwa Azay pochodzi prawdopodobnie od łacińskiego właściciela tych ziem, Asiacusa, gdyż pierwsza forteca powstała w tym miejscu już w czasach rzymskich. Zamek wznosi się na wysepce, na rzece Indre, jest otoczony spokojną wodą i parkiem.
Wiek XII upłynął zamkowi pod znakiem Rideau d'Azay, właściciela, którego przez wzgląd na gwałtowne usposobienie zwano �dzieckiem diabła". Henryk II Plantegenet wywłaszczył go z posiadłości, zaś Filip August zwrócił je jego synowi Hugonowi.
W XV wieku zamek rozwijał się pod kątem obowiązującej mody, z jaką zetknęli się Francuzi podczas wypraw wojennych do Włoch.
Za czasów możnowładcy Gillesa Bertholta rozpoczęto w 1518 roku rekonstrukcję grodu. Przy budowie nowej twierdzy pracowało aż 120 robotników. Jest ona postawiona na drewnianych słupach wkopanych w osuszone w tym celu tereny.
Zamek zaprojektowano w nietypowym kształcie litery L, a jego detale architektoniczne pozwalają doskonale prześledzić ewolucję stylu od gotyku po renesans.
Zamek oglądany od strony zewnętrznej posiada narożne baszty, które łączy krużganek wartowniczy.
W Azay-le-Rideau odnajdujemy ślady włoskiego renesansu. Pilastry i kapitele podtrzymujące horyzontalne gzymsy, kunsztowne konstrukcje mansardowych okien z frontonami, czy spirale i obłoki w kształcie muszli.
W roku 1603 dobudowano kaplice, w której umieszczono grobowce właścicieli zamku, ponad dwa wieki później dokonano kolejnej przebudowy. Markiz de Binecourt przebudował obie wieże, nadając im bardziej nowoczesny styl.
Zamek słynie z kolekcji gobelinów i dużych tapiserii pochodzenia flamandzkiego.

„Chteau de Blois”
Zamek w Blois był świadkiem wyjątkowo krwawych wydarzeń w dziejach Francji.
Ludwik XII, król Francji, książę Orleanu i hrabia Blois, rozbudował siedzibę swoich przodków. Powstała wspaniała budowla z cegły i kamienia, przestronna i jasna, z dużymi oknami i balkonami. W kamieniu rzeźbiono inicjały i herby właścicieli: kwiaty lilii (symbolizujące króla) i cętki gronostajowe (symbol królowej Anny Bretońskiej). Złota salamandra, zdobiąca komnaty skrzydła Franciszka I, jest także jego herbem.

„Chteau de Chenonceau”
W wodzie rzeki Cher odbija się Chenonceau -jeden z najpiękniej położonych zamków w dolinie Loary. Ten piękny i oryginalny zamek wybudowałw XVI-tym wieku Thomas Bohier na miejscu ufortyfikowanego, zburzonego młyna, z którego pozostała do dzisiaj wieża des Marques z prawej strony wejścia do zamku. Budowę zamku nadzorowała na początku Katarzyna BricGonnet. Swe piętno odcisnęła także Diana de Poitiers, faworyta Henryka II, której zespół zamkowy zawdzięcza ogród geometryczny i most na rzece Cher. Po śmierci Henryka jego żona, Katarzyna Medycejska, uporządkowała zamek i zwieńczyła most galerią. Rewolucję w 1789 roku zamek przetrwał dzięki Louise Dupin, żonie poborcy podatkowego, którą darzono respektem w okolicy. Gościła tu m.in. Woltera i Monteskiusza, a Rousseau był nauczycielem jej syna. W XIX wieku zamek został odrestaurowany przez Madamme Pelouse.
Warto tu zobaczyć kaplicę zamkową, pokój Franciszka I z portretem Diany de Poitiers, zielony gabinet Katarzyny Medycejskiej oraz czarną komnatę Ludwiki Lotaryńskiej, pomalowaną tak po śmierci jej męża Henryka III.

„Chteau de Chinon”
Zamek w Chinon, usytuowany na wysokim wzgórzu nad rzeką Vienne, wzniesiony został przez Henryka II Plantageneta, hrabiego Akwitanii, późniejszego króla Anglii. To potężna choć niestety w większości zniszczona warownia średniowieczna. Wysokie mury otaczają trzy odrębne, po części zrujnowane, zespoły obronne. Z murów obronnych roztaczają się przepiękne widoki we wszystkich kierunkach. Na zamku w Chinon Joanna d'Arc rozpoznała Karola VII w tłumie dworzan w 1429 roku. Chinon było siedzibą dworu królewskiego. Za panowania Karola VII zamek przeżywał chwile największej świetności.
Później należał on do kardynała Richelieu, jednak jego potomkowie doprowadzili zamek do ruiny. Zrekonstruowano go jednak z dużą pieczołowitością, urządzając komnaty kopiami dawnych mebli.

„Chteau de Langeais”
Zbudowano go w późnych latach 60. XV w. Zamek w Langeais leży w strategicznym punkcie po zachodniej stronie Tours. Jako forteca pełnił rolę blokady przed dostępem do stolicy prowincji. Z dawnego bastionu pozostały jedynie wschodnie i północne mury.
W okresie rewolucji zamek uniknął zniszczenia. W roku 1839 kupił go Christophe Baron, prawnik z Paryża. Nowy właściciel przeprowadził gruntowną odnowę.
W roku 1904 Jacques Siegfried, ówczesny właściciel przekazał zamek wraz ze zbiorami Instytutowi Francuskiemu. Langeais tuż po XVII – wiecznym Chaverny, ma najciekawsze wnętrze spośród wszystkich zamków w dolinie Loary. Zachował się autentyczny układ pomieszczeń i oryginalne meble. W jednej z komnat są woskowe figury króla Karola VIII i księżnej Anny Bretońskiej, przedstawiające scene z ich ślubu który odbył się tutaj 6 grudnia 1491 r. Ślub ten doprowadził do zjednoczenia Bretani z Francją.


Chteau de Angers

Angers wzniesiono w latach 1230-1240 w centrum już wówczas, dużego miasta. Jest potężny niczym feudalna twierdza. Obecnie jest najlepszym, w dolinie Loary, przykładem średniowiecznego stylu budowania.
Plan zamku jest czworoboczny z dużym wewnętrznym dziedzińcem. Każde skrzydło różni się od siebie zarówno wielkości jak i wewnętrznym zagospodarowaniem. Ciekawą transformację przeszły mury zamku - obecnie składają się z 17 masywnych, okrągłych wież o ściętych chełmach. Początkowo wieże te miały 30 metrów wysokości, ale w końcu wieku XVI, za panowania Henryka III zburzono znaczną ich część. Podobno król rozkazał zniszczyć je całkowicie, lecz zarządca sprzeciwił się woli władcy. Wieże przetrwały i stanowią dziś niepowtarzalną architektonicznie fortyfikację.
Cały zamek otoczony był pierwotnie fosą, dziś osuszoną, ma głębokość 11 m i szerokość 30 m. Założono w niej ogrody geometryczno-kwiatowe. Do wnętrza prowadzi zwodzony most i "Porte de la Ville" (Brama Miejska).