profil

Analizując porównawczo wiersze - "Na ciało, gdy umiera" Jarosława Marka Rynkiewicza i "Dla zakochanych" stanisława Grochowiaka uzasadnij ich związek z kulturą baroku.

poleca 88% 102 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Barok był to jeden z najbardziej złożonych, a jednoczesnie interesujących i fascynujących okresów w dziejech przypadający na XVII wiek. czasy baroku to okres ścierania sie poglądów, przeciwieństw i kontrastów i to własnie znalazło odzwierciedlenie w charakterze epoki, w podkreśleniu wielorakości piękna.
Wyróżnia się trzy fazy baroku: Faza I - wczesny barok - trwa od 70-ątych XVI w. po lata 20-udzieste wieku XVII, dochodzi w niej do głosu między innymi twórczość mistyczno-metafizyczna nawiązująca do średniowiecznej filozofii i starotestamentowych wiizji Boga, swiata, człowieka. Faza II - barok dojrzały - przypada na środkowe lata wieku XVII. Faza III - późny barok - przypada na czas kryzysu kultury i piśmiennictwa. Najwybitniejsi twórcy późnego baroku związani byli z ideologią sarmacką.
W polskiej literaturze barokowej wykształciły się dwa nurty: dworski i ziemiański. Nurt dworski wyraźnie ulegał wpływom zagranicznym. czerpanie wzorców obcych oraz nowinki literackie lub ideowe - to charakterystyczne zjawisko dla tego nurtu. szczególne znaczenie dla jego rozwoju miały dwa kierunki poetyckie: marynizm i konceptyzm.
Marynizm - to poezja salonowa, dworska, błyskotliwa i intelektualna, cjoć mozna spotkać sie z zarzutami, że treść utworów często jest wręcz błaha, nierzadko frywalna.
Konceptyzm podkreśla stronę estetyczną wiersza, jego piękno formalne, dobór słów, metafor czy antytez.
Przedstawiony utwór jarosława Marka Rymkiewicza pt. "Na ciało, gdy umiera" jest sonetem. Nadawca ujawnia się w pierszej osobie liczby pojedyńczej. wiersz jest liryką bezpośrednią.
Autor w swoim dziele doskonale przedstawia i opisuje proces rozkładu ludzkiego ciała w sposób metaforyczny. poeta, aby podkreślić znaczenie pewnych słów używa je wielokrotnie i w bliskim sąsiedctwie, np. słowo "deski" oznacza uosobienie ze smiercią, co jest konceptem utworu. w wierszu są zauważalne dawne formy fleksyjne, np. "Ja cam wyśpiewał..." czharakterystycznym elementem literatury barokowej jest przesadne ukazanie brzydoty, czyli w tym wypadku porównanie człowieka do pieśni.
Jak wczesniej wspomniałem czarakterystyczne dla barokowej literatury oprócz metafor jest zestawienie ze sobą dwóch sprzecznych elementów, tzw. antytez. Idealnym przykładem tego jest wiersz stanisława Grochowiaka pt. "Dla zakochanych..." W tym wypadku zestawienie ze sobą zakochanych - ludzi dla których życie się zaczyna i zmarłych. mimo, że są to pojęcia właściwie przeciwstawne, to autor znajduje w nich podobieństwa, np. zakochani i umarli potrzebują niewiele przestrzeni - "sześć desek".
Podobieństwem w wierszu są także dwa akty: śmierci i miłości, które obydwa są tajemnicą dla ludzi, doóki jej nie doświadczą. kolejnym charakterystycznym elementem dla poezji barokowejjest stosowanie oksymoronów, np. " posępnych w radości".
Utór stanisława Grochowiaka jest przykładem liryki pośredniej, ponieważ nadawca nie ujawnia się. Adresatem może być większa liczba ludzi dlatego, że autor stosuje pouczenia typu: "otoczcie", "zabrońcie". Występuje anafora "Dla zakochanych" oraz epifora "co dla umarłych".
Utwór Grochowiaka ma styl podniosły, co jest efektem zastosowaniem środków takich właśnie jak: oksymoronów, archaizmów, paraleizmów itd.
Porównują obydwa wiersze J.M. rynkiewiczi s. Grochowiaka można postawić tezę, że poeci nawiązują do kultury baroku, np. poprzez podjęcie motywu śmierci.
W wierszu "Na ciało, gdy umiera" autor stosuje liczne metafory, hiperbole, archaizmy, a w utworze S. grochowiaka pt. "dla zakochanych" poeta używa charakterystycznego dla baroku zestawienia śmierci i miłości.
Poparciem tego, że kompozycja obu utworów realizuje zasadę konceptu barokowego jest to, że w obydwu dziełach zostały użyte środki stylistyczne, charakterystyczne dla poezji tej epoki.
Celem nawiazania J. M. Rynkiewicza do epoki baroku może być chęć bawienia czytelnika konwencją. Błyskotliwość jest charakterystyczną cechą maninizmu, którego mistrzem w Polsce był J. A. Morsztyn.
Stanisław Grochowiak w swoim wierszu poniekąt wykorzystuje właśnie tę cechę lecz ukazuje dwa najistotniejsze momenty w życiu człowieka, czyli miłości i śmierci.

Z tej pracy dostałem 3+ Była oceniana przez bardzo wymaganego poloniste... Pamiętaj, że przepisujesz na własną odpowiedzialność... Powodzenia... Daniel

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty