Farmakologia chorób krwi i układu krwionośnego

1, Krew jako tkanka płynna;
2. Składniki krwi;
3. Osocze;

W stanach fizjologicznych krew zachowuje stałość swoich właściwości fizyko-chemicznych, a w przebiegu różnych chorób obserwujemy charakterystyczne zmiany dotyczące właściwości i składu pozwalające postawić odpowiednią diagnozę.

Wskazania do przetaczania krwi i jej preparatów obejmują :
- niedobór objętości krwi krążącej i jej składników jako następstwo krwotoku operacyjnego lub pourazowego, następstwo oparzenia lub skazy krwotocznej;
- stany znacznego niedoboru osocza lub jego białkowych składnikóa, następstwo oparzenia;
- w niedoborze erytrocytów i hemoglobiny na skutek niewydolności szpiku lub hermolizy;
- ztan znacznego niedoboru leukocytów i płytek krwi;
- stany wymagające transfuzji wymiennej krwi - choroba hemolityczna noworodków, zatrucia zewnątrz i wewnątrz pochodne;
- stany prowadzące do przewlekłych niedokrwistości, np. niektóre zabiegi operacyjne lub leczenie lekami upośledzającymi czynność szpiku;

1. Preparaty komórkowe krwi.
2. Preparaty osocza.
3. Środki krwiozastępcze.

Ad.1.

a) krew konserwowana płynna

Wskazania do stosowania: szybka i nasycona utrata krwi;

W 1 litrze preparatu mamy 360ml erytrocytów, 440ml osocza, 200ml płynu konserwującego, białka osocza, białka hemoglobiny. Trwałość krwi w tempoeraturze 4-6 stopni C to 21 dni.

b) koncentrat krwinek czerwonych

Wskazania do stosowania: niedokrwistość znacznego stopnia.

c) koncentrat krwinek czerwonych przemywanych

Wskazania do stosowania: u wielokrotnych biorców krwi, ponieważ wytworzyli oni przeciwciała antypłytkowe oraz antyleukocytarne. Przemycie masy erytrocytarnej
izotonicznym roztworem NaCl lub glukozy prowadzi do obniżenia zawartości leukocytów płytek krwi, białek osoczowych i niektórych jonów;

d) krew uniwersalna dla układu A, B, O

Wskazanie do stosowania: choroba hemolityczna noworodków wywołana niezgodnością w układzie A, B, O między matką a płodem; równoczesna niezgodność w
układzie A, B, O i Rh; stany zagrażające życiu przy braku krwi zgodnej grupowo.

e) koncentrat krwinek białych

Wskazania do stosowania: zagrażające życiu niedobory granulocytów;

f) koncentrat krwinek płytkowych

Wskazania do stosowania: krwawienia wywołane małopłytkowością; u chorych z niewydolnym szpiekiem;



ZASADY BIEZPIECZNEGO PRZETACZANIA KRWI

1. Powinno przetaczać się krew zgodną z układem A, B, O i Rh.
2. Przetaczana krew powinna mieć pełną dokumentację.
3. Obowiązuje kilkukrotne sprawdzenie biorcy i dawcy.
4. Nie wolno przetaczać krwi przeterminowanej, hemolizowanej, niejałowej, zawierającej skrzepy lub kłaczaki.
5. Nie wolno przetaczać krwi z rozpieczętowanej butelki lub przetaczać jej z tej samej butelki kilku biorcom. Sprzęt do przetaczania powinien być jednorazowy i
z filtrem a butelek z rwią nie powinno się ogrzewać ani dodawać leków.


Ad. 2

a) osocze swierzozmrożone (antyhemofilowe)

Wskazania do stosowania: wrodzone skazy krwotoczne, tzw. hemofilie; nabyte niedobory osoczowych czynników krzepnięcia;

b) stężone preparaty czynników krzepnięcia

Wskazania do stosowania: femofilie, niedobowy czynników krzepnięcia, profilaktyka i leczenie krwawień u chorych na hemofilię;


Wyróżniamy następujące koncentraty czynników krzepnięcia:

- koncentrat czynnika VIII, IX, VII
- koncentraty czynników zespołu protrambiny - preparaty zawierające czynniki krzepnięcia oraz jako stabilizator heparynę i antytrombinę;

Wskazania do stosowania: profilaktyka i leczenie krwawień u chorych z nabytymi niedoborami czynników protrambiny (marskość wątroby, niedobowy wit. K)