Już pod koniec II wojny swiatowej zaczal sie rozpad Wielkiej Koalicji, spowodowany glównie zachlannoscia Stalina dazacego do zdobycia przez Armie Czerwona jak najwiekszej ilosci terytoriów i krajów. Zgodnie ze stara tradycja polityki carskiej, ZSRR zmierzal do opanowania Bosforu oraz Dardaneli i uzyskania swobodnego wyjscia floty radzieckiej na Morze Sródziemne, próbowal narzucic swoje wplywy Iranowi, wspieral ruchy wyzwolencze w koloniach i partie komunistyczna na Zachodzie. Amerykanie zrazu jakby nie zauwazali tego, natomiast Churchill pierwszy dostrzegl niebezpieczenstwa zwiazane z rozprzestrzenianiem sie komunizmu, uprzednio narzuconego sila jedynie panstwom Europy Srodkowo-Wschodniej.
II wojny światowej nie przetrwała próby czasu i zaczęła po zakończeniu działań wojennych przechodzić do historii. Pojawiały się mniej czy więcej poważne różnice w najważniejszych kwestiach. Stopniowo nasilała się rywalizacja amerykańsko-radziecka na różnych polach; pogłębiał się też podział Europy na dwa przeciwstawne bloki
przyczyna zagrożenia pokoju była zimna wojna
Zima wojna jest terminem okreslajacym wzmozona wrogosc przejawijaca sie w stosunkach miedzy USA i ZSRR oraz panstwami nalezacymi do sojuszu, na których czele staly supermocarstwa w latach 1947 - 1989. Nazywana jest ona ,,zimna", poniewaz stosunki miedzy mocarstwami byly bardzo chlodne, ale nigdy nie doszlo miedzy do ,,goracej", bezposredniej konfrontacji zbrojnej.
podczas wojny, a przynajmniej od pewnego jej momentu, ZSRR i USA walczyly wspólnie przeciw mocarstwom faszystowskim. Po klesce Niemiec Europa lezala w ruinach i wkrótce stalo sie jasne, ze panstwa europejskie nie sa juz w stanie sprostac sile USA i ZSSR, Obecnosc zwycieskiej Armii Czerwonej w Europie Srodkowo - Wschodniej byla decydujacym czynnikiem w procesie "przekonywania" Polski, Bulgarii, Rumuni, Wegier, Jugoslawii i Albanii, aby zaakceptowaly zdominowane przez komunistów rzady, które szybko stlumily wszelka opozycje. Aby umocnic calkowita kontrole polityczna swych rzadów, panstwa komunistyczne odizolowaly sie, a Winston Churchill spopularyzowal termin "zelazna kurtyna", uzywajac go do okreslania granicy, która podzielila Europe. Churchill byl jednym z pierwszych zimnowojennych "wojowników", ale dopiero w roku 1947 prezydent amerykanski Truman, zaniepokojony o bezpieczenstwo Grecji i Turcji, oglosil nowa doktryne. Stany Zjednoczone zdecydowaly sie popierac wolne narody, "które opieraja sie próbom zdominowania przez uzbrojone mniejszosci lub sily zewnetrzne".To w rzeczywistosci oznaczalo, ze USA beda pracowac nad tym, by powstrzymywac ekspansje komunizmu.W czasie zimnej wojny dyktatury nie komunistyczne w "wolnym swiecie" byly tolerowane, a czasem popierane przez USA, a szczególnie w krajach biednych, gdzie w systemie demokratycznym móglby dojsc do wladzy lewicowy rzad
Rosjanie, dominujacy w miedzy narodowym ruchu komunistycznym, doznali propagandowej porazki, gdy przywódca jugoslowianski, , zdecydowal sie pójsc wlasna droga i zerwal stosunki ze Zwiazkiem Radzieckim. Podzial miedzy blokiem radzieckim i Zachodem zostal przypieczetowany blokada Berlina, wynikla z podzialu okupowanych Niemiec pomiedzy Stany Zjednoczone, Wielka Brytanie, Francje i ZSRR. Organizacje Paktu Pólnocnoatlantyckiego, czyli NATO, która laczyla USA, Kanade i panstwa zachodnioeuropejskie w scislym sojuszu wojskowym. Dopuszczanie do paktu Niemiec Zachodnich w 1955 r. sprowokowalo powstanie podobnego sojuszu. Ukladu Warszawskiego, na Wschodzie. Chociaz elementy wrogosci byly wyraznie widoczne, a obie strony zbroily sie, nie wybuchla wojna na pelna skale. Glówna tego przyczyna byla nowa sytuacja zwiazana z pojawieniem sie broni jadrowej. USA zademonstrowaly jej niszczaca sile w 1945 r., niszczac Hiroszime i Nagasaki bombami atomowymi. W 1949 r. ZSRR skonstruowal wlasna bombe jadrowa. Obie strony skonstruowaly nastepnie wodorowe, róznorodne rakiety nosne i inne urzadzenia, których uzycie zagrazaloby zyciu naszej planecie. Zadna ze stron nie wykluczyla mozliwosci wybuchu wojny, ale swiadomosc jej straszliwych konsekwencji nakladala pewne granice na ich dzialania. Na przyklad wystapienia i ruchy reformatorskie, które pojawily sie od czasu do czasu w bloku radzieckim (NRD ? 1953, Wegry ? 1956, Czechoslowacja ? 1968) byly tlumione przez czolgi radzieckie, podczas gdy Zachód bezradnie sie temu przygladal, Swiadomy, ze interwencja militarna moglaby spowodowac katastrofe globalna. Tak wiec wojna miedzy Wschodem z Zachodem ciegle byla ?Zimna?,
Plan Marshalla
Chociaz oferta byla zaadresowana do wszystkich krajów europejskich, nie przyjely jej panstwa bloku wschodniego, gdyz ZSRR widzial w niej grozbe gospodarczego i politycznego uzaleznienia od USA (przyklad: rzady Polski i Czechoslowacji poczatkowo zaakceptowaly plan, ale pod naciskiem Kremla wycofaly sie z rozmów). Marshall mówil wprawdzie, ze polityka USA nie jest skierowana przeciwko zadnemu panstwu czy doktrynie, a jedynie przeciw ubóstwu i chaosowi, ale sam byl zwolennikiem powstrzymywania komunizmu, a jego plan powstal dla realizacji doktryny Trumana (marcowe przemówienie prezydenta w Kongresie zapowiadajace "poparcie wolnych narodów, które stawiaja opór uzbrojonym mniejszosciom lub zewnetrznemu naciskowi", akcentujace zwlaszcza problem Grecji i Turcji
Odrzucenie Planu Marshalla, który niewatpliwie pomóglby w odbudowie regionu
ze zniszczen wojennych, a co wiecej zintegrowal go gospodarczo i handlowo z Europa Zachodnia, mialo daleko idace - ogólnie dzis znane - konsekwencje. Nie tylko politycznie
i militarnie, ale takze gospodarczo na dlugie lata Europa Srodkowo-Wschodnia zostala zwiazana ze Zwiazkiem Radzieckim. Dalszym krokiem na tej drodze bylo wspomniane
juz powolanie do zycia w styczniu 1949 r. RWPG. Z kolei 4 IV 1949 r. w Waszyngtonie przedstawiciele Belgii, Danii, Francji, Holandii, Islandii, Kanady, Luksemburga, Norwegii, Portugalii, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Wloch utworzyli Sojusz Pólnocnoatlantycki.