Robaczyce

1. GLISTA LUDZKA - GLISTNICA
Jest to jedna z najczęstszych chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego.
Jak się zarażamy glistnicą?
Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową przez połknięcie jaj, przenoszonych przez brudne ręce, zanieczyszczony kałem pokarm lub wodę.
Objawy glistnicy
Objawy alergiczne, napady duszności, zapalenie oskrzeli, odoskrzelowe zapalenie płuc lub naciek płuca, nudności, wymioty, biegunki, bóle w jamie brzusznej oraz osłabienie, brak apetytu, bóle głowy, rozdrażnienie, bezsenność.
Możliwe powikłania
Niedrożność przewodu pokarmowego, zapalenie płuc.
Niezbędny szybki kontaktu z lekarzem!
Gdy pojawiają się silne bóle brzucha, napady duszności i wymioty.
Leczenie glistnicy
Albendazol. W czasie leczenia i po nim trzeba rygorystycznie przestrzegać higieny osobistej – aby nie doszło do nawrotu choroby. Należy codziennie zmieniać bieliznę pościelową i osobistą, dezynfekować urządzenia sanitarne, dokładnie czyścić podłogę i dywan.
Profilaktyka
Zapobieganie glistnicy polega na piciu przegotowanej wody i przestrzeganiu ogólnych zasad higieny osobistej i żywienia. Należy staranne myć warzywa i owoce, zwrócić uwagę, żeby dzieci myły ręce przed jedzeniem, oraz po skorzystaniu z toalety.

2. OWSIK – OWSICA
W Polsce miewa z nią kontakt co 3 dziecko, nierzadko zdarza się u dorosłych. Występując w rodzinie owsica przenosi się często na wszystkich domowników.
Jak się zakażamy?
Owsik dostaje się do organizmu człowieka przez połknięcie, wdychanie jaj lub nawet wskutek wniknięcia larw w fałdy skóry, które znajdują się wokół odbytu.
Objawy owsicy
Objawy zakażenia są bardzo różne i zależą od stopnia inwazji pasożytów. Najczęściej występuje swędzenie okolic odbytu, niepokój bez powodu i podniecenie (zgrzytanie zębów), bezsenność, brak apetytu.
Specyficzne objawy u dzieci
Dzieci mogą się skarżyć na ból brzucha, brak apetytu, niechęć do wysiłku.
Możliwe powikłania
Przewlekłe zapalenie jelita grubego.
Rozpoznanie choroby
Owsicę rozpoznaje się poprzez badanie kału – na obecność jaj, a w ciężkich przypadkach na obecność samic. Jest to tzw. test taśmy celofanowej. Dotknięcie lepką stroną taśmy celofanowej okolic odbytu powoduje przywarcie do niej jaj.
Leczenie owsicy
Albendazol. Po 14 dniach od zakończenia leczenia należy wykonać badanie kontrolne na obecność pasożytów i ewentualnie powtórzyć kurację. Ponadto stosuje się dietę ubogą w węglowodany i bogatą w błonnik. Ze względu na bardzo łatwe rozpowszechnianie pasożyta leczenie prowadzone jest wobec wszystkich mieszkających wspólnie osób.
Profilaktyka
Ważnym sposobem zapobiegania owsicy jest przestrzeganie higieny. Konieczne jest utrzymanie wręcz przesadnej higieny osobistej domowników. Podczas kuracji na noc należy zakładać dziecku obcisłe majtki, które rano pierzemy i gotujemy. Myjemy też zabawki, dezynfekujemy przedmioty osobistego użytku i obcinamy krótko paznokcie, aby nie dopuścić do wtórnego zakażenia.

3. WŁOSOGŁÓWKA - WŁOSOGŁÓWCZYCA
Włosogłówka ludzka – jest pasożytem jelita ślepego, rzadziej grubego.
Jak się zarażamy?
Człowiek zaraża się, spożywając produkty zanieczyszczone jajeczkami zawierającymi już rozwinięte larwy. W zarażeniu pośredniczą muchy, które przenoszą jajeczka z larwami z odchodów i gleby na produkty spożywcze. Innym ogniskiem zarażeń jest „ droga brudnych rąk”.
Objawy inwazji robaka
Biegunki, niekiedy śluzowo-krwawa, bóle w jamie brzusznej, spadek masy ciała, anemia. Mogą pojawiać się objawy skórno alergiczne, brak apetytu, rozdrażnienie, bezsenność, bóle głowy, osłabienie.
Leczenie włosogłówczycy
Albendazol.
Profilaktyka
Należy dokładnie myć jarzyny i owoce (zwłaszcza w krajach tropikalnych), przestrzegać higieny osobistej, ochraniać gleby i wody przed zanieczyszczeniem odchodami ludzkimi oraz tępić muchy.

4. WĘGOREK JELITOWY - WĘGORZYCA
Węgorek jelitowy bytuje w organizmie człowieka, owiec, świń, bydła, żab, psów, a nawet w roślinach.
Jak się zarażamy węgorkiem?
Zarażenie człowieka następuje przez zetknięcie i przenikanie przez skórę nitkowatych inwazyjnych larw pasożyta. Po wniknięciu przez skórę larwa węgorka z krwią przedostaje się do serca, następnie do płuc, tchawicy, gardła, gdzie zostaje połknięta i przez przełyk, żołądek przechodzi do jelita cienkiego.
Objawy chorobowe węgorczycy
Obrzęk, zaczerwienienie i bolesność w miejscu wniknięcia larwy, objawy zapalne tchawicy, oskrzeli i płuc, bezsenność, drażliwość, brak apetytu, bóle brzucha, biegunka, anemia, spadek masy ciała, aż do ciężkiego wyniszczenia organizmu.
Rozpoznanie choroby
Rozpoznanie węgorczycy opiera się na wykryciu larw w kale, ślinie, moczu czy treści dwunastniczej.
Leczenie węgorzycy
Albendazol, bądź Iwermektyna.
Profilaktyka
Należy przestrzegać higieny osobistej, ochraniać skórę przy roboczym kontakcie z glebą.

5. WŁOSIEŃ KRĘTY- WŁOŚNICA
Włośnica jest odzwierzęcą chorobą inwazyjną. Niebezpieczeństwo śmierci wynosi w przypadku nasilenia włośnicy ok. 3-30%.
Jak się zakażamy?
Człowiek zaraża się, jedząc surową lub niedogotowaną, zakażoną nicieniami lub ich larwami wieprzowinę lub dziczyznę, a także jedząc wędliny wędzone w zbyt niskiej temperaturze. Nie można zarazić się od chorego człowieka.
Początek zakażenia nicieniem
Początek zakażenia jest zwykle bezobjawowy. U niektórych osób występują jednak bóle brzucha i biegunka. Rzadko, ale pojawiają się również nudności i wymioty.
Rozpoznanie włośnicy
Bóle mięśni, po kilku dniach wysoka gorączka z dreszczami, nudności, wymioty, biegunki, przemijający obrzęk twarzy i powiek, osłabienie, niekiedy wysypka na skórze.
Niezbędny szybki kontaktu z lekarzem!
Gdy pojawi się temperatura powyżej 39C, duszność, kaszel, obrzęki wokół kostek.
Możliwe powikłania:
Zapalenie oskrzeli i płuc, zapalenie mięśnia sercowego, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego.
Leczenie włośnicy
Albendazol. Chorego leczy się zwykle w domu. Dieta nie ma znaczenia dla skuteczności terapii.
Profilaktyka
Ochrona konsumentów przed zachorowaniami należy do producentów żywności.

6. TOKSOKAROZA
Nicienie z grupy Toxocara są pasożytami bytującymi w jelitach zwierząt, głównie psów i kotów. Glista kocia rozwija się u kota, zaś glista psia u psa.
Jak się zakażamy?
Człowiek zaraża się „drogą brudnych rąk” i niedomytych pokarmów, źródłem zakażenia jest skażona gleba.
Początek zakażenia
Wylęgnięte larwy nicieni w dwunastnicy osoby zakażonej przenikają przez ścianę jelita i z krwią docierają poprzez krążenie wrotne głównie do wątroby. Część z larw nicieni przedostaje się dalej do płuc, mózgu, mięśnia sercowego i mięśni szkieletowych, gałki ocznej.
Reakcja układu odpornościowego na pasożyty
Dowodem zakażenia nicieniami jest podwyższona liczba jednego z rodzajów białych krwinek - granulocytów kwasochłonnych.
Objawy toksokarozy
W większości przypadków przebiega w sposób bezobjawowy, zamaskowany. W zależności od nasilenia inwazji larw nicieni i lokalizacji larw w narządach pojawiają się różne objawy chorobowe.
Postacie toksokarozy
Wyróżnia się różne postacie chorobowe toksokarozy: utajona (bezobjawowa klinicznie), trzewna (uogólniona) –głównie u dzieci, płucna, oczna, mózgowa. Uwaga! Większość zakażeń toksokarozy przebiega bezobjawowo.
Leczenie toksokarozy
Leczenie jest długotrwałe, gdyż sprowadza się tylko do zabicia pasożyta, ale i jego „resorpcji”, czyli rozłożenia w tkankach na proste składniki i wydalenia toksycznych pozostałości zabitych larw. Wygaszanie towarzyszących temu zapaleń, regeneracja uszkodzonych przez larwy tkanek trwa wiele tygodni, a nawet miesięcy.
Zaniedbanie leczenia choroby
Zbyt późne podjęcie leczenia może spowodować groźne następstwa – nieodwracalne uszkodzenia tkanek, w których doszło do inwazji larw.
Profilaktyka toksokarozy
Konieczne jest co najmniej 2-rotne w roku odrobaczanie psów i kotów. Ponadto nie wolno dopuszczać do kontaktów dzieci ze szczeniętami i kociętami oraz nieznanymi psami i kotami.

7. TOKSOPLAZMOZA
Toksoplazmoza jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaki, które rozmnażają się w jelicie cienkim kota. Koty wydalają pierwotniaki z kałem, które są odporne na czynniki środowiska.
Zakażenie toksoplazmozą
Zakażamy się przede wszystkim drogą „brudnych rąk” i drogą pokarmową. Na zarażenie toksoplazmozą narażony jest również płód - w wyniku przenikania bakterii przez łożysko a także osoba, której przetoczono krew zawierającą pierwotniaki.
Objawy zakażenia
W 90% przypadków nie ma żadnych objawów. Czasami gorączka, ból głowy, powiększone węzły chłonne i wysypka.
Rozpoznanie toksoplazmozy
Kobiety przed zajściem w ciążę i chorzy na AIDS powinny mieć ten test wykonywany rutynowo. Czasami wymaga to wielu specjalistycznych badań, włącznie z tomografią komputerową i biopsją mózgu. W toksoplazmozie ocznej niezbędne jest oczywiście oglądanie dna oka.
Leczenie skojarzone toksoplazmozy
Zasadą jest tzw. terapia skojarzona:
- pirymetamina - antagonista kwasu foliowego- w skojarzeniu z długo działającymi sulfonamidami (sulfapirymidyna, klindamycyną lub rowamycyną).
Leczenie osób z obniżoną odpornością
Ważne jest leczenie zapobiegawcze, aby nie dopuścić do rozwoju powikłań zasadniczej choroby.

8. LAMBLIOZA
Lamblioza to choroba pasożytnicza przewodu pokarmowego wywoływana inwazją wiciowców. Około 12-64% ludności różnych regionów świata jest zarażonych tym pierwotniakiem.
Gdzie bytują pierwotniaki?
Lamblie osiedlają się w dwunastnicy i jelicie cienkim człowieka, a także w przewodach żółciowych, przewodzie trzustkowym i w pęcherzyku żółciowym.
Jak się zakażamy?
Zarażenie człowieka następuje najczęściej drogą pokarmową, poprzez wniknięcie przetrwalników lamblii – cyst otoczonych trudną do zniszczenia otoczką.
Objawy lambliozy
Biegunki, zapalenie dróg żółciowych lub podrażnienie trzustki oraz żółtaczka, ból brzucha, głowy, nudności, wzdęcia, wymioty, nawracające biegunki, brak łaknienia, zmęczenie, bezsenność, mogą wystąpić reakcje uczuleniowe z wysypką skórną.
Rozpoznanie lambliozy
Rozpoznanie choroby opiera się na wykryciu cyst w kale lub stwierdzeniu przeciwciał we krwi.
Leczenie lambliozy
Tindazol lub Metronidazol.
Profilaktyka
Zapobieganie lambliom opiera się na wysokiej higienie osobistej oraz higienie żywienia. Pamiętajmy, że muchy, szczury, myszy, a także prusaki mogą przenosić cysty pasożyta.