Traktat z Maastricht i jego postanowienia

Traktat z Maastricht został podpisany 7 lutego 1992 roku w Holenderskim mieście Maastricht. Dokument ten został nazwany inaczej Traktatem o Unii Europejskiej. Wszedł w życie 1 listopada 1993 roku po referendach przeprowadzonych w państwach członkowskich. Sygnatariuszami dokumentu były: Belgia, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Portugalia, RFN, Wielka Brytania oraz Włochy.

Traktat modyfikował i rozszerzał postanowienia traktatów założycielskich trzech wspólnot europejskich:
- Europejska Wspólnota Węgla i Stali
- Europejska Wspólnota Gospodarcza, Europejska Wspólnota Energii Atomowej
- Jednolity Akt Europejski

W traktacie z Maastricht określono: ramy i harmonogram dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzono zakres wspólnej polityki o edukację, ochronę zdrowia, kulturę, sieci transeuropejskie i ochronę konsumenta. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do prowadzenia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Wzmocniono prerogatywy Parlamentu Europejskiego poprzez wprowadzenie procedury współdecydowania. Wprowadzono obywatelstwo Unii.

Postanowienia Traktatu dotyczyły:
- utworzenia obszaru bez granic wewnętrznych
- umocnienia spójności gospodarczej i społecznej
- utworzenia unii gospodarczo-walutowej (łącznie z wprowadzeniem wspólnej waluty)
- potwierdzenia tożsamości Unii na arenie międzynarodowej
- realizowania wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
- umocnienia ochrony praw i interesów obywateli państw członkowskich
- rozwoju współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

Traktat ustanowił Unię Europejską opartą na Wspólnotach Europejskich i uzupełnioną o nowe polityki, tzn. Unię Gospodarczą i Walutową, wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, współpracę w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i wymiaru sprawiedliwości (trzy filary Unii Europejskiej).