Wydatki socjalne państwa polskiego w latrach 1989 - 1997

W okresie transformacji osiągnęliśmy w Polsce bardzo wysoki udział wydatków społecznych w dochodzie narodowym - 1/3 Produktu Krajowego Brutto. Wydatki te obejmują naukę, oświatę i wychowanie, szkolnictwo wyższe, kulturę i sztukę, ochronę zdrowia i opiekę społeczną, kulturę fizyczną, sport, turystykę i wypoczynek, administrację państwową, wymiar sprawiedliwości i prokuratury, ubezpieczenia społeczne, obronę narodową oraz fundusze celowe budżetu państwa. Jest to wskaźnik charakterystyczny dla krajów o bardzo rozbudowanym systemie świadczeń i wydatków socjalnych takich jak Belgia, Dania, Holandia, Niemcy czy Francja. Tylko w Szwecji wskaźnik udziału jest wyższy niż w Polsce, a Szwecja jest znana jako kraj o najszerszej polityce opiekuńczej w Europie. Do tak szerokiego zakresu państwa opiekuńczego doszliśmy przy tym bardzo szybko, a jeszcze w latach osiemdziesiątych polska polityka społeczna był znacznie mniej rozbudowana niż w pozostałych krajach bloku socjalistycznego. W kraju spotęgowały się zróżnicowania społeczne mierzone wskaźnikiem nierówności dochodów. Narastają nierówności dochodowe i następuje koncentracja dobrobytu w kilku większych aglomeracjach miejskich, a równolegle - regres w wielu ośrodkach lokalnych, gdzie nie ma pracy ponieważ upadły jedyne zakłady przemysłowe bądź rolne, a ludność nie ma dostatecznych kwalifikacji i motywacji aby samemu wyjść z tego kryzysu. Dzięki temu obserwujemy w Polsce bardzo duży wzrost wydatków publicznych, w tym głównie społecznych, które wymagają znacznej redystrybucji dochodów ( bardzo wysoka składka na ubezpieczenia społeczne i znaczne opodatkowanie grup nisko i średniodochodowych ) a jednocześnie doświadczamy narastającej spirali problemów socjalnych, ekologicznych, porządkowych i związanych z bezpieczeństwem publicznym. Coraz liczniejsze i powszechniejsze stają się głosy domagające się ograniczenia roli opiekuńczej jaką spełnia nasz kraj. Pierwszy postulat dotyczy ograniczeń zakresu państwa opiekuńczego ze względu na bardzo wysokie podatkowe i składkowe koszty jego sfinansowania. Można to porównać na przykładzie

Patrz: załącznik