Charakterystyka przedsiębiorczości na przykładzie Małopolski

Kilka słów wstępu.

KSZTAŁCENIE W DZIEDZINIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

Zainteresowanie problematyką przedsiębiorczości w obszarze szkolnictwa wyższego, czy szerzej dydaktyki obserwuje się większości krajów europejskich od lat osiemdziesiątych. Formy instytucjonalne w postaci programów nauczania w szkołach, tworzenia katedr i specjalności na uczelniach pojawiają się w zasadzie w latach 90. Co prawda pierwszą katedrę przedsiębiorczości Joseph Schumpeter założył już w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku, jednak nawet w USA wzmożone zainteresowanie obserwuje się z początkiem lat 70. W Polsce zainteresowanie przedsiębiorczością na poziomie dydaktyki związane jest: po pierwsze - z koniecznością realizacji założeń "Europejskiej Karty Małych Przedsiębiorstw", zalecającej kształtowanie ducha przedsiębiorczości i uczenia nowych umiejętności za pośrednictwem systemu szkolnictwa; po drugie - z obserwacją , iż boom inicjatyw i przedsięwzięć gospodarczych z początku lat 90 nie był zjawiskiem trwałym i nie wynikał z nadzwyczajnych zdolności Polaków do prowadzenia własnej działalności gospodarczej; po trzecie - z przekonania, że nawyki postaw bierności i roszczeń wyniesione z poprzedniego systemu mają na tyle głębokie i trwałe postawy, iż ich zmiana wymaga działań systemowych. Celem badań była próba diagnozy stanu nauczania przedsiębiorczości w polskich szkołach wyższych. W badaniach natrafiono na podstawową trudność polegającą na braku pełnej informacji o formach i sposobie kształcenia zwłaszcza w szkołach niepublicznych. Ze względu na brak sylabusów, rejestrów wykładów do wyboru i obowiązkowych oczekiwanie na informacje zwrotne trwało długo i z reguły nie przynosiło rezultatów. Stan jaki udało się zewidencjonować potwierdza raczej formalne niż rzeczywiste przywiązywanie wagi do tego typu kształcenia. Jest ono traktowane jako zdobywanie pewnej wiedzy praktycznej (co jest domeną kursów i szkoleń) niż przedmiot refleksji teoretycznej. Badaniami objęto wszystkie uczelnie państwowe - akademickie i zawodowe oraz około 100 szkół niepublicznych, tzn. te które zechciały udzielić odpowiedzi na pytania.
Stosunkowo od niedawna w polskich szkołach, także w Małopolsce, pojawił się nowy przedmiot- podstawy przedsiębiorczości-mający na celu wykształcenie przyszłych, pełnoprawnych obywateli do roli reprezentacyjnej na rynku gospodarki polskiej i zagranicznej. Celem wprowadzenia takiego przedmiotu było przygotowanie ucznia do aktywnego i świadomego uczestnictwa w życiu gospodarczym, a przede wszystkim zwrócenie uwagi na nabycie umiejętności pisania CV i listu motywacyjnego, zakładania konta w banku i rachunku w biurze maklerskim, wypełniania PIT, obliczania składek ZUS, sposobów obliczania podatku dochodowego oraz wysokości ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego.

Pojęcie przedsiębiorczości.

CZYM JEST PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ?


☻ Przedsiębiorczość to aktywne działanie w sferze gospodarczej, zarówno pojedynczej jednostki, jak i większych przedsiębiorstw, instytucji

☻ Przedsiębiorczość to także zespół konkretnych cech osobowości i zachowań człowieka, które umożliwiają i ułatwiają mu prowadzenie określonych działalności gospodarczych.

☻ Aktywność gospodarcza studentów, doktorantów, absolwentów i pracowników naukowych uczelni wyższych, określana mianem przedsiębiorczości akademickiej, rozwija się szczególnie w obszarach zwanych wysokimi technologiami. Z tego powodu działalność ta cieszy się silnym poparciem Komisji Europejskiej oraz władz poszczególnych krajów i regionów. Przykładem mogą służyć projekty 5 Programu Ramowego UE, czy przedsięwzięcia krajowe np.: brytyjska sieć uczelnianych parków technologicznych, niemieckie programy BioRegio czy EXIST oraz francuski program tworzenia inkubatorów technologicznych. Wsparcie to jest przejawem dążenia do realizacji wizji budowania Gospodarki Opartej na Wiedzy (GOW).

☻ Zagadnieniem przedsiębiorczości zajmowało się wielu teoretyków. Jedno z najwcześniejszych opracowań, w którym pojawia się zagadnienie przedsiębiorczości jest „Esej o naturze handlu” Richarda Cantillona . Przedsiębiorczość w opinii tego francuskiego ekonomisty to polowanie na okazje wszędzie tam, gdzie lokalna nierównowaga na rynku może przynieść zysk nadzwyczajny.

☻ Zdaniem Jean’a Baptiste Say’a (ok. 1880r.) przedsiębiorczość jest umiejętnością przenoszenia zasobów z obszaru niższej wydajności do obszarów wyższej wydajności lub zysków.

☻ W klasycznym ujęciu Joseph Schumpeter przedsiębiorczość definiuje jako: „nową kombinację środków produkcji, umożliwiająca wprowadzenie nowego wyrobu lub technologii, otwarcie nowego rynku, pozyskanie nowych źródeł surowców lub wprowadzenie nowej organizacji”.

☻ Wg Amerykanina, Petera Drckera, „przedsiębiorczość jest procesem tworzenia czegoś nowego i wartościowego, z założeniem osobistego ryzyka finansowego, ale także z założeniem osobistej rekompensaty pieniężnej lub osobistej satysfakcji”.


CO MA WPŁYW NA ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI?:

☻ system prawa klarowny, dający duży zakres swobody
☻ niskie podatki
☻ stabilność gospodarki
☻ kultura i tradycja społeczeństwa
☻ wpływ konkurencji, zapełnienie rynku zbytu


FINANSE- PODSTAWA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ, z punktu widzenia jednostki.

1. Pomoc materialna dla studentów

Student może ubiegać się o pomoc materialną w formie:
☻stypendium socjalnego
☻stypendium za wyniki w nauce lub sporcie
☻stypendium ministra za osiągnięcia w nauce
☻stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe, zapomogi,
przy czym:

►student studiujący równocześnie na kilku kierunkach studiów może otrzymać stypendia: socjalne, za wyniki w sporcie, ministra za osiągnięcia w nauce, ministra za wybitne osiągnięcia sportowe tyko na jednym ze studiowanych kierunków, a stypendium za wyniki w nauce na każdym z kierunków

►studentowi, który po ukończeniu jednego kierunku kontynuuje naukę na drugim kierunku, stypendium socjalne nie przysługuje

Stypendium za wyniki w nauce lub sporcie.

►otrzymuje student, który uzyskał za rok studiów (na CMUJ) średnią co najmniej 4.0 lub osiągnął wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie krajowym lub międzynarodowym. Zazwyczaj jest to niewielka kwota, ale uzależniona jest od uczelni, wydziału i wysokości premiowanej średniej. Dla przykładu na głównych uczelniach małopolskich można otrzymać (dane z roku 2005):

-ok. 310 zł na Akademii Rolniczej w Krakowie za średnią 4.0
- 300 zł na Akademii Ekonomicznej w Krakowie za średnią 4.4,
- Na UJ stypendia dostaje 30 % najlepszych studentów: 5 % 380 zł, 9 % 280 zł, 15 % 180 zł, w tym np. za średnią
- 290 zł na Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnowie za średnią 4.65

Stypendium socjalne

►otrzymuje uczeń, żyjący w rodzinie o bardzo niskim dochodzie na jednego członka rodziny, o trudnej sytuacji materialnej, rodzinnej, zdrowotnej etc. Ubiegający się o stypendium socjalne złożyć podanie i należne dokumenty z ZUSu.

2. Dla osób, chcących założyć półkę lub własną inwestycję, jest możliwość podjęcia pożyczki w miejscu pracy lub w banku na określony procent. Możliwe jest także podjęcie kredytu, kredyty na kupno nieruchomości są niżej oprocentowane niż kredyty konsumpcyjne. Jedne banki wymagają od kredytobiorcy wyższego wkładu własnego, dla innych podstawowym warunkiem jest umowa o pracę, różnice polegają też na wysokości oprocentowania, które zależy również od okresu, w którym zobowiązuje się spłacić kredyt i waluty, w której będzie spłacany.

3. Fundusze inwestycyjne
Jeśli chcemy w stosunkowo krótkim czasie pomnożyć nasze dochody, możemy zainwestować w fundusz inwestycyjne lub akcje, obligacje. Inwestując w fundusz inwestycyjny, z uzyskanego zysku należy zapłacić 19 % podatku.
KRAKÓW- GŁÓWNE PLANY, INWESTYCJE, ICH REALIZACJA I SKUTKI

Rozwój regionalny.

a) organizacja
Plan Inwestycyjny dla Województwa Małopolskiego na lata 2005 – 2006
Przedsiębiorca zawsze uprzednio określa swój plan inwestycyjny, mający na celu określenie i, w miarę możliwości zminimalizowanie kosztów rocznych inwestycji, realizacji wytyczonych planów.
Wieloletni program inwestycyjny ustawa określa bowiem jako limity wydatków na wieloletnie programy inwestycyjne ujmowane w wykazie stanowiącym załącznik do uchwały budżetowej.
Lista inwestycji przedstawia zestawienie kosztów wg obszarów działalności, podzielonych na oddział kultury, edukacji, ochrony zdrowia etc., tworząc tym samym zestawienie kosztów planowanych inwestycji.
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego dla każdego programu określa:
1) nazwę programu, jego cel i zadania, które będą finansowane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
2) jednostkę organizacyjną realizującą program lub koordynującą wykonywanie programu;
3) okres realizacji programu i łączne nakłady finansowe;
4) wysokość wydatków w roku budżetowym oraz w dwóch kolejnych latach.1

Przykłady inwestycji, planowanych w Krakowie w najbliższym czasie :

1.
Inwestycja:
Budowa szybkiego tramwaju
Kiedy i gdzie:
Do końca maja 2006 planuje się utworzenie linii szybkiego tramwaju, którego trasa miałaby się ciągnąć z Kurdwanowa do pętli na ul. Kamiennej, wzdłuż ulic Witosa, Nowosądecką, Wielicką, Limanowskiego, Na Zjeździe, Starowiślną, Dietla, Grzegórzecką, al. Powstania Warszawskiego, do Ronda Mogilskiego, za którym trasa szybkiego tramwaju zostanie wprowadzona do częściowo istniejącego już tunelu pod ul. Lubomirskiego i Dworcem Głównym, z wylotem w rejonie Politechniki Krakowskiej i dalej do ul. Kamiennej.
Cel:
ułatwienie szybszego przemieszczania się po mieście, tramwaj miałby poruszać się z prędkością do 20 km/h
Utrudnienia w realizacji projektu:
Inwestycja wymaga wielu zmian w systemie zieleni miejskiej. Obecnie w związku ze zmianą przepisów w tym zakresie przeprowadzana jest aktualizacja projektu z uwzględnieniem nowych nasadzeń i przesadzeń drzew.

2.
Planowana inwestycja:
Powstanie Kopca Jana Pawła II
Gdzie:
Planowane jest usypanie kopca na hałdach po fabryce Solvay, gdzie kiedyś pracował jako Karol Wojtyła, kopiec ma mieć 40 m wysokości
Koszt:
ok. 20 mln zł, czas budowy: ok. 3 miesięcy
Cel:
Uczczenie pamięci Jana Pawła. Kopiec miałby być usypany z ziemi ze wszystkich miejsc, które Ojciec Święty odwiedził w trakcie swoich pielgrzymek. Jak stwierdziła Magdalena Kula, początkowo pomysł mógł budzić wątpliwości, jednak teraz zrezygnowano z “kontrowersyjnych pomysłów - kolejki linowej, odcisków stóp Papieża na zboczu kopca i wyświetlania na gigantycznym ekranie Jego przesłań. Teraz Wiesław Sygnet zapewnia, że kopiec będzie miejscem, gdzie każdy znajdzie spokój i refleksję.” Z kopca Jana Pawła ma się rozciągać widok na sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach. Myśle, że jest to znacznie oryginalniejszy pomysł od tworzenia kolejnego pomnika, którego Ojciec Święty ma już wiele. Ponadto jest to typowo krakowski sposób wyrażania czci, przyciągający większą uwagę od pomników. Pomysł powstał już w 2003 roku, jeszcze za życia papieża, jednak z wiadomych względów zrealizowany zostanie dopiero po Jego śmierci.

♣♣♣

Warto pamiętać, że na przed rozpoczęciem budowy należy sporządzić gotowy projekt i uzyskać pozwolenie na budowę władz miasta, często także Związku ochrony zabytków. Wiadomo, że wszelkie innowacje, remonty i inwestycje mają na celu polepszenie warunków życia i wizerunku mieszkańców miasta, jednak zawsze należy rozważyć, czy nie narusza się równowagi ekologicznej lub znacznie nie ogranicza sfery życiowej jakiejkolwiek jednostki. Dlatego też postanowiono stworzyć POŚ- Program ochrony środowiska dla Miasta Krakowa.
Ponadto, abstrahując od wcześniej wspomnianych, nietypowych, niecodziennych inwestycji, Władze Krakowa i innych miast małopolski corocznie realizują plany dotyczące renowacji miast, budynków, kamienic, wyposażenia ośrodków zdrowia, kultury. Niestety nie na wszystkie pomysły wystarcza czasu i pieniędzy, często większość działań jest finansowana kosztem cofnięcia dotacji wielu Domów Opieki, Ośrodków Kultury, Uczelni, a ostatnio nawet Bibliotek Uczelnianych. Czasem podczas niewłaściwej decyzji władz, ulegają zniszczeniu zabytki, np. wydano pozwolenie na powieszenie reklamy na Sukiennicach, przez co, w trakcie burzy, zerwane i zniszczone zostały zabytkowe krużganki...