Porównaj utwory obozowe na podstawie Borowskiego, Grudzińskiego i Nałkowskiej.

Druga wojna światowa jest bez wątpienia najgorszym wydarzeniem, w którym przyszło brać udział mieszkańcom Europy w kończącym się już dwudziestym wieku. Krwawym walkom na froncie towarzyszyło także istnienie obozów koncentracyjnych, w których ginęły miliony niewinnych ofiar. Tadeusz Borowski, Zofia Nałkowska, jak i Gustaw-Herling Grudziński w swych utworach dotyczących tej straszliwej wojny weryfikują wizję całkowitego braku odpowiedzialności pozostałej części ludzkości za zbrodnie w obozach.

Tadeusz Borowski pisze, że w obozie zaciera się granica między więźniem a oprawcą .Przebywając w lagrze często człowiek stał na rozdrożu. Miał do wyboru albo próbę zachowania swojego człowieczeństwa, zasad moralnych nabytych poza ogrodzeniem obozu, albo wyzbycie się ich i odrzucenie jakichkolwiek głosów sumienia. Pierwsza droga oznaczała pewną śmierć, druga dawała pewne nadzieje na zachowanie swojego życia, cena za to była jednak ogromna.

Słusznie Borowski stwierdził, że nikt, kto przetrwał obozy nie może mówić o zachowaniu pełni człowieczeństwa. Aby przetrwać należało używać siły i sprytu w stosunku do współwięźniów.

Zyskanie czegokolwiek równało się poniesieniu strat przez współtowarzyszy niewoli Zachowanie takie z powodzeniem można porównać do poczynań Niemców. Przykładem niech będzie pogarda, z jaką odnoszono się do muzułmanów, więźniów bezużytecznych dla obozowej gospodarki, których jedynym przeznaczeniem była śmierć.

Podobnie do tego problemu podszedł Gustaw Herling-Grudziński. Ukazuje on świat radzieckich obozów pracy, w którym wartości ludzkie wystawione są na ciężką próbę, ale nie kapitulują. Autor pokazuje okrucieństwo, przemoc, bezprawie, upodlenie człowieka, ale nie zgadza się z poglądami Tadeusza Borowskiego, który twierdził że cały świat jest jednym wielkim obozem koncentracyjnym. Więźniowie obozów pracy nie utracili do reszty człowieczeństwa. Mają nadzieję na powrót do świata wartości, maja świadomość zmarnowanego życia, modlą się bezgłośnie, protestują, czasami jedynie bijąc głową o prycze. Autor przedstawia życie wewnętrzne bohaterów, a Borowski opisuje zewnętrzne zachowania ludzi, ponieważ uznaje, że więźniowie skoncentrowani są tylko na czynnościach biologicznych. Człowiek myśląc o przetrwaniu musiał się dostosować do panujących reguł. Grudziński obserwuje i opisuje proces degradacji człowieczeństwa, do którego doprowadza stworzony przez Rosjan cały system wymyślnych represji i ograniczeń. Więźniowie stanowią tania silę roboczą, są więc bezwzględnie i maksymalnie wykorzystywani. Życie ludzkie nie przedstawia tu żadnej wartości, każdego więźnia można zastąpić innym. Człowiek lagrowany pozostawił po sobie tylko jedną idee: przetrwania, a to znaczyło przystosować się do panujących warunków, zaakceptować śmierć i okrucieństwo. Zdobyć leki, zdobyć jedzenie- oto cel życia.

Kolejnym przykładem jaki można przedstawić są Medaliony Zofii Nałkowskiej.

Autorka oskarża faszyzm o zbrodnie ludobójstwa (Medaliony). Ukazuje skrótowe portrety psychologiczne ofiar wojny. Postacie są anonimowe a imię i nazwisko nie miało znaczenia , gdyż tragedii wojny doświadczyły miliony ludzi. Nałkowska zwraca głównie uwagę na to, że doświadczenie z wcześniej przeżytego obozu przydaje się w następnych obozach. Ludzie byli dowożeni w wagonach pociągu do obozu. Podróż tą należało traktować jako pierwszy etap eksterminacji, ludobójstwa . Podczas tej podróży ludzi uśmiercano przed dotarciem do samego obozu. Tylko człowiek , który posiadał jakąś zdolność do pracy był dla hitlerowców przydatny .Głównym celem obozów jak również ich zadaniem było zmniejszenie i unicestwienie ludności kraju. Obozy te dotyczyły przede wszystkim ludności cywilnej, która była łapana z ulicy .Nałkowska zwraca uwagę na to , że cierpienie zadawane ludziom było zadawane z przyjemnością. Jest to dowód na to, że obóz wynaturzał człowieka i pozbawiał go wszelkiej litości i współczucia. Pod tym właśnie względem wszystkie utwory SA do siebie bardzo podobne. Ciała ludzkie w obozach pokazywane zostały przez autorkę jako przedmioty leżące.

Ludzie byli uśmiercani masowo a ich ciała potraktowano jak surowiec do przerobu. Autorka nie komentowała w żaden sposób tego, co opisywała, zostawiała zaś czytelnika sam na sam z opisami zbrodni.