Sfery i ich powstanie.

Litosrefa- powstala ok. 4,5 mld lat temu w skutek krzepnięcia pierwiastków, które otworzyły skorupę ziemską.litosfera znajdowała się pod wpływam energi pochodzacej z wnetrza ziemi oraz materii i energii z przestrzeni kosmicznej
Atmosfera- powloka gazowa powstała a skutek odparowanie płaszcza Ziemi oraz wyzwolenia się gazów powstałych w wyniku uderzeń meteorytów o powierzchnie Ziemi . Części gazów lekkich została „zdmuchnięta przez wiatr słoneczny w przestrzen kosmiczną, w praatm. Pozostały natomiast zw. C i N. W praatm. Ilość CO2 była 600 razy wieksza niż jest obecnie, wtedy atm, miało temp. Ok. 85oC/efekt cieplarniany/ , po upływie czasu ilosc CO2 zmiejszała się głownie z powodu rozwoju ogranizmów
Rozwój atmosfery* powstanie warstwy gazowej w której było najwięcej CO2 i N2 CO, *produkcja O2 przez organizmy wodne , które prowadziły fotostynteze * pojawienie się w atm. O2rozwój roślin i rozkład pary wodnej *ciągła produkcja tlen utrwająca już 1,5 mld lat Hydrosfera-I gdy ziemia się rozwijała panowała tam wysoka temp. Spowodowana przez rozpad pierwiastków promieniotwórczych, w wyniku tego z płaszcza Ziemi wydzielała się para wodna, która po czasie się skropliła II zawarta w atmosferze para wodna uległa kondensacji i skropliła się. Pedosfera /powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej w której zachodzi tworzenie się gleb/ powstała wraz z rozwojem świata organicznego Antropopresja- wszelkie działania człowieka na środowisko Antroposfera- obeb biosfery w której działa człowiekŚrodowisko przyrodnicze- przyroda ożywiona i nieożywiona tworząca naturalne warunki człowieka środowisko geograficzne- środowisko przyrodnicze wraz z cłowiekiem, który bierze z niego wszelkie korzyści i zmienia je/ś. Przyrodnicze +technosfera/ skladniki abiotyczne /nieożywione/ :budowa geologiczna, klimat, rzeźba terenu, gleby, woda skł. Biotyczne- roślinność, zwierzęta i ludzie Skorupa oceaniczna 5-12km. Zbudowana ze skał magmowych zasadowych/ bazalt, gabra, dioryt, diabazy/ przykryta cienka warstwą skał osadowych skorupa kontynentalna- 30-40km, pod młodymi górami ok. 80 km; górną częśc taj skorupy tworzy strefa granitowa SIAL,dolna strefa bazaltowa SIMA, na skałach krystalicznych skorupy ziemskiej zalegają skały osawow Cechy Zemi:* występowanie wody w różnych stanach skupienia,* istnienie pola magnetycznego wokół i we wnętrzu planety * istnienie atmosfery złożonej głównie z azotu i tlenu * występowanie organizmów żywych i człowieka skutki rucho obrotowego ziemi: pozorna wędrówka słońca i pozorne ruchy strefy niebieskiej w nocy* spłaszczenie żemi w okolicach biegunów *dzień i noć *wprowadzenie rachuby czasu *odchylenie ciał spadających * wyznaczenie lini zmiany czasu * działanie siły od środkowej *ustalenie rytmu zycia organizmów żywych * Eklipytka- widoczna drogo słońca zakreślana w ciągu roku na sferze niebieskiej peryhelimu-pkt. Ziemi znajdujący się najbliżej słońca ok. 147 mln km./2 I/ Aphelium- pkt. Ziemi znajdujacy się najblizej S ok. 152 mln km/ 5 VII/