Indonezja

Informacje podstawowe Indonezja, Indonesia, Republika Indonezji, Republik Indonesia, wyspiarskie państwo w południowo-wschodniej części Azji. Na obszar 1 904 443 km2 składa się ok. 3000 wysp. Kraj posiada lądowe granice z Malezją i Papuą-Nową Gwineą.
Stolica- Dżakarta, 6 503 tys. mieszkańców (1991).
Większe miasta (dane z 1991): Surabaja (2028 tys.), Bandung (1463 tys.), Medan (1379 tys.), Semarang (1027 tys.), Palembang (787 tys.), Ujung Pandang (709 tys.), Malang (512 tys.), Padang (481 tys.), Surakarta (470 tys.), Kupang (403 tys.), Jogyakarta (399 tys.), Banjarmasin (381 tys.), Pontianak (305 tys.), Manado (217 tys.), Jayapura (150 tys.).
Podzielona administracyjnie na 27 prowincji i 3 okręgi specjalne.
Językiem urzędowym jest indonezyjski, język angielski stosunkowo dobrze znany, spełnia funkcje języka handlowego, podobnie arabski, chiński i holenderski. Ludność posługuje się ok. 300 językami lokalnymi.
Waluta narodowa, rupia, dzieli się na 100 senów.

Zaludnienie
224 784 tys. mieszkańców (2000), co daje średnią gęstość zaludnienia 118 osób/km2. Przyrost naturalny: 16,2‰ (2000). Indonezja jest czwartym pod względem liczby mieszkańców krajem świata. W 1997 w miastach zamieszkiwało 37% ludności. Indonezję zamieszkuje ok. 250 grup etnicznych i narodowości. Najliczniejsze z nich to: Jawajczycy (40% ogółu społeczeństwa), Sudanezi (Sundajczycy) (15%), Bahaza (12%), Maduranie (5%). Państwo popiera proces zbliżania i konsolidacji grup etnicznych, który wpływa pozytywnie na kształtowanie się poczucia przynależności do jednego narodu indonezyjskiego.
Olbrzymia większość ludności (87%) wyznaje islam. Poza muzułmanami spotyka się chrześcijan (10%), wyznawców hinduizmu (2%) i buddystów (1%). Przeciętnie co czwarty obywatel Indonezji jest analfabetą (26%). Średnia długość życia mężczyzn 65, kobiet 70 lata.

Warunki naturalne
Wyspy należące do Indonezji położone są na Oceanie Spokojnym w rejonie mórz: Południowochińskiego, Celebes, Moluckiego, Seram, Banda, Jawajskiego i Andamańskiego. W skład Indonezji wchodzi pięć większych archipelagów: Wielkie Wyspy Sundajskie, Małe Wyspy Sundajskie, Moluki, Wyspy Południowo-Wschodnie i Wyspy Południowo-Zachodnie. Na Wielkie Wyspy Sundajskie składają się: Borneo (Kalimantan), Sumatra (Sumatera), Celebes (Sulawesi), Jawa (Djawa), Banka, Madura, Belitung, grupy wysp Mentawai i Nias.
Do Małych Wysp Sundajskich zalicza się: Flores, Sumbawę, Sumbę, Timor, Bali, Lombok, Alor i Lomblen. We wschodniej części Indonezji znajduje się archipelag Moluki (Maluku), oddzielony wodami mórz Halmahera i Seram od Nowej Gwinei. Największe wyspy tej grupy: Halmahera, Seram oraz zdecydowanie mniejsze Buru, Morotai i Obi. W skład Wysp Południowo-Wschodnich wchodzą mniejsze archipelagi: Aru, Kai i Tanimbar. Na zachód od Tanimbar położone są Wyspy Południowo-Zachodnie, z których największą powierzchnię ma wyspa Wetar. Większość z ok. 3000 niewielkich wysepek, w które obfitują wewnętrzne morza Indonezji, jest niezamieszkana.
Indonezja jest obszarem aktywnym sejsmicznie i wulkanicznie, znajduje się tutaj ok. 70 aktywnych wulkanów, z których najgroźniejsze to Krakatau w Cieśninie Sundajskiej i Merapi w środkowej części Jawy. Indonezja pozostaje pod wpływem klimatu równikowego i podrównikowego wilgotnego z zaznaczającym się wpływem monsunów. Średnia temperatura roczna notowana w stolicy (Dżakarta) podlega nieznacznym wahaniom rocznym i wynosi od 25 do 28C. Roczna suma opadów 1800 mm.

Ustrój polityczny
Indonezja jest republiką. Funkcje głowy państwa sprawuje prezydent, wybierany na 5 lat przez tysiącosobowe Doradcze Zgromadzenie Ludowe, które jest najwyższym organem władzy państwowej. Parlament - Rada Reprezentantów - składa się z 400 deputowanych wyłonionych w wyborach powszechnych i stu mianowanych przez prezydenta. Prezydent sprawuje funkcje szefa rządu i naczelnego wodza sił zbrojnych.

Historia
Pierwsi osadnicy holenderscy przybyli na Jawę i Sumatrę na przełomie XVI i XVII w. W następnych latach zapoczątkowali oni systematyczną kolonizację wysp indonezyjskich. W 1602 powstała holenderska Kompania Wschodnioindyjska, która rozwijała się i czerpała zyski z eksploatacji bogactw naturalnych wysp Archipelagu Malajskiego. Holendrzy stopniowo poszerzali swój stan posiadania w tym regionie świata. Z indonezyjskich wysp nie należała do nich jedynie północna część Borneo oraz wschodnia część wyspy Timor.
Tendencje niepodległościowe Indonezyjczyków dały znać o sobie w początkach XX w., znacznie przybierając na sile w okresie II wojny światowej i okupacji wysp przez Japonię. W ich wyniku proklamowano w sierpniu 1945 niepodległość Indonezji. Holandia oficjalnie uznała suwerenność swojej byłej kolonii w 1949. W 1954 Indonezja wystąpiła z unii personalnej z Holandią. W maju 1963 przyłączono do Indonezji ostatni skrawek posiadłości holenderskich w tym regionie - Irian Zachodni, położony w zachodniej części Nowej Gwinei.
W 1966 władzę w kraju przejął generał Suharto wprowadzając system rządów autorytarnych. Pomimo niezaprzeczalnych sukcesów gospodarczych kierowanego przez niego rządu, w kraju rośnie opór przeciwko nepotyzmowi rządzącego prezydenta i stosowanym przez niego metodom. W listopadzie 1991 wojska indonezyjskie dokonały masakry demonstrantów domagających się niepodległości dla anektowanego przez Indonezję Timoru Wschodniego. Wg szacunków organizacji ochrony praw człowieka od 1975 wojska indonezyjskie zabiły na Timorze Wschodnim ok. 200 tys. ludzi.
W maju 1994 Indonezja po raz pierwszy wyraziła zgodę na bezpośrednie rozmowy z ruchem niepodległościowym Wschodniego Timoru (Fretilin). Objęta konfliktem wyspa jest zamknięta dla turystyki zagranicznej i inwestycji zagranicznych. W 1998 na kolejną siódmą z rzędu pięcioletnią kadencję prezydencką został wybrany Suharto. Wyboru dokonało Ludowe Zgromadzenie Doradcze bez formalnego głosowania, przez aklamację. Połowę członków Zgromadzenia mianował sam prezydent, pozostali należą w większości do prezydenckiej partii Golkar. W tym samym roku ustąpił ze stanowiska na skutek nieustających protestów społecznych. Jego następcą został Bucharaddin Jusuf Habibie.
5 V 1999 Indonezja i Portugalia podpisały porozumienie przyznające Timorowi Wschodniemu prawo do samostanowienia. Od tej pory Timor znajdował się pod administracją ONZ. 30 sierpnia 2001 odbyły się pierwsze w historii Timoru Wschodniego wybory parlamentarne. Oficjalne ogłoszenie niepodległości Timoru Wschodniego przewidziane jest na początek 2002.
20 X 1999 nowym prezydentem Indonezji został Abdurrahman Wahid. 23 VII 2001 Doradcze Zgromadzenie Ludowe odwołało prezydenta Abdurrahmana Wahida, zarzucając mu niekompetencję i korupcję. Na jego miejsce powołano dotychczasową wiceprezydent Megawati Sukarnoputri.

Gospodarka
Stopień rozwoju gospodarczego poszczególnych prowincji (wysp) indonezyjskich jest bardzo zróżnicowany. Dochód narodowy w przeliczeniu na 1 mieszkańca na wyspie Timor Wschodni wynosi zaledwie 85 USD, podczas gdy w prowincji Riau na Sumatrze analogiczny wskaźnik wynosi 1438 USD. Różnica jest więc siedemnastokrotna. Chociaż w przemyśle Indonezji zatrudnionych jest jedynie 9% pracujących, to dostarcza on 40% produktu krajowego brutto