Główne przczyny wiosny ludów

Główne przyczyny wiosny ludów to: - wzrost znaczenia burżuazji, która ograniczana przez system feudalny dążyła do zmiany istniejących stosunków politycznych i społecznych, - pojawienie się nowego pokolenia polityków i rewolucjonistów, którzy dążyli do obalenia porządku po-wiedeńskiego, - rozwój świadomości narodowej i pogłębienie się tendencji zjednoczeniowych (Niemcy i Włochy) oraz niepodległościowych (Węgrzy, Polacy, Czesi), - rozwój nauki, której dalszy rozwój był hamowany przez istniejący system, ale mimo tego wpływał na upowszechnienie idei liberalnych i demokratycznych, - masowe wystąpienia ludowe spowodowane głodem i epidemiami, do których doprowadziły klęski nieurodzaju z lat 1845-1848, Francja Kryzys gospodarczy i społeczny (bezrobocie, bankructwa zakładów przemysłowych, rządy finansjery popierającej premiera Guizota) doprowadziły do fali demonstracji już w połowie 1847 r. Wobec zakazu władz miały one formę przyjęć i bankietów, na których działacze opozycji krytykowali rząd we wznoszonych toastach. 22 lutego 1848 r. zaczęły się walki uliczne w Paryżu i król Ludwik Filip Orleański został zmuszony do ucieczki, a następnie abdykacji. Francja po raz drugi w dziejach stała się republiką. Nowy rząd zapowiadał zmianę prawa wyborczego, wolność prasy i zgromadzeń oraz prawo do pracy. Jednak burżuazja, która wygrała wybory zbyt opieszale realizowała reformy. Rozwiązanie deficytowych warsztatów narodowych i antyrobotnicze ustawodawstwo spowodowało 23 czerwca 1848 r. zbrojne rozruchy robotnicze. Powstanie czerwcowe zostało krwawo stłumione przez rząd (kilka tysięcy zabitych i ok. 25 tys. aresztowanych). Ograniczono znacznie swobody i wprowadzono terror. Druga republika francuska nie trwała zbyt długo. Listopadowa konstytucja przekształciła ją w republikę typu prezydenckiego (1848). Pierwszym prezydentem Francji został wybrany Ludwik Bonaparte, bratanek Napoleona I. Niewątpliwie zadziałała magia nazwiska, z którym Francuzi wiązali nadzieję na poprawę sytuacji i stabilizację. Nowy prezydent, po zaprowadzeniu ładu wewnętrznego, dokonał zamachu stanu przedłużył swoją kadencję do 10 lat (1851). Po plebiscycie w 1852 roku przywrócił monarchię koronując się na cesarza. Tak więc w konsekwencji wydarzeń Wiosny Ludów we Francji utworzono II Cesarstwo pod rządami Napoleona III (1852-1870). Zyskał on poparcie burżuazji i kleru katolickiego. Prawie nieograniczona władza umożliwiała kontrolę niemal całego życia politycznego i społecznego w państwie i likwidację opozycji. Niemcy Wieści o wydarzeniach lutowych w Paryżu doprowadziły do rozruchów w Berlinie, a następnie innych miastach niemieckich. Powszechne stały się żądania wprowadzenia konstytucji i wolności obywatelskich, zniesienia cenzury i zwołania ogólnoniemieckiego parlamentu. Król pruski Fryderyk Wilhelm IV ogłosił amnestię dla więźniów politycznych i zapowiedział wprowadzenie swobód politycznych oraz nadanie konstytucji. Oktrojowana konstytucja ograniczała władzę króla w niewielkim zakresie, ale zapoczątkowała ona proces przekształcania się państwa pruskiego w kraj o ustroju parlamentarnym. Miała ona swój udział w likwidacji stosunków feudalnych i zakończyła tzw. pruską drogę do kapitalizmu, ale nie rozwiązała problemu zjednoczenia Niemiec. W tym samym czasie obradował ogólnoniemiecki Parlament Frankfurcki, który nie potrafił podjąć szybkich decyzji w kwestiach ustroju, korony, a nawet terytorium zjednoczonego państwa. Pojawiły się dwie koncepcje zjednoczenia Niemiec i ich przyszłej działalności: "wielkoniemiecka", postulująca zjednoczenie w oparciu i pod przewodnictwem cesarza austriackiego oraz "małoniemiecka", pod kierunkiem i w oparciu o króla Prus (wykluczająca Austrię). 28 marca uchwalono ogólnoniemiecką konstytucję i ofiarowano koronę cesarską królowi pruskiemu. Fryderyk Wilhelm IV nie przyjął korony od przedstawicieli społeczeństwa, gdyż w ten sposób uznałby zwierzchnią rolę parlamentu. Wolał trzymać się absolutystycznej zasady królewskiej władzy "z bożej łaski". Była to porażka niemieckich liberałów i koncepcji zjednoczenia oddolnego. Mimo tego, Wiosna Ludów na ziemiach niemieckich przyczyniła się do pogłębienia świadomości narodowej. Niemców i ich dążeń zjednoczeniowych. Ponadto uczyniła z Prus głównego pretendenta do kierowania procesami zjednoczeniowymi w drugiej połowie XIX wieku. Austria Rewolucja lutowa w Paryżu zapoczątkowała również Wiosnę Ludów w monarchii austriackiej. Marcowe zamieszki w Wiedniu zmusiły współtwórcę europejskiego porządku, kanclerza Klemensa Metternicha, do ustąpienia i ucieczki. W tym samym czasie, pod hasłami powołania niezależnego rządu węgierskiego i swobód narodowych, Lajos Kossuth zapoczątkował rewolucję na Węgrzech. Również Czesi żądali zwołania sejmu czeskiego i zniesienia cenzury. Próba pacyfikacji powstania węgierskiego w październiku 1848 r. spotkała się z oporem ze strony Austriaków i doprowadziła do kolejnego powstania w Wiedniu. Gwałtowny i krwawy przebieg wydarzeń zmusił cesarza Franciszka I do abdykacji na rzecz młodego Franciszka Józefa (2 XII 1848), który panował aż do 1916 r. Nowy cesarz pozornie ustąpił i nadał krajowi konstytucję zapewniającą ograniczone wolności obywatelskie. Jedynym ustępstwem na rzecz narodów monarchii było utworzenie sejmów krajowych, które nie miały realnego znaczenia. Krwawe stłumienie rewolucji wiedeńskiej umożliwiło władzom austriackim przystąpienie do likwidacji powstania na Węgrzech. Rząd wykorzystał tradycyjną niechęć narodów monarchii do siebie i podburzył przeciwko Węgrom inne mniejszości narodowe: Chorwatów, Serbów, Słowaków, Rumunów. Jednak Węgrzy, mimo braku pomocy angielskiej i francuskiej, potrafili podjąć równorzędną walkę w obronie swojej niezależności. Nawet w kwietniu 1849 r. zdetronizowali Habsburgów i ogłosili niepodległość Węgier. Wojskami rosyjskimi, które wspomagały austriackie dowodził pogromca polskiego powstania listopadowego Iwan Paskiewicz. Klęski wojsk powstańczych dowodzonych przez gen. Józefa Bema zmusiły Węgrów do kapitulacji pod Villagos (13 VIII 1849). Węgry, pozbawione Siedmiogrodu i Wojwodiny, zostały uznane za prowincję austriacką, a na uczestników powstania spadły surowe represje. Władza absolutna została na terenie monarchii Habsburgów utrzymana. Niemniej dokonano wówczas pewnych reform antyfeudalnych - zniesiono pańszczyznę na terenie całego cesarstwa i wprowadzono konstytucję zapewniającą ograniczone wolności obywatelskie (obowiązywała tylko do 1851 r.). Dopiero kolejny kryzys, prawie dwadzieścia lat po Wiośnie Ludów, zmusił Franciszka Józefa do zmian ustroju i organizacji państwa. Od roku 1867 monarchia Habsburgów przekształciła się w dualistyczne Austro-Węgry. Włochy Rewolucja marcowa w Wiedniu i powstanie węgierskie pobudziły antyaustriackie nastroje w północnych Włoszech. W ich efekcie wybuchły powstania przeciwko Austrii na terenie Wenecji, Lombardii, Parmy i Modeny. Pod presją opinii publicznej, która uważała wojnę za najszybszą drogę do zjednoczenia Włoch, król Sardynii Karol Albert wypowiedział wojnę Austrii. Niestety, wojska włoskie pod jego dowództwem poniosły druzgocącą klęskę pod Custozzą (23-27 VII 1848). Klęska zradykalizowała nastroje w Rzymie, co zmusiło papieża do ucieczki. W lutym 1849 roku Państwo Kościelne zostało przekształcone w Republikę Rzymską. Również w Toskanii powołano demokratyczny rząd. Radykalny ruch zjednoczeniowy zyskiwał na przełomie 1848/1849 roku coraz więcej zwolenników. Zmusiło to króla Sardynii do wznowienia wojny z Austrią. Jednak klęska pod Novarą (23 III 1849) pozwoliła Austriakom zająć utracone wcześniej tereny. Sytuację pogorszył fakt interwencji wojsk francuskich, które w odpowiedzi na apel papieża Piusa IX wystąpiły przeciwko Republice. Zdobyły one Rzym i przywróciły na jego terenie władzę papieską. Nieudane kampanie wojenne zmusiły króla Sardynii do abdykacji na rzecz syna - Wiktora Emanuela II. Podobnie jak w innych państwach, Wiosna Ludów na terenie Włoch zakończyła się klęską. Austria zaś odzyskała utracone wpływy i utrzymała swój stan posiadania na północy, a Włochy pozostały nadal jedynie "pojęciem geograficznym". Jednak wydarzenia te wzmocniły świadomość narodową Włochów i ich determinację w sprawie zjednoczenia, do którego doprowadzili w dwadzieścia lat później. Wiosna Ludów - pomimo klęski ruchów narodowych i rewolucyjnych - stała się punktem zwrotnym w dziejach Europy. Oddzieliła epokę pokoju od epoki wojen. W następnym półwieczu doszło do wojen między twórcami systemu wiedeńskiego, które doprowadziły do jego rozpadu.