profil

Renesansowa koncepcja człowieka - dcharakteryzuj opierając się na twórczości J. Kochanowskiego, M. Reja i P. Skargi.

poleca 85% 160 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Mikołaj Rej

Renesans jest epoka barwną i różnorodną. Był tzw. "odskocznią" od szarego, zastraszonego śmiercią i Bogiem śreniowiecza. W odrodzeniu panował antropocentryzm, a więc zainteresowanie człowiekiem i jego potrzebami, czyli wszystkim, co go otacza, w przeciwieństwie do średniowiecznego teocentryzmu. W związku z rozowojem humanizmu w renesansie pojawiło sie kilka koncepcji człowieka. Twórcy renesansowi przedstawiali w swych utworach, najważniejsze według nich, wzorce postępowań, którymi ludzie powinni kierować sie w swoim zyciu.

Jednym z pisarzy ukazujących w swej twórczości koncepcję człowieka był Mikołaj Rej. Uważał on, że Polak powinien być przede wszystkim dobrym gospodarzem, właścicielem ziemskim. Wszystkie cechy takiego wzorca zawarł w utworze pt. "Żywot człowieka poczciwego". Ziemianin cechował się gospodarnością. Zawsze dbał o rodzinę, planował pracę na każdą z pór roku oraz robił zapasy na zimę. Byl przywiązany do swojej ziemi, dbał o nią i szanował, gdyż to dzięki jej bogactwom dobrze mu sie wiodło. Gospodarz był również pobożny, umiejętnie wykorzystywał wszystkie dary, jakie otrzymał od Boga. Nie bał się śmierci, gdyz to naturalne zjawisko, życie ludzkie przemijało, jak pory roku. Właściciel ziemski był humanitarny. Do swoich służących i pomocników odnosił sie z należytym szacunkiem. Tak wyglądał ideał osobowy renesansu stworzony przez Mikołaja Reja.

Innym tworcą, który przedstawił własną, inna koncepcję człowieka tej epoki, był Piotr Skarga. W swoich kazaniach, a mianowicie w "Kazaniu o miłości do ojczyzny" ukazał idealnego obywatela patriotę, który zawsze był gotów stanąć w obronie ojczyźnie, nawet jeśli byłby zmuszony oddać za nią życie. Dbał również o dobro całego społeczeństwa, traktował na równi każdego Polaka. Patriota taki nieżałował ani czasu, ani dóbr materialnych, które poświęcił, aby dopomóc biednej i potrzebującej ojczyxnie. Szanował ją, gdyz to dzięki niej miał rodowód, tożsamośc, dom, korzenie, itp. Była dla niego jak matka, która go "wychowała i utrzymywała", dlatego winien jej jest szacunek i miłość. Powinien stawiać dobro kraju ponad prywaty i egoizm, co zaznaczył również Jan Kochanowski w pieśni pt. "O spustoszeniu Podola", gdzie nakłaniał szlachtę właśnie do tego, aby stanęła w obronie ojczyzny i wspomogła ją finansowo.

W twórczości Jana kochanowskiego można zauważyć inny wzorzec osobowy - poety doctusa. Był to artysta wszechstronnie wykształcony. Zwiedził wiele państw, gdzie pobierał nauki, kształcił języki obce i poznawał inne kultury. Przebywał również na dworze królewskim. Taką koncepcję Kochanowski ukazał w jednej ze swoich fraszek, pt. "Do gór i lasów". Poeta doctus nie jest "zamknięta w sobie kulą", ciągle rozwija swój talent i zainteresowania. Jest jak mityczny łabędź, natomiast jego sława stanie sie ponadczasowa., co możemy zauważyć w utworze pt. "Nie leda piórem obdarzony".

Jan z Czarnolasu nie w pełni przedstawił nam ideał dworzanina we fraszce pt. "O doktorze Hiszpanie", gdyz możemy jedynie wywnioskować, iż dworzanin wiódł życie towarzyskie, potrafił również prowadzić dyskusje z biesiadnikami. Uzupełnieniem tej koncepcji może być utwór Łukasza Górnickiego pt. "Dworzanin polski". Według niego wzorzec ten cechował się elokwencją językową i kultura osobistą. Był zawsze w nienagannym i eleganckim stroju. Potrafił zabawić współtowarzyszy biesiady oraz przeprowadzić z nimi rozmowy również na tematy poważne.

Renesans jest epoką różnorodną pod względem koncepcji człwieka. Niejeden artysta pokusił się, aby taki wzorzec stworzyć i rozpowszechnić. Podsumowując, funcjonowało wówczas kilka ideałów osobowych, z których ludzie mogli, a nawet powinni brac przykład. Każdy miał szanse wyboru drogi, którą chciał pójść w życiu. Mógł zostać ziemianinem i przez swe życie cieszyć się pięknem przyrody, utrzymywać rodzinę i dbać o swą ziemię. Mógł wybrać inna drogę, np. życie na dworze królewskim i wszelkie obowiązki oraz przyjemności płynące z tego. Jeżeli miał talent, śrdoki finansowe na edukacje i podróże oraz pragnął się dalej rozwijać, miał szansę zostać poetą. Twórcy renesansowi przedstawili wiele koncepcji człowieka/

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty

Teksty kultury