profil

Dokonując analizy i interpretacji podanego fragmentu "Kamizelki" Bolesława Prusa oraz w kontekście całego utworu określ rolę narratora.

poleca 85% 119 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

„Kamizelka” to powszechnie znana nowela Bolesława Prusa, napisana w okresie pozytywizmu. Akcja rozgrywa się w dziewiętnastowiecznej scenerii codziennego życia. Motywem przewodnim jest tytułowa kamizelka i jej ogromna rola w życiu pewnego małżeństwa oraz ich sąsiada.
Narrator, który jest lokatorem kamiennicy, opowiada historię miłości dwójki swoich sąsiadów, których spotyka nieszczęście. Mąż ciężko choruje, a jego stan zdrowia nie wykazuje żadnej poprawy. Zaczyna gwałtownie tracić na wadze. Sytuacja rodziny się pogarsza, a nastrój jest ponury. Żona by dodać Panu otuchy, zaczyna codziennie skracać pasek jego kamizelki, tak by wydawało mu się, że przytył, natomiast on posuwa sprzączkę, żeby uspokoić żonę. Tym sposobem pocieszają się nawzajem i utrzymują w nadziei aż do śmierci mężczyzny. Tak właśnie powstała cudowna historia o miłości, która tworzy tło dla „Kamizelki”.
Kreacja opowiadającego ma duże znaczenie w tej noweli, gdyż tworzy ona szkielet całego utworu, nadaje sens spajając jego najważniejsze elementy. Obecność pierwszoosobowej narracji pozwala czytelnikowi dogłębnie odczuć czytaną treść oraz znaleźć odniesienie i nawiązanie do własnych uczuć i przemyśleń. Narrator jest bowiem jednym z bohaterów. Jest on kolekcjonerem przedmiotów, które uważa za osobliwe i które są dla niego ważne. Ta pasja nie stanowi dla niego problemu, gdyż jest mężczyzną dobrze sytuowanym. Koszty znaczących dla niego rzeczy się nie liczą, jest zdeterminowany zdobyć je mimo wszystko. Jest w utworze cichym obserwatorem, to jego rola. Przejawia duże zainteresowanie względem swoich sąsiadów, w milczeniu spogląda na dziejące się wokoło niego rzeczy i pozostawia je całkowicie bez własnej ingerencji. Ważne są tutaj jego przemyślenia i refleksje, które snuje na temat zaobserwowanych wydarzeń. Bez nich utwór zupełnie straciłby przesłanie. Opowiadający jest m.in. świadomy przemijającego czasu oraz tego, że wszystko ma swój początek i koniec. Jest jednak pełen nadziei i optymizmu. Dzięki niemu czytelnik jest naprowadzony na bardzo ważne wnioski i pobudzony do własnych przemyśleń.
Niezmiernie ważna dla utworu jest postawa kolekcjonera wobec przedmiotów materialnych. Jego stosunek do poszczególnych rzeczy zależy od ich estetyki oraz ich historii, od tego gdzie były, do kogo należały i jakie miały znaczenie. Zmienia swoje nastawienie do nich wraz z upływającym czasem, jego odczucia nie są stałe. Przedmioty są dla niego swoistym sposobem zatrzymania czasu.
Tytułowa kamizelka, choć dla innych nie ma żadnego znaczenia, dla niego jest wybitną osobliwością, unikatem, który pragnie posiadać w swojej kolekcji. W tym nic nie znaczącym kawałku sukna dostrzega wartość. Widzi w nim losy małżeństwa sąsiadów, ich historię. Przedmiot wywołuje w nim melancholię, jest źródłem refleksji i wspomnień. Rzeczy i ich przeszłość wywołują w nim falę uczuć i emocji oraz skłaniają do przemyśleń. Takie rozpamiętywanie i rozmyślanie ewidentnie sprawia mu przyjemność i jest w pewnym sensie jego hobby.
Narrator, gdy patrzy na przedmioty myśli zwłaszcza o ich właścicielach. Wyraża zainteresowanie ludźmi, z zwłaszcza swoimi sąsiadami. Często wraca do nich myślami. Można zauważyć, że nie są to dla niego tylko obiekty badawcze, darzy ich bowiem szacunkiem i wspomina życzliwie. Odczuwa tęsknotę i melancholię, gdyż codziennie obserwując rodzinę mieszkającą obok przywiązał się do niej. Nie oznacza to jednak, że jest uległy i czuje się zwyczajnym członkiem społeczeństwa. W jego zachowaniu podczas interakcji z handlarzem starzyzną ukazuje się asertywność i zdecydowanie, co w pewien sposób mówi o tym, że postrzega siebie jako kogoś ważnego, stojącego wyżej w hierarchii społecznej.
Narrator jest niewątpliwie osobą inteligentną, co widać w jego przemyśleniach. Poprzez swoje liczne refleksje na temat wydarzeń oraz życia codziennego w utworze, wprowadza czytelnika w stan zadumy. Zadaje pytania filozoficzne oraz egzystencjalne, a w losach ludzkich dopatruje się prawd uniwersalnych. W dziejach swoich sąsiadów doszukuje się metafory o przemijaniu i kruchości życia. Ma świadomość, że wszechświat jest jedną wielką niewiadomą pełną zagadek. Takie myśli wywołują w nim nastrój nostalgii, jednak nadal nie opuszcza go pozytywne nastawienie pełne nadziei i otuchy.
Podsumowując, narratora odgrywa kluczową rolę w budowaniu refleksji o świecie, bez niego utwór nie miałby żadnego sensu. Spaja wszystkie elementy w spójną całość i pozwala czytelnikowi dobrze zrozumieć czytany tekst. Uświadamia, że nawet zwyczajne przedmioty mogą mieć niezwykłą wartość i ukryte znaczenie oraz że każdy człowiek ma swoją ciekawą historię. Dzięki przemyśleniom narratora skłaniamy się do refleksji na temat życia, przemijania, miłości oraz piękna. Jesteśmy w stanie poczuć to samo co on: smutek, melancholię i nadzieję, bez których „Kamizelka” straciłaby cały swój czar.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 4 minuty

Teksty kultury