Przyczyny wybuchu I wojny światowej.

W polityce międzynarodowej w pierwszej połowie XIX w. dominowały: Wielka Brytania, Rosja, Francja, Austria i Prusy. Zgodnie z uchwaloną podczas kongresu wiedeńskiego zasadą równowagi państwa te zobowiązały się, że nie będą dążyć do zdobycia przewagi nad pozostałymi krajami. Sytuacja ta zmieniła się jednak w drugiej połowie XIX w. W Europie w wyniku zjednoczenia powstały wówczas dwa nowe państwa - Włochy i Niemcy -które zaczęły zabiegać o umocnienie własnej pozycji na arenie międzynarodowej. W krótkim czasie państwo niemieckie stało się światową potęgą. Przodowało pod względem gospodarczym i dążyło do zapewnienia swoim towarom nowych rynków zbytu. W tym celu Niemcy włączyły się do rywalizacji z Francją i Wielką Brytanią o dominację nie tylko w Europie, lecz także w koloniach. Powodzenie tym dążeniom miała zapewnić nowoczesna armia oraz rozwijana od lat 90 silna flota wojenna. Nowym mocarstwem stały się Stany Zjednaczone. Ustabilizowanie sytuacji wewnętrznej po wojnie secesyjnej umożliwiło im dynamiczny rozwój, dzięki czemu USA szybko uzyskały ważną pozycję w polityce międzynarodowej. W Azji dużą rolę odgrywała Japonia, która po otwarciu na świat oraz modernizacji rozpoczęła ekspancję terytorialną i zajęła Koreę. Pod koniec XIX stosunki między mocarstwami europejskimi stawały się coraz bardziej napięte. Najbardziej widoczny był konflikt francusko-niemiecki, ponieważ Francja dążyła do odzyskania ziem utraconych na rzecz Niemiec w 1871 r. Stopniowo rozpadał się także blok państw zaborczych -Niemiec, Austrio-Węgier i Rosji. Przyczyną sposób stanowiła m.in. sytuacja na Bałkanach. Kiedy słabnąca Turcja zaczęła wycofywać się z Półwyspu Bałkańskiego, mocarstwa próbowały to wykorzystać i zdobyć wpływy wśród powstających państw. Ideę panslawizmu, czyli zjednoczenia Słowian, szczególnie propagowała Rosja, uważając siebie za protektorkę prawosławia oraz narodów słowiańskich. Dążyła również do przejęcia kontroli nad ciśninami czarnomorskimi. Jednak na całkowite osłabienie Turcji i udzielenie flocie rosyjskiej wolnego dostępu do Morza Śródziemnego nie zgadzała się Wielka Brytania. Wpływy na Bałkanach usiłowały zdobyć także Niemcy i Austrio -Węgry. Prowadziło to do pogorszenia stosunków tych państw z Rosją. Rozbudowa floty niemieckiej wzbudzała za to coraz większy niepokój w Wielkiej Brytanii. Powodowało to napięcia między obydwoma państwami i przyczyniło się do pogorszenia wzajemnych kontaktów. Na zaostrzenie sytuacji międzynarodowej wpływały także konflikty kolonialne. Wojna burska poglębiła antagonizmy angielsko-niemieckie, ponieważ Niemcy wspierali Burów, dostarczając im broń. Do poważnego kryzysu doprowadziły również również dążenia Niemców, którzy zamierzali opanować Maroko. Spotkało się to ze sprzeciwem Francji i Wielkiej Brytanii. Ostatecznie protektor nad Marokiem przejęła Francja. Niemcy natomiast uważały, że należy im się rekompensata za podniesione straty. W atmosferze zmagań doszło do powstania dwóch sojuszy, które podzieliły ówczesną Europę. Pierwszy z nich -trójprzymierze -obejmował Niemcy, Austrio- Węgry i Włochy. Ze względu na położenie tych krajów w Europie nazywano je także państwami centralnymi. Powstanie tego sojuszu zaniepokoiło inne kraje europejskie, obawiające się wzrostu potęgi militarnej Rzeszy Niemieckiej. Dlatego pomimo wcześniejszych nieporozumiewań dotyczących kolonii, w 1904 r. Wielka Brytania zawarła z Francją entente cordiale, czyli serdeczne porozumienie, określane jako ententa. Wkrótce do tej koalicji dołączyła także Rosja.