Emocje podstawowe i złożone. Stany afektywne.

ŹRÓDŁO TEKSTU : http://www.zatrutejablko.pl/emocje.html


Poznaj swoje emocje

To zaskakujące jak wielu z nas nie ma pojęcia co czuje. Potrafimy powiedzieć, że jest nam dobrze czy źle, ale nie umiemy nazwać konkretnej emocji.

Czy odczuwając znudzenie lub żal potraficie powiedzieć skąd się biorą i od jakiej emocji podstawowej pochodzą? Czy odróżniacie uczucia od nastrojów? Widzicie różnicę między wstydem a poczuciem winy?

Czytajcie dalej, a dowiecie się się czegoś ciekawego o sobie. Ale najpierw wszystkie zjawiska psychiczne podzielmy sobie na dwie kategorie:

1. Myślenie - Obraz świata czyli jego reprezentacja

2. Pożądanie - Stosunek do świata czyli tzw. procesy afektywne. Wytrącają nas ze stanu obojętności.

Zapamiętajcie procesy afektywne : Bez uruchomienia procesów afektywnych możemy jedynie stworzyć sobie obraz zjawisk. Dzięki procesom afektywnym mamy stosunek do zjawisk.
Procesy afektywne = emocje, nastroje i uczucia

Spójrzcie na tabelkę poniżej:
EMOCJE

Emocje dzielimy na podstawowe (nierozkładalne, wrodzone i wspólne ze zwierzętami) i na złożone (wieloczynnikowe, pojawiające się z wiekiem).

Naukowcy spierają się o to, które emocje są podstawowe, a które złożone. Jednak większość badaczy jako emocje podstawowe wymienia wielką czwórkę.
Emocje podstawowe:
1. Gniew
2. Strach
3. Smutek
4. Radość

Sławny psycholog Robert Plutchik przyjął, że mamy aż osiem emocji podstawowych. I na tym założeniu oparł swoją teorię emocji złożonych.
Emocje złożone

Emocje złożone według Plutchika pochodzą od emocji podstawowych i różnią się między sobą intensywnością. Im ciemniejszy odcień danego koloru tym większe natężenie emocji.

Emocje przeciwległe (np. odraza i podziw) to tzw. emocje przeciwne. To znaczy, że nie możemy doświadczać ich w tym samym czasie.

Z kolei emocje na białym tle (np. pogarda) to kombinacje dwóch sąsiadujących z nimi emocji (w tym przypadku wstrętu i gniewu).

Pobierzcie i przestudiujcie tabelkę ośmiu emocji. Porównajcie ją z rysunkiem koła Plutchika.

A teraz mam dla was małe ćwiczenie. Przeczytajcie poniższy tekst. Gdzie na kole emocji Plutchika umieścilibyście wstyd i poczucie winy?

Emocjonalnym nerwem wielu Polaków są dwie toksyczne emocje:
1. wstyd
2. poczucie winy

Wstyd : ja jestem nieodpowiedni i niedoskonały.

Poczucie winy : moje zachowanie jest nieodpowiednie i niedoskonałe.

Zniewalający wstyd jest poczuciem własnej ułomności i braku kontroli nad sobą. Człowiek zniewolony wstydem czuje się gorszy od innych.

Poczucie winy wynika z pogwałcenia indywidualnych wewnętrznych wartości i norm. Człowiek zniewolony tą emocją najczęściej ma tak sztywne i surowe normy zachowania, że sam nie może im sprostać. Dlatego nagina swoje osobiste zasady i z tego powodu bez przerwy przytłacza go poczucie winy.

Jeśli zniewala was wstyd lub poczucie winy to musicie przede wszystkim przewartościować swój obraz świata i siebie.
Powinniście być dla siebie łagodni

Obniżenie swoich surowych standardów i akceptacja własnej niedoskonałości sprawi, że poczujecie się spokojniejsi i szczęśliwsi.

Pamiętajcie : Nie ma czegoś takiego jak doskonałość. To tylko puste pojęcie. Przeczytajcie o tajemniczej doskonałości.

Możemy kontrolować i regulować nasze emocje. Wiele zależy od dobrego rozpoznania i prawidłowego nazwania swojego stanu. To język pomaga nam ogarnąć własne myśli i wyregulować procesy afektywne. Mamy tę przewagę nad zwierzętami, że potrafimy panować nad sobą.

Przytłoczyła was ilość nowych informacji? Poświęćcie trochę czasu na przetrawienie i zrozumienie tego, czego dowiedzieliście się o swoich stanach psychicznych.

Pamiętajcie : Wiedza o procesach afektywnych pozwoli wam radzić sobie z emocjami, nastrojami i uczuciami.