SYNAPSA to miejsce stykania się ze sobą błony kończącej akson z błoną komórkową drugiej komórki nerwowej lub np. mięśniowej. Impuls nerwowy zostaje przeniesiony z jednej komórki na drugą przy udziale substancji o charakterze neurohormonu - mediatora synaptycznego (synapsy chemiczne) lub na drodze impulsu elektrycznego(synapsy elektryczne). Wyróżnia się synapsy nerwowo - nerwowe, nerwowo - mięśniowe i nerwowo - gruczołowe.
Przez synapsę nerwowo - mięśniową następuje przekazanie sygnału z motoneuronu do mięśnia. W pobliżu komórki mięśniowej neuron traci osłonkę mielinową i rozdziela się na wiele cienkich odgałęzień, które kontaktują się z błoną komórki mięśniowej (błoną postsynaptyczną). W miejscach styczności na końcówkach nerwu(błonie presynaptycznej) znajdują się kolbki synaptyczne, w których znajdują się pęcherzyki zawierające neurotransmiter - acetylocholinę (A Ch). Przestrzeń między błoną pre - i postsynaptyczną to przestrzeń synaptyczna. W błonie presynaptycznej strefy aktywne, w których zachodzi egzocytoza pęcherzyków z neurotransmiterem i uwolnienie A Ch do przestrzeni synaptycznej. W tej błonie znajdują się także kanały wapniowe typu N. W błonie postsynaptycznej, naprzeciw stref aktywnych, znajdują się pofałdowania synaptyczne. Na ich krawędziach znajdują się receptory acetylocholiny typu synaptycznego, które są kanałami jonowymi otwierającymi się w wyniku przyłączenia się A Ch.
Uproszczony schemat działania synapsy
Gdy impuls nerwowy dotrze do zakończenia aksonu drażni pęcherzyki presynaptyczne, które wydzielają mediator(substancje chemiczną np. adrenalinę, noradrenalinę, acetylocholinę). Substancja ta przechodzi do szczeliny synaptycznej i drażni receptory na błonie postsynaptycznej, wyzwala w ten sposób impuls nerwowy w kolejnym neuronie.
Wyróżniamy synapsy
Elektryczne - w tych synapsach neurony prawie się stykają, możliwa jest wędrówka jonów z jednej komórki do drugiej. Szybko przekazywany jest impuls.
Chemiczne - w tych synapsach komórki są od siebie oddalone, między nimi powstaje szczelina synaptyczna. Zakończenie neuronu presynaptycznego tworzy kolbkę synaptyczną w które są wytwarzane neuroprzekazniki (mediatory - przekazywane w pęcherzykach synaptycznych), które łączą się receptorem, powodując depolaryzację błony postsynaptycznej. Obecnie znanych jest ok.60 związków , które pełnią funkcję mediatorów. Są to np. acetylocholina, noradrenalina, adrenalina, serotonina, dopamina. Wśród poznanych mediatorów wyróżnia się neuroprzekazniki pobudzające lub hamujące wzbudzenie potencjału czynnościowego.