Komunikacja interpersonalna

KOMUNIKACJA
Komunikacja-z komunikacją mamy do czynienia wtedy kiedy ktoś przesyła jakiś przekaz ze świadomym zamiarem wywołania wypowiedzi.
Nadawca (intencje, zamiar, uczucia, myśli)
Kodowanie inf.(dobieranie odp. Języka, sygnały np. gesty, słowo mówione, pisane)
Przesyłanie inf. (kanałem inf. Inaczej sposób przekazywania informacji)
Odbiór inf.
Odkodowywanie
Interpretacja
Odpowiedz
Odbiorca
Szum-wszystko to co zakłóca proces komunikacji.
Z szumem mamy do czynienia na poziomie nadawcy, odbiorcy, kanału.
Co może zakłócić proces komunikacji :
-seplenienie, mówienie za cicho, za szybko-nadawca
-problemy ze słuchem, nie uważne słuchanie, rozkojarzenie
W skład szumu wchodzą także emocje, postawy, uprzedzenia.
Kiedy komunikacja jest efektywna:
-intencje nadawcy zgadzają się z interpretacją odbiorcy i odwrotnie .
I Poziomy Komunikacji :
1.Fatyczny- Powierzchowna rozmowa z kimś obcym, mało znanym na tak zwane bezpieczne tematy np. pogoda.
2.Instrumentalny-Przekazywanie drugiej osobie instrukcji, poleceń, wywieranie wpływu na
jej zachowanie np. klient mówi fryzjerowi jak ma mu obciąć włosy.
3.Afektywny-Dzielenie się uczuciami zachodzi pomiędzy osobami które dobrze się znają , są zaangażowane w rozmowę, dzielą się uczuciami albo poglądami.
II Poziomy Komunikacji :
1.Pogawędki towarzyskie
2.Relacjonowanie faktów
3.Dzielenie się opiniami
4.Dzielenie się uczuciami
Aby uniknąć zniekształcenia informacji w procesie jej przekazywania:
-skupić się na treści, sensie a nie dosłownym przekazywaniu słów
-uważnie słuchać
-wyraźnie, głośno mówić, powoli
-ograniczyć liczbę osób uczestniczących w przekazie
-zadbać o odpowiednie warunki
-umożliwić zadawanie pytań
-używać prostego słownictwa, mówić zwięźle
-przekazywać informacje bezpośrednio po usłyszeniu
-stosować powtórzenia informacji, komunikatów
-zapewnić kontakt wzrokowy, wprowadzić różne kanały( nie tylko mówić ale pisać, rysunki
itp.)
Komunikacja dwustronna (dwukierunkowa) jest bardziej efektywna niż jednokierunkowa (jednostronna).
Trzy style zachowania wobec innych ludzi:
1.Styl uległy-nie można rozmawiać o tym co nas interesuje, druga osoba jest ważniejsza, jej
zdanie bardziej się liczy, zainteresowania są ważniejsze.
2.Styl agresywny-moje potrzeby, moje poglądy, gusty są ważniejsze, nie liczą się z drugą
osobą.
3.Styl asertywny-moje potrzeby są tak samo ważne jak potrzeby drugiej osoby ,bronię
swoich praw, poglądów nie naruszając granic drugiej osoby, jestem
szczery, autentyczny.
OTWARTOŚĆ
Dzielenie się z innymi swoimi uczuciami, wrażeniami, reakcjami na drugą osobę jej zachowanie lub aktualne wydarzenia.
Otwartość wymaga szczerości, autentyczności, uczciwości.
Otwartości to też słuchanie drugiej osoby ,co ma nam do powiedzenia także na nasz temat.
Właściwe stosowanie otwartości:
-trzeba brać pod uwagę skutek jaki wywrze moja otwartość na drugą osobę.
-odpowiednia do charakteru relacji i sytuacji.
-otwartość jest dobra wtedy kiedy mamy zaufanie do drugiej osoby.
-nie można być zbyt otwartym.
-należy stopniowo się otwierać.
-nie możemy żądać otwartości od drugiej osoby.
-otwartość powinna budować związek, umacniać, rozwijać relacje.
Opowiadanie intymnych szczegółów z przeszłości to nie jest przejaw dobrej otwartości.
Jestem otwarty zwiększa się okno ,,dostępne’’ Johari
Dzięki informacjom od innych zwiększa się nasza samoświadomość. Otwartość wymaga samoświadomości i samoakceptacji.
Informacje zwrotne
-Mów o zachowaniu a nie o osobie np. ,,Jasiu jesteś niegrzeczny’’ a nie ,,Jasiu całą lekcję
rozmawiasz i nic nie piszesz’’.
-Skup się na spostrzeżeniach nie wyciągaj wniosków. Rodzic wchodzi do łazienki, ja cię nigdy nie nauczę porządku zamiast jaki bałagan w tej łazience.
-Dokonuj opisu a nie ocen.
-Skup się na tym co tu i teraz a nie gdzieś ,kiedyś.
-Dziel się informacją ale nie dawaj rad.
-Skup się na korzyści jaką informacja da drugiej osobie a nie na korzyści jaką wyrzucenie jej
z siebie da tobie.
-Ogranicz się do tej liczby informacji, która może być spożytkowana przez drugą osobę.
-Uważaj na miejsce i czas.
-Myśl o tym co zostało powiedziane a nie dlaczego kiedy odbieramy informacje zwrotną .
Powinny mieć postać komunikatów typu ,,ja’’ a nie ogólnych sformułowań (osobistych).
Ćwiczenia
Test do badania zdolności odbierania informacji zwrotnych i gotowości do bycia otwartym!
Odkrywanie wzorów zachowań interpersonalnych!
ZAUFANIE
Jest warunkiem rozwoju kontaktów interpersonalnych.
Elementy zaufania:
-moje zaufanie wobec drugiej osoby może spowodować dobre lub złe skutki.
-to czy skutki będą dobre czy złe nie zależą ode mnie. Nie mam na to wpływu zależy to od zachowania drugiej osoby
-cierpienie spowodowane złymi skutkami znacznie przewyższy korzyści z dobrych skutków
-jesteśmy względnie pewni że skutki będą dobre.
Zaufanie często bardzo ,trudno zbudować ale bardzo łatwo zniszczyć. Zaufanie nieadekwatne jest tak samo nie funkcjonalne jak brak zaufania. Określenie sytuacji jako problemowej zwiększa łatwość tworzenia zaufania natomiast jako rywalizacyjnej utrudnia tworzenie zaufania.
W sytuacji której tworzysz zaufanie po:
1.Nie możesz zawodzić zaufania drugiej osoby.
2.Nie możesz ufać jej jeśli stale zawodzi twoje zaufanie.
3.Musisz zadbać o określenie sytuacji jako problemowej a nie konkurencyjnej.
[szczerość, otwartość, szacunek, umiej słuchać, dyskrecja, uczciwość, troska, wyrozumiałość, akceptacja]
Budowanie zaufania interpersonalnego opiera się na 2 elementach:
-podejmowanie ryzyka otwartości przez inną osobę
-akceptacja i wsparcie w odpowiedzi na to od drugiej osoby
-niszczy zaufanie:
*nie odwzajemnianie otwartości
*brak akceptacji, ośmieszanie, odrzucenie
Bariery komunikacyjne-są to zachowania, które utrudniają porozumiewanie.

Osądzanie
-krytykowanie
-obrażanie
-orzekanie
-chwalenie połączone z oceną
Decydowanie za innych
-rozkazywanie
-grożenie
-moralizowanie
-nadmierne wypytywanie
Uciekanie od cudzych problemów
-doradzanie
-zmienianie tematu
-logiczne argumentowanie
-pocieszanie
Umiejętności komunikacyjne:
1.Aktywne słuchanie.
2.Parafraza
3.Wypowiedzi osobiste.
4.Wypowiedzi o kontakcie.
5.Komunikaty typu JA
W jaki sposób aktywnie słuchamy:
Skupienie, podążanie za tokiem mowy ,rozmowy.
-postawa ciała zwrócona do rozmówcy
-odległość (bliska)
-kontakt wzrokowy
-brak dekoncentrujących gestów
-nie przerywamy
-nie kończymy zdań za rozmówce
-nie wtrącamy się ze swoją opowieścią
-nie oceniamy
-nie zadajemy pytań zamkniętych tylko otwarte
-stworzenie atmosfery bezpieczeństwa poprzez sposób słuchania
-odzwierciedlenie uczuć, emocji nadawcy. W odzwierciedleniu nie należy odzwierciedlać wszystkich gestów , i bez przesady
PARAFRAZA
Powtarzanie komunikatu nadawcy własnymi słowami.
Zaczynamy np.
-Czy dobrze zrozumiałam ,że...
-Czy sadzisz ,że...
-Powiedziałeś że...
W parafrazie Nie wolno! Oceniać, krytykować, radzić, chwalić, perswadować, karać itp.
KOMUNIKATY TYPU JA
W komunikacie typu Ja ujawniamy drugiej osobie swoje uczucia związane z zachowaniem drugiej osoby.
W komunikacie typu Ty skupiamy się na zachowaniu drugiej osoby, często oskarżamy, obwiniamy ją za to co się stało.
Wypowiedzi osobiste-ujawniają odbiorcy kim jesteśmy, jacy jesteśmy, zwiększają obszar prywatności w związku zwiększają zaufanie.
Wypowiedzi o kontakcie-są to informacje na temat tego co czujesz i myślisz na temat drugiej osoby, wzajemnych relacji, jasno wyrażają jaki jest ich stan aktualny i co powinno nastąpić aby nasze relacje się rozwijały.
WYRAŻANIE UCZUĆ WERBALNE I NIEWERBALNE
Negatywne wyrażanie uczuć: Ocenianie kogoś, etykieta, przezwisko
Wyrażać uczucia można poprzez:
1/określenie albo nazwanie uczucia
2/użycie porównania np. czuję się jak w siódmym niebie
3/powiedzenie do jakich działań to uczucie nasz skłania np. mam ochotę Cię uściskać
4/Używanie różnych zwrotów, które mogą wyrazić uczucie np. Czuję się jakby czołg po mnie przejechał
W opisywaniu uczuć należy pamiętać:
1/że musi to być wypowiedź osobista
2/musi zawierać nazwę jakiegoś uczucia np.:
Strasznie się / w domyśle ja/ tutaj nudzę / nazwa uczucia/
Niewerbalne
Mowa naszego ciała świetnie nadaje się do wyrażania uczuć, Ale komunikaty niewerbalne mają wieloznaczne znaczenie np.
Płacz na ślubie
Płacz na pogrzebie
Zarówno komunikat niewerbalny jak i werbalny powinien być ze sobą spójny, jeśli jest sprzeczny nazywa się to podwójnym wiązaniem przykład: kiedy matka karci dziecko jednocześnie się do niego uśmiechając
W komunikacji ważne jest sprawdzanie odbioru cudzych uczuć – służy to do upewnienia się czy dobrze zrozumieliśmy uczucia drugiej osoby. Podobne jest do parafrazy np. Czy dobrze zrozumiałam że czujesz się zła z powodu mojego zachowania