Od wieków w literaturze funkcjonuje też kreacja Cyganki jako kobiety fatalnej. Najbardziej znana taka postać to Carmen z opowiadania Prospera Merimeego – andaluzyjska piękność, która rozkochuje w sobie mężczyznę i rujnuje mu życie. Motyw Carmen przejęły liczne dzieła muzyczne i filmowe, np. opera Carmen Georges’a Bizeta czy film Carlosa Saury. Miłosne uniesienia z Cyganką przeżywa także jeden z bohaterów Stu lat samotności Gabriela Garcíi Márqueza – Jose Arcadio Buendia. O cygańskich kobietach pisze z wielką sympatią w swych utworach Bohumil Hrabal– stanowią o uroku codziennego życia, niosą miłość, są wolne, fascynują pisarza.