Można określić poprzez zmianę masy, stężenia lub objętości reagenta w jednostce czasu. Szybkość nie jest wielkością stałą, lecz w miarę postępu reakcji zmienia się. Szybkość reakcji chemicznej zależy od wielu czynników: rodzaju i stężenia reagentów – zakładając, że reakcja przebiega bez etapów pośrednich, można w niektórych przypadkach (T =const.) przyjąć, że szybkość reakcji zależy wyłącznie od stężenia substratów i tylko w tych warunkach można napisać równanie kinetyczne, które...
konformacje cykloheksanu izomery geometryczne
katalityczne utlenianie alkoholi II-rzędowych, np. CH 3 -CH(OH)-CH 3 + CuO → CH 3 -CO-CH 3 + Cu + H 2 O addycja wody do alkinów (przez nietrwały enol ) podczas addycji wody do alkinów typu RC ≡ CH powstają metyloketony, podczas addycji wody do niesymetrycznego alkinu powstaje mieszanina obu możliwych ketonów. Inne metody dla wybranych ketonów, np. prażenie octanu wapnia w celu otrzymania propanonu: Analizując cząsteczkę aldehydu i ketonu zawierającą taką...
To związki metali (wodór na -I stopniu utlenienia) lub niemetali (wodór na I stopniu utlenienia) z wodorem. Ze względu na skład wyróżniamy: wodorki metali wodorki niemetali – reagując z wodą tworzą zasady CaH 2 + 2 H 2 O → Ca(OH) 2 + 2 H 2 – reagując z wodą tworzą: kwasy – np. niemetale z grupy 16, 17 zasady – np. NH3 – pozostałe nie reagują z wodą – posiadają charakter zasadowy z grupy 16, 17 i redukujący Metody...
Żyjemy w świecie różnorodnych substancji chemicznych.Każda z nich charakteryzuje się ściśle określonymi i w danych warunkach stałymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Do właściwości fizycznych należy: stan skupienia, barwa, gęstość, przewodnictwo cieplne i elektryczne, rozpuszczalność, temperatura topnienia i wrzenia i inne, charakterystyczne już tylko dla gazów, cieczy lub ciał stałych. Właściwości chemiczne substancji ujawniają się w reakcjach chemicznych z jej udziałem....
W stanie równowagi stosunek iloczynu stężeń produktów podniesionych do odpowiednich potęg do iloczynu stężeń substratów podniesionych do odpowiednich potęg jest wielkością stałą w określonej temperaturze. Stała równowagi reakcji zależy od temperatury:
Bezwodniki kwasowe to pochodne kwasów karboksylowych, w których grupę –OH w grupie funkcyjnej zastąpiono grupą –OCOR. Poniżej podano wzór najważniejszego w syntezie organicznej bezwodnika kwasowego – bezwodnika octowego: Bezwodniki dikarboksylowych kwasów można otrzymać w czasie ich ogrzewania. Reakcja przebiega szczególnie łatwo, jeżeli powstają pięcio - lub sześcioczłonowe bezwodniki: Bezwodniki kwasowe ulegają hydrolizie. Proces ten jest procesem nieodwracalnym. W...
Są to związki typu słabych kwasów lub słabych zasad organicznych. Barwa ich formy zdysocjowanej, jak i niezdysocjowanej jest różna. pH roztworu decyduje, która z tych form będzie w przewadze i która barwa się pojawi. W roztworze ustala się stan równowagi, którego położenie zależy od stężenia jonów H + lub OH – : np. w środowisku zasadowym jony OH – spowodują przesunięcie równowagi na prawo, co wywoła zmianę barwy. Wskaźnikiem jest np. fenoloftaleina, która przyjmuje barwę malinową...
Współczesny układ okresowy zawiera 118 pierwiastków, a pierwiastek 110 jeszcze do niedawna zapisywany symbolem Uun uzyskał nazwę „Darmstadt” i symbol Ds. Pierwiastki ułożone w kolejności rosnącej liczby atomowej tworzą siedem poziomych okresów oraz 18 kolumn (grup) o numerach od 1 do 18. Lantanowce i aktynowce zajmują odrębne miejsce w układzie okresowym. Atomy pierwiastków należących do określonej grupy mają jednakową liczbę elektronów walencyjnych . Każda grupa obejmuje...
ΔH 0 tw – entalpia reakcji syntezy 1 mola związku chemicznego z pierwiastków w postaci trwałej w warunkach standardowych. Standardowe entalpie tworzenia pierwiastków w stanie wolnym są równe zero.
Kwas: protonodawca, czyli substancja (cząsteczka, jon) zdolna do oddawania protonu, np.HCl, H 2 O, CH 3 COOH, H 3 O + , NH 4 + , HSO 4 – , HCO 3 – Zasada: protonobiorca, czyli substancja (cząsteczka, jon) zdolna do pobierania protonu, np.NH 3 , CH 3 NH 2 , H2O, CH 3 COO – , CO 3 2– Sprzężone pary kwas – zasada: kwas = zasada + proton transfer protonu Im mocniejszy kwas, tym słabsza sprzężona z nim zasada. H 2 O + H 2 O = H 3 O + + OH – NH 3 + NH 3 = NH 4 + + NH 2 – H 2...
Kwas to atom, cząsteczka lub jon przyjmujący parę elektronową (akceptor), czyli kwas ma właściwości elektronoakceptorowe: BF 3 , H + ,Cu 2 + (np. niecałkowicie zapełniona powłoka zewnętrzna). Zasada to atom, cząsteczka lub jon dostarczający parę elektronową (donor), czyli zasada ma właściwości elektronodonorowe (ma wolną parę elektronową): H 2 O, NH 3 , Cl – , CN – . W tym przypadku reakcja pomiędzy kwasem i zasadą jest reakcją, w której powstaje wiązanie koordynacyjne, czyli odbywa...
Kolejne reakcje charakterystyczne są dla wybranych pochodnych, dla których grupa –OH znajduje się w ściśle określonym miejscu w łańcuchu węglowodorowym. α-hydroksykwasy – 2 cząsteczki reagują z sobą tworząc w odpowiednich warunkach laktyd, np. β-hydroksykwasy łatwo ulegają odwodnieniu – eliminacja cząsteczki wody prowadzi do powstania α,β-nienasyconego kwasu, np. γ, δ-hydroksykwasy ulegają wewnątrzcząsteczkowej estryfikacji – tracą samorzutnie wodę tworząc trwałe pięcio i...
Jest szczególnym rodzajem reakcji utleniania-redukcji, w której atomy tego samego pierwiastka ulegają zarówno procesowi utleniania, jak i redukcji, np. 3 HCl I O → 2 HCl –I + HCl V O 3 Atom chloru Cl I jest równocześnie utleniaczem i reduktorem. 4 KCl V O 3 → 3 KCl VII O 4 + KCl –I Atom chloru Cl V jest równocześnie utleniaczem i reduktorem. 3 HN III O 2 → HN V O 3 + 2 N II O + H 2 O Atom azotu N III jest równocześnie utleniaczem i reduktorem.
Węglowodory to związki, w cząsteczkach których występują wyłącznie atomy węgla i wodoru.
Są to zazwyczaj nierozgałęzione kwasy monokarboksylowe, zawierające w swych cząsteczkach parzystą liczbę atomów węgla, co wynika z mechanizmu ich biosyntezy. Ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczkach kwasów zmienia się ich stan skupienia oraz rozpuszczalność. Niższe kwasy to ciecze o nieprzyjemnej woni, stosunkowo dobrze rozpuszczalne w wodzie, wyższe – bezwonne krystaliczne ciała stałe, których rozpuszczalność w wodzie maleje ze wzrostem masy molowej. Do najważniejszych kwasów...
Efekt cieplny danej reakcji i efekt cieplny reakcji przebiegającej w kierunku przeciwnym różni się tylko znakiem.
Przyczyną tworzenia wiązań chemicznych jest dążenie atomów do uzyskania trwałej konfiguracji elektronowej najbliższego gazu szlachetnego (osiem lub dwa elektrony na powłoce walencyjnej – reguła oktetu i dubletu). Tę trwałą konfigurację pierwiastki mogą uzyskać albo przez uwspólnienie elektronów walencyjnych poszczególnych atomów lub pary elektronowej jednego atomu, albo przez przeniesienie elektronów z jednego atomu na inny atom.
Węglowodany stanowią liczną grupę związków organicznych, które podzielić można na cukry proste (monosacharydy niehydrolizujące) oraz cukry złożone (disacharydy, oligosacharydy i polisacharydy hydrolizujące). Pod względem chemicznym monosacharydy to polihydroksyaldehydy ( aldozy ) lub polihydroksyketony ( ketozy ). Biorąc pod uwagę liczbę atomów węgla w cząsteczce, monosacharydy sątriozami (3), tetrozami (4), pentozami (5) lub heksozami (6). Do aldoz zawierających 5 atomów węgla w...
Należy do oddziaływań międzycząsteczkowych lub wewnątrzcząsteczkowych. Wiązanie takie wytwarza się pomiędzy cząsteczkami związków zbudowanych z atomu wodoru (zgromadzony cząstkowy ładunek dodatni) połączonego z innym silnie elektroujemnym atomem pierwiastka posiadającym niewiążące pary elektronowe (zgromadzony cząstkowy ładunek ujemny). Atomy biorące udział w tworzeniu wiązania wodorowego mogą należeć do tej samej cząsteczki lub innych cząsteczek.
Jeżeli –X jest atomem chloru –Cl lub bromu –Br, to pochodne należą do grupy chlorowcokwasów. Otrzymywanie, np. α-chlorowcokwasy otrzymuje się w bezpośredniej reakcji kwasu karboksylowego z cząsteczką X 2 (X 2 = Cl 2 , Br 2 ) Związki te są substancjami stałymi, których rozpuszczalność w wodzie maleje ze wzrostem masy molowej. Chlorowcokwasy wykazują wszystkie typowe właściwości wynikające z obecności grupy karboksylowej i atomu chlorowca. Inne swoiste właściwości są wynikiem...
Jest to substancja, która wprowadzona do układu reagującego zwiększa szybkość reakcji (obniża jej energię aktywacji). Katalizator bierze udział w reakcji chemicznej, ale w ilości niezmienionej pozostaje po jej zakończeniu. Katalizatorem może być jeden ze składników jednorodnej fazy,w której zachodzi reakcja (katalizator występuje w tym samym stanie skupienia co reagenty). Tę reakcję nazywamy katalizą jednorodną ( homogeniczną ). Jeżeli katalizator stanowi odrębną fazę w układzie...
Jest to pojęcie umowne. Stopień utlenienia pierwiastka w danym związku chemicznym to ładunek jonu, jaki przypisalibyśmy atomom pierwiastka w związku, gdyby wszystkie wiązania utworzone przez ten atom miały charakter jonowy. Reguły obliczania stopni utlenienia: Atomy (cząsteczki) pierwiastków w stanie wolnym mają zawsze stopień utlenienia równy zero. Suma stopni utlenienia wszystkich atomów wchodzących w skład cząsteczki równa jest zero. Suma stopni utlenienia wszystkich atomów...
W skład związków koordynacyjnych wchodzi: jon/ atom centralny , np. Al 3+ , Cu 2+ , Co 2+ , Cr 3+ , Fe 3+ , Ni 2+ , Zn 2+ ligandy , którymi mogą być obojętne cząsteczki, np. H 2 O (akwa), NH 3 (amina), CO (karbonyl), NO (nitrozyl), lub jony, np. OH – (hydrokso), Cl – (chloro), F – (fluoro), SCN – (tiocyjaniano), CN – (cyjano) Ligandy (donory pary elektronowej) łączą się z jonem centralnym (akceptor pary elektronowej) za pomocą wiązań koordynacyjnych. Liczba ligandów...
Kwas: związek, który w roztworach wodnych dysocjuje na kationy wodoru H + i anion reszty kwasowej Zasada: związek, który w roztworach wodnych dysocjuje na kation metalu i aniony wodorotlenkowe OH –