Pitagoras urodził się około 572 r. p.n.e. na wyspie Samos. Około 532 r. p.n.e. opuścił wyspę i wyemigrował do kolonii jońskich we Włoszech, osiedlając się w Krotonie. Tabliczki z pismem klinowym świadczą, że twierdzenie, nazwane później twierdzeniem Pitagorasa, było znane Babilończykom przed Pitagorasem, ale prawdopodobnie to on je udowodnił. W Krotonie założył związek pitagorejski i słynną szkołę pitagorejską, a religijno-polityczny związek później zyskał nazwę szkoły pitagorejskiej, przetrwując do IV w. p.n.e. Po spaleniu szkoły zamieszkał w Metaponcie, gdzie przebywał do swojej śmierci około 497 r. p.n.e.
Podróże
Pitagoras odbył liczne podróże, w tym do Indii, gdzie zetknął się z filozofią i religią tego regionu. W Fenicji i Babilonie miał okazję poznać osiągnięcia tamtejszych matematyków i przenieść myśl matematyczną Egipcjan i Babilończyków do Grecji. Sam Pitagoras twierdził, że w Egipcie żyją mędrcy, a on sam jest jedynie filozofem (miłośnikiem wiedzy).
Szkoła Pitagorasa
W 529 r. p.n.e. założył w Krotonie szkołę pitagorejczyków. Bractwo religijne Pitagorasa, oprócz mistycyzmu, zajmowało się również badaniami naukowymi w matematyce i naukach przyrodniczych. Przebywając w Metaponcie od około 509 r. p.n.e., zakładał tam gminę zbliżoną do sekt orfickich. Gmina miała cele religijne, moralne, polityczne i naukowe. Członkowie zobowiązywani byli do bezwzględnego posłuszeństwa wobec mistrza i jego nauk, utrzymania w tajemnicy wiedzy pitagorejskiej oraz przestrzegania wielu symbolicznych przepisów. Adepci przechodzili przez okres próby i oczyszczenia. Pitagoras nie pozostawił pisemnych dzieł, ale jego szkoła miała wpływ na filozofię, matematykę i astronomię starożytnej Grecji.
Dawni uczniowie Pitagorasa, tacy jak Philolaos, Archytas, Alkmeon, przyczynili się do badań nad stosunkami ilościowymi tonów i astronomicznym obrazem świata. Pitagorejczycy przyjęli również koncepcję harmonii sfer, zgodnie z którą wszechświat składa się z ognia centralnego, wokół którego krążą ciała niebieskie, w tym Słońce, Księżyc i pięć pierwszych planet. W pierwszym wieku po Chrystusie światopogląd pitagorejski odżył jako neopitagoreizm.
Liczba jako zasada świata - Filozofia Pitagorasa
Według Pitagorasa świat jest boskim tworem, gdzie człowiek powinien zwyciężać swoją naturę zwierzęcą i dążyć do boskiego. Uważał, że podstawą wszelkiego bytu są liczby oraz związane z nimi dziedziny wiedzy: geometria, arytmetyka i muzyka. Najważniejszym odkryciem Pitagorasa było stwierdzenie, że harmoniczne interwały w muzyce można przedstawić za pomocą prostych stosunków liczbowych. Według jego nauki, świadome poznawanie matematyki prowadzi do lepszego zrozumienia porządku wszechświata.
Twierdzenie Pitagorasa
Twierdzenie to głosi, że w trójkącie prostokątnym kwadrat długości przeciwprostokątnej jest równy sumie kwadratów długości obu przyprostokątnych.
Twierdzenie II
Suma kątów trójkąta równa jest dwóm kątom prostym.
Nauki Pitagorasa
Pitagoras przekazywał swoje nauki w formie maksym, z których wiele jest dla nas dzisiaj trudnych do zrozumienia ze względu na nieznajomość kontekstu kulturowego. Niektóre z tych maksym jednak zachowują swoją aktualność. Oto kilka przykładów:
1. Należy dążyć do sprawiedliwości słowem i czynem.
2. Umiar oznacza nie krzywdzenie.
3. Kto ulega cierpieniu, nie może być człowiekiem wolnym.
4. Staraj się żyć skromnie i uczciwie.
5. Trzeba milczeć lub mówić rzeczy lepsze od milczenia.
6. Niełatwo iść przez życie kilkoma drogami równocześnie.
7. Natura jest wszędzie taka sama.
8. Muzyka budzi w sercu pragnienie dobrych czynów.
9. Naprawdę poznajemy człowieka dopiero po jego śmierci.
10. Niczego nie należy przesadzać.
11. Najkrótsze wyrazy "TAK" i "NIE" wymagają najdłuższego zastanowienia.
12. Kto mówi, sieje, a kto słucha, zbiera.
13. Liczba jest istotą wszystkich rzeczy.
14. Nie wyrażaj małej rzeczy w wielu słowach, lecz wielką rzecz w niewielu.
15. Człowiek jest miarą wszech rzeczy.
16. Amicorum omnia communia (U przyjaciół wszystko jest wspólne).
17. Milcz, albo powiedz coś, co jest lepsze od milczenia.