profil

Analizując porównawczo wiersze - "Na ciało, gdy umiera" Jarosława Marka Rymkiewicza i "Dla zakochanych..." Stanisława Grochowiaka - uzasadnij ich związek z kulturą baroku.

poleca 85% 109 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Barok to epoka, która przypada w Europie na przełom XVI/XVII wieku. Dla wielu twórców stała się ona inspiracją do tworzenia, w związku z czym w literaturze współczesnej można dostrzec pewne związku z kulturą baroku. Przykładami mogą być wiersze Jarosława Marka Rymkiewicza pt. "Na ciało, gdy umiera" oraz Stanisława Grochowiaka pt. "Dla zakochanych...".
Wiersz Rymkiewicza pt. "Na ciało, gdy umiera" należy do liryki bezpośredniej. Jest sonetem - składa się z czterach strof - dwóch 4-wersowych i dwóch 3-wersowych. Pochodzi z tomu "Anatomia" z 1970 roku, którego tytuł wskazuje na biologizm człowieka. Tytuł wiersza jest typowy dla poezji barokowej. Przypomina on tytuły utworów Morsztyna czy Naborowskiego, które składały się z przyimka "na" oraz rzeczownika, będącego tematem wiersza. Utwór traktuje o kruchości i ostatecznym rozkładzie ciała oraz o bliskości śmierci. Podmiot liryczny mówi o tym, że niebawem jego ciało ulegnie rozkładowi, bo "chce go próchno i grzybnia". Widzi swoje nieżywe, blade ręce we śnie. Wspomina o pleśni, która nachodzi na ludzkie ciało po śmierci. Kwestia rozkładu czy też gnicia, z którą wiążą się pojęcia takie jak grzybnia, próchno czy pleśnń uległa hiperbolizacji. Podmiot liryczny personifikuje te pojęcia - pleśń chce oddychać, próchno patrzy, a grzybnia śpiewa. Pyta ona podmiot liryczny dlaczego nadal jest wśród żywych. Można zatem odnieść wrażenie, że chciałyby one doprowadzić do zamiany miejsc - siebie ożywić, a uśmiercić osobę mówiącą w wierszu. Rymkiewicz stosuje inwersję - typowy element barokowy, przez co anarchizuje swój utwór na poziomie składni. W ostatniej strofie wiersza w ustach podmiotu lirycznego pojawia się pleśń, człowiek całkowicie się w nią zamieni. W utworze wyeksponowano rzeczy budzące odrazę, podkreślona jest brzydota. Doskonale widoczny jest tu także motyw vanitas, mówiący o króchości ludzkiego życia.
Natomiast wiersz Stanisława Grochowiaka pt."Dla zakochanych..." należy do liryki pośredniej. Podmiot liryczny nie ujawnia się. Tematem wiersza jest ukazanie tego, co łączy umarłych i zakochanych. Podmiot liryczny ukazuje jednakowe starania i zasługi zakochanych i umarłych. Potrzebują oni "tylko sześciu desek" oraz niewielkiej ilości światła. Osoba mówiąca w wierszu twierdzi, że miłość jest przeznaczona tylko dla ludzi dorosłych, zatem dzieci nie powinny mieć do niej dostępu. Podmiot liryczny sądzi, że zakochani niedługo nie będą potrzebowali ubrań, bo po śmierci są one zbędne człowiekowi. Wiersz "Dla zakochanych" składa się z 3 strof. Widoczny jest paralelizm składniowy, ponieważ każda ze strof rozpoczyna się anaforą "Dla zakochanych..." oraz kończy epiforą "co dla umarłych". Wiersz jest wolny, nie ma w nim stałej liczby akcentów ani sylab w wersie, przez co nie jest melodyjny.
Zarówno Jarosław Marek Rymkiewicz w wierszu "Na ciało, gdy umiera" jak i Stanisław Grochowiak w utworze "Dla zakochanych..." nawiązują do kultury baroku. Wiersz Rymkiewicza mówi o kruchości ludzkiego życia, natomiast Grochowiak traktuje o podobieństwach pomiędzy umarłymi a zakochanymi. Można zatem stwierdzić, że tematyka wierszy jest zbliżona - ściśle wiąże się ze śmiercią. W obu wierszach widoczny jest również typowy dla baroku przepych w sferze językowej - obaj współcześni poeci stosują rozmaite środki językowe. Zatem dostrzec można związek kultury barokowej ze współczesnością.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty