Postawy wobec życia i stosunek do tego co zsyła nam los w literaturze antycznej i biblii

Wątki i motywy antyczne maja nie tylko znaczenie historyczne, ale służą głównie próbom wyjaśniania sytuacji człowieka współczesnego,
W literaturze antycznej zostały opisane pierwsze wzory ludzkich postaw i zachowań.

Mitologia to wielki zbiór opowiadań o człowieku. . Zachowanie niektórych z tych bohaterów można śmiało nazwać godnymi do naśladowania, gdyż próbowali oni zmagać się z wieloma trudnościami jak i własnymi słabościami.
Mity przedstawia losy ludzi nawet, jeśli pozornie dotyczą wyłącznie bogów.

Symbolem poświęcenia dla ludzkości jest buntownik bogów Prometeusz. Stworzył człowieka ulepiwszy go z gliny pomieszanej ze łzami. Duszę zaś dał mu z ognia niebieskiego, którego parę iskier ukradł z rydwanu słońca. Mądry tytan uczył słabych i nieporadnych ludzi umiejętnego używania ognia, sztuk i rzemiosł
Nie podobało się to jednak Dzeusowi, ponieważ obawiał się wszystkiego, co pochodzi z ziemi. Zaprowadził wiec pod chatę Prometeusza piękną Pandorę, która w posagu otrzymała szczelnie zamkniętą glinianą beczkę, której zawartości nikt nie znał. . Mądry tytan odprawił kobietę i innym poradził postąpić tak samo. Jednak niezbyt mądry brat tytana – Epimeteusz ożenił się z Pandorą. Razem otworzyli beczkę, z której wyleciały na świat wszystkie smutki, troski, nędze i choroby i obsiadły biedną ludzkość. Prometeusz postanowił odpłacić się bogom. Złożył w ofierze mięso, które owinął skórą, oddzielnie zaś kości i nakrył je tłuszczem. Powiedział Dzeusowi, że którą część wybierze, ta odtąd będzie poświęcona bogom. Dzeus wybrał tę, gdzie było więcej tłuszczu a pod jego grubą warstwą znajdują się same kości, a nie najdelikatniejsze mięso, jak wcześniej przypuszczał. Wyroku nie można już było cofnąc. Rozwścieczony Dzeus kazał przykuć Prometeusza do skały Kaukazu. Co dzień zgłodniały orzeł zlatywał, by mu wyjadać wątrobę, która wciąż odrastała. Skazaniec nie słyszał głosu ludzkiego a słoneczne promienie paliły jego skórę.

Postać Prometeusza ukazuje wiarę w ludzką godność, w niezależność człowieka, w jego nieograniczoną moc poznawczą. Zarazem jest dowodem na to, iż droga postępu ludzkości łączy się z cierpieniem, bólem, poświęceniem i wyrzeczeniami.

Kolejnym utworem starożytnej literatury, który przedstawia wyraziste postawy wobec życia jest dramat Sofoklesa „Antygona”.
W dramacie tym zostały ukazane dwa typy ludzkie. Typ człowieka wielkiego, władczego – Kreona który, stara się być sprawiedliwy oraz typ człowieka młodego, działającego zgodnie z prawami boskimi, nie liczącego się z konsekwencjami-Antygony.
Postać Antygony jest swoistym wzorem postawy życiowej dającej spokój i wewnętrzną powinniśmy być wierni swoim przekonaniom, bez względu na czekającą nas karę. Dla Antygony tą najważniejszą wartością była miłość do brata. Determinacja oraz pewność siebie mogą być i zapewne są cechami godnymi do naśladowania. Upór oraz wiara w słuszność swoich przekonań są cechami niezwykle ważnymi . Antygona walczyła w obronie praw boskich, tradycji, wolności wyboru oraz postępowania i ludzkiej godności. Jej postać jest swoistym wzorem postawy życiowej dającej spokój i wewnętrzną harmonię

„ Mit o Dedalu i Ikarze” opowiada o dążeniu człowieka do odzyskania wolności za wszelką cenę, lecz jest to również opowieść o innych typowo ludzkich cechach: ciekawości, braku rozsądku, nieposłuszeństwie i głupocie, jest to opowieść zawierająca w sobie połączenie wielu przeciwstawieństw. Ukazuje ona spojrzenie na świat Dedala: rzeczywiste, pełne doświadczenia i rozwagi, a także dojrzałości i cierpienia. Przeciwieństwem tych poglądów jest postrzeganie życia przez Iakra: fantazja, marzenia, młodość i radość. Mit ten przedstawia nam poglądy głównych bohaterów i skutki ich postępowania

Natomiast Biblia, opisuje jeden z największych wzorców osobowych człowieka, jest nim Bóg. Bóg jako stwórca wszechświata stworzył na swoje podobieństwo człowieka najdoskonalszą istotę na ziemi, a jednocześnie mającą jedną wielką wadę tą wadą była i nadal jest podatność na grzech, na kuszenie szatana na zło.

Postaw godnych naśladowania możemy doszukać się w Biblii wiele. Trafnych przykładem jest Hiob. Żył on w ziemi, był „nienaganny i prostolinijny oraz bojący się Boga i stroniący od zła”, cieszący się prawdziwym uznaniem nie tylko wśród ludzi, ale nawet u samego Boga. Hiob był człowiekiem bogatym, posiadał liczne stada, a jednak nie był materialistą. Pomagał potrzebującym, był przykładnym mężem oraz kochającym ojcem. Jednak Szatan zakwestionował posłuszeństwo Hioba, mówiąc, iż służy Bogu jedynie dla korzyści materialnych. Bóg chcąc dowieść jego prawość, pozwolił, aby na Hioba, za sprawą Szatana, spadły nieszczęścia. I tak Hiob traci wszystko: ogromne stada owiec i kóz, majątek, giną również jego dzieci, a on sam zaczyna ciężko chorować. Mimo tych wszystkich nieszczęść, Hiob nadal zachował swoją prawość wobec Boga. Nawet, gdy przyszło do niego trzech towarzyszy, mówiąc, że to Bóg spuszcza na niego te cierpienia, że musiał grzeszyć skoro go to wszystko spotyka, nadal nie zapiera się swej wiary: „Póki nie skonam, nie wyrzeknę się swej nieskazitelności”. Hiob broni Boga, nie obwinia Go o to, co go spotkało; wie, że to nie Bóg spuszcza na niego takie przykrości, jest w stanie wszystko ścierpieć, chce być prostolinijny i prawy, nie zamierza się poddać. Wyraża przekonanie, że to, co go spotyka, to tylko próba jego wiary, że Bóg go wybawi i wynagrodzi mu wszystkie doznane krzywdy. Pokłada w Nim całą swą ufność. Hiob pyta Boga o powód, dla jakiego musi tak cierpieć. Wreszcie dostaje odpowiedź od Boga, który zaczyna mu błogosławić, zwraca mu wszystko, co Hiob stracił, a wszystko odzyskuje w dwójnasób. Jego dzieci znów żyją, a życie Hioba zostaje przedłużone o 140 lat.

Hiob swoją nieskazitelną postawą wytrwałością, cierpliwością oraz posłuszeństwem jest wzorem godnym naśladowania.
Cierpienie pełni bardzo ważną rolę w życiu człowieka, ponieważ uczy pokory wobec życia, wrażliwości na los innych. Uszlachetnia, pozwala zrozumieć i umacnia w wierze. Nie musi być karą za grzechy, może być próbą w celu sprawdzenia człowieka. Ludzie, którzy doświadczyli takiego cierpienia, współczują tym, którzy je odczuwają, starają się im jakoś pomóc.
Pokorny stosunek do tego, co zsyła nam los ukazuje również przypowieść „O synu marnotrawnym”
Ojciec jest pełen bezgranicznej miłości Bożej, zawsze skłonny do przebaczenia, jest wzorem miłosierdzia i wyrozumiałości, a także subtelnej opiekuńczości. Nie tylko wybacza synowi marnotrawnemu, ale cieszy się z jego nawrócenia i żąda radowania się powszechnego. Jest dobrotliwy również wobec starszego syna

Również postawa syna marnotrawnego Ukazuje, że człowiek ma prawo do błędu, ale nie wolno mu w nim trwać. Mówi o tym, jak ważne jest zerwanie ze złem i żal za swe niegodne czyny.
Antyk to epoka, która wyrosła na obserwacji człowieka i jego poczynań. Postawy i uczucia ludzkie są więc podstawą antycznych wytworów.
Biblia w opowieściach i przypowieściach przekazała kulturze europejskiej bogaty system wartości ideowych i moralnych, dostarczyła także wiele wzorów postępowania.