Borowiki - opis, odmiany

Borowiki są najbardziej poszukiwanymi, najsmaczniejszymi, aromatycznymi grzybami. Ale borowików jest wiele. Są te „najlepsze” i trujące. Do borowików jadalnych i to doskonałych należy borowik szlachetny, borowik brunatny i królewski. Natomiast borowik ponury uważany za jadalny jest trujący w stanie surowym. Podobnie borowik ceglastopory nadaje się do spożycia dopiero po długim gotowaniu. Grzybami trującymi są; borowik szatański, purpurowy i grubotrzonowy.

Wszystkie borowiki są do siebie podobne. Trzon mają dość wysoki, a średnica kapeluszy jest różna od 4 do 20 cm.

Borowik królewski ma kapelusz różowawy, grubomięsisty, a u starszych grzybów karminowoczerwony aż do brunatnoczerwonego. Rurki, pod spodem są jasne cytrynowożółte do złotożółtych. Ich powierzchnia jest zwykle w zagłębieniach nierówna. Trzon ma gruby, maczugowaty, cytrynowożółty, rzadziej niebieskawy, pokryty delikatnym siatkowym rysunkiem. Ze względu na wyborny smak jest grzybem poszukiwanym.

Borowik szlachetny ten najbardziej znany, zwany też prawdziwkiem, borowikiem borowym lub dębowym ma kapelusz barwy od jasnobrunatnej do ciemnobrunatnej. Jeśli jest wilgoć, ten kapelusz jest trochę lepki. Rurki pod kapeluszem są białe, później z odcieniem żółtozielonkawym, a u starszych grzybów już żółtozielone. Trzon jest pękaty, maczugowaty, czasem biały, ale u niektórych, zwłaszcza starszych grzybów-brązowawy z podłużnym siatkowatym deseniem. Ten borowik jest dość zmienny zależnie od tego z jakimi roślinami tworzy mikoryzę. I tak odmiana typowa ma kapelusz sochy przy każdej pogodzie. Rośnie w lasach świerkowych.

Odmiana usiatkowana jest z reguły nieco jaśniejsza od innych. Trzon gruby znacznie jaśniejszy od kapelusza, pokryty siateczką, sięgającą aż do podstawy. Rośnie w prześwietlonych lasach liściastych i iglastych od maja do końca lipca. Często można go znaleźć w lasach dębowych.

Odmiana sosnowa borówka rośnie latem i jesienią przeważnie w lasach sosnowych, rzadziej w iglastych. Trzon tego borowika jest bardzo gruby i twardy, brązowożółty lub kremowoczerwonawy.

Borowik brązowy jest raczej rzadką odmianą borowika. Rośnie głównie pod dębami. To okazały grzyb, ciemno zabarwiony o kapeluszu czekoladowego koloru i brunatnym trzonku. Warto wiedzieć, że borowik brunatny, nie jest odmianą szlachetnego, ale osobnym gatunkiem. To również doskonały grzyb jadalny. Kapelusz ziemistobrunatny, z czasem ciemnieje do czerwonobrunatnego. Cytrynowożółte rurki, u starych grzybów zmieniają barwę na brązowawą. Trzon młodych grzybów jest jajowato-pękaty, a potem wyrasta na walcowaty, żółty, u dołu brązowy. Rośnie od czerwca do października w prześwietlonych lasach liściastych, w cieplejszych okolicach.

A teraz borowiki trujące.

Borowik purpurowy ma taki właśnie kolor na spodzie kapelusza. Wierzch bladożółty, często z lekkim odcieniem różowym, rzadko bywa ciemnobrunatny. Rurki są żółte, na przecięciu barwią się niebieskozielono, ale ich otwory są właśnie purpurowe. Górna część pękatego trzonu ma krwistoczerwony rysunek siatkowaty na jaskrawym złocistożółtym tle. Dolna część trzonu jest białawoszara lub brudnoczerwonobrunatna. Żółty miąższ po przecięciu przybiera niebieską barwę. Rośnie od lipca do września w lasach iglastych. Jest podobny do borowika szatańskiego, ale występuje i tam, gdzie szatańskiego nie ma. Jest równie trujący jak tamten, ale jeszcze piękniejszy.

Borowik szatański, szatan, grzyb diabelski, szaleniec, truciciel to tylko niektóre z jego nazw regionalnych. Duży kapelusz od 6 do 25 cm średnicy, rzuca się w oczy jasną barwą, szarobiaławą lub bladozielonawą. Rurki są żółtozielonawe, przy nacięciu niebieskozielone. Otwory rurek są karminowoczerwone, więc spód kapelusza jest karminowoczerwony, choć z czasem ta barwa blaknie.