Zazdrość
Kokieteria z Kresów
Zupełnie niewinnymi kokietkami są pensjonarki – te z korytarzy szkolnych i parków, przyglądające się uczniom z męskich klas. Należy do nich być może Alina Nałęcz z Kroniki wypadków miłosnych Tadeusza Konwickiego – uczennica klasy maturalnej wileńskiego gimnazjum, córka pułkownika. Udaje ona obojętność, by w końcu zacząć zwracać uwagę na Wicia, bardzo nią zauroczonego. Nie przeszkadza to Alinie spędzać wiele czasu (a może i romansować) z przystojnym kuzynem. Musi zdawać sobie sprawę z...
Żona szalona
Zazdrość przyprawia Żonę o chorobę psychiczną. Pragnie, podobnie jak Mąż, stać się artystką, godną miłości poety. W dniu chrztu życzy synowi Orciowi, by miał talent i jako poeta nie został odrzucony przez ojca. Ostatecznie Żona trafia do domu dla obłąkanych, gdzie wyobraża sobie, że jest poetką zasługującą na szacunek i miłość hrabiego Henryka. Umiera podczas jego odwiedzin na wylew krwi do mózgu. Taka jest cena miłości do artysty, który nie potrafi odnaleźć się pośród prozy życia.
Siostrzana przyjaźń
Przyjaźnią w pewnym sensie można nazwać relacje niektórych sióstr. Przykład? Barbara Niechcicowa i Teresa Kociełłowa. Ich przyjaźń przetrwa młodzieńcze lata, jako dojrzałe kobiety, żony i matki, będą się spotykać, np. na wakacjach, odwiedzać w weekendy (Basia nawet zazdrosna będzie o względy Bogumiła wobec siostry). Jednak nawet Barbara nie pozna za życia Teresy jej mrocznej tajemnicy, dopiero po jej śmierci, z listów powierzonych przez siostrę, dowie się o romansie Kociełłowej.
Zazdrość chorego wobec zdrowych
Ślepy starzec zazdroszczący młodym, sprawnym i widzącym to bohater sztuki Juliusza Słowackiego Horsztyński . Gdyby nie ślepota, może nawet zdradzony nie targnąłby się na własne życie. Horsztyński jest człowiekiem o niskiej samoocenie, zazdroszczącym niemal wszystkim, może właśnie to wiedzie go do nieuchronnego samobójstwa? Zazdrość kierowała trędowatym Lebbroso (bohaterem Wieży Gustawa Herlinga-Grudzińskiego), gdy obserwował z miejsca swego nieszczęsnego odosobnienia zakochaną parę. Na...
Zazdrość przyczyną dramatu w tragedii
Nie zawsze zazdrość ma tak niewielkie skutki jak w komediach Fredry czy poemacie Mickiewicza. Inaczej jest chociażby u Szekspira. Makbet, tytułowy bohater tragedii, zazdrości królowi tronu, więc... podstępnie zabija monarchę. Otello podejrzewa żonę Desdemonę o zdradę, więc ją, powodowany zazdrością, dusi, choć nie ma wystarczających dowodów przeciw rzekomo wiarołomnej. Gdy dowie się, że padł ofiarą intrygi Jagona i niesłusznie posądzał żonę o romans z Kasjem, odbierze sobie życie,...
Zazdrość przyczyną dramatów w powieści i komedii
Nieco inaczej wyglądają dramaty powodowane zazdrością w powieściach.Justyna Bogutówna, bohaterka Granicy Zofii Nałkowskiej, dawna kochanka prezydenta miasta Zenona Ziembiewicza, powodowana zazdrością oblewa go kwasem solnym. Przyczyna? Ziembiewicz ożenił się i miał dziecko,a Justynę, dawną kochankę, która nie przestała go kochać, porzucił, a gdy ciążę przerwała, nie protestował. Po wypadku spowodowanym przez Justynę bohater traci wzrok i chęć do życia. Niedołężny, ślepy, świadomy końca...
Zazdrość starszej kobiety
Na ogół jednak zazdrość towarzyszy nie władzy, przyjaźni, pierworództwu, lecz... miłości. Literatura zna wiele przykładów rywalizacji starszych kobiet z młodszymi o względy tego samego mężczyzny. Telimena, bohaterka Pana Tadeusza, stara się zapobiec planom małżeństwa Tadeusza z Zosią (lub choćby opóźnić realizację projektów Sędziego), gdyż jest w młodym Soplicy zakochana. Na szczęście rozsądek i lojalność wobec Sędziego i Zosi bierze górę nad emocjami. Z kolei Podstolina z Zemsty...
Związek kazirodczy z siostrą
Twórcy dramatów romantycznych nie mieli może odwagi pokazywać związków kazirodczych ojca i córki czy syna i matki wprost, sugerowali jednak np. takie związki pomiędzy rodzeństwem. Taką nietypową i zakazaną miłością darzy prawdopodobnie bohaterka Horsztyńskiego Juliusza Słowackiego, Amelia, swojego brata Szczęsnego. Nadaje wprawdzie swemu uczuciu pozory siostrzanej troski, ale zdradzają ją słowa: Wyznaj mi wszystko, bracie miły... Ach! Jak musi być szczęśliwa ta dziewica, którą ty...
Kary bogów antycznych
Bogowie greccy okrutnie karali za lekceważenie ich praw, nieposłuszeństwo i wszystkie przejawy buntu. Syzyfa, który zakpił ze śmierci, „obdarzyli” głazem, który miał wtaczać na szczyt wielkiej góry, a gdy był już u szczytu, kamień spadał i ciężki, bezsensowny trud Syzyfa zaczynał się od nowa (syzyfowa praca). Apollo i Artemida ukarali Niobe, która obrażała ich matkę– zabili strzałem z łuku wszystkie jej dzieci. Prometeusz, który działał na korzyść ludzi, a szkodził bogom (oszukawszy ich,...
Mitologiczne sceny zazdrości
Niekiedy zazdrość prowokuje do czynów złych, haniebnych, bądź bezmyślnych, zwłaszcza zazdrość w miłości. Doprowadziła do nieświadomego zabójstwa Heraklesa szalenie zakochana w nim żona Dejanira. Chcąc zachować wieczną miłość herosa, namówiona przez umierającego centaura, wyprała koszulę męża w krwi zabitego Nessosa. Była to okrutna zemsta: koszula spowodowała takie pieczenie ciała Heraklesa, że straszliwie cierpiący bohater kazał spalić się żywcem na stosie. Do takiej tragedii doprowadziła...
Biblijne sceny zazdrości
Ze sceną zabicia własnych dzieci z powodu zazdrości o mężczyznę może konkurować okrucieństwem tylko jedna biblijna scena – rzezi niewiniątek. Zazdrosny o władzę Herod, wiedząc, że ma się właśnie narodzić zagrażający mu Mesjasz– król żydowski, nakazuje zabić wszystkie niemowlęta płci męskiej włącznie z własnym synem. Sceny te często odgrywane są podczas jasełek. W Biblii występują też inne słynne sceny zazdrości: Adam i Ewa, zazdrośni o wolność i wszechwładzę Boga, zrywają owoce z...
Zazdrość
Na odgłos wycia ludzkiego Trędowaty uciekł do celi na wpół żywy. (...) W takim stanie ducha zwlókł się o zachodzie słońca do swojego ulubionego zakątka. Znajomy krajobraz uspokajał go z wolna, gdy nagle na ścieżce w pobliżu muru dostrzegł parę zakochanych. Szli zatopieni w swym szczęściu, przystawali co parę kroków i obejmowali się ze spokojną ufnością, nie podejrzewając nawet,że z ukrycia śledzi ich i pożera prawie czyjś zazdrosny wzrok. Tak, zazdrosny: nigdy w życiu przed samotnym...