Wódka
Żołnierz – pijak i gwałciciel
Motyw rosyjskiego prymitywnego żołnierza gwałciciela spotykamy w Pierścionku z orłem w koronie Andrzeja Wajdy. Gwałci on na oczach wielu zastraszonych Polaków polską dziewczynę (ofiara to symboliczna – ona, polska dziewica, ubrana jest w białą sukienkę, symbolizującą niewinność, on zachowuje się jak zwierzę). Prymitywni rewolucjoniści, niewahający się mordować kobiet, rabować, nawet bezcześcić zwłok, ukazani zostają także w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego. W Bożej podszewce Teresy...
wódka
1. ‘rodzaj napoju alkoholowego ze spirytusu i wody’; 2. dawniej (XVI-XVII w.) ‘krople, olejek zapachowy, woda lecznicza, lekarstwo’; od XVI w.; słowo utworzone od woda w pierwotnym znaczeniu ‘coś zrobionego na wodzie, rozwodnionego’
Dramaty alkoholików
Teksty kultury zwykły też opisywać indywidualne dramaty alkoholików. Niektórzy bohaterowie literaccy sięgają po alkohol w chwilach stresu i nim zapijają wyrzuty sumienia, wątpliwości, rozczarowania, bezsens życia. Tytułowy bohater powieści poetyckiej Adama Mickiewicza Konrad Wallenrod pije, bo dźwiga brzemię wielkiej odpowiedzialności: opuścił dom i kochającą żonę, naraził ją na cierpienie i pustelnicze życie, utracił honor, złamał rycerskie słowo – po to, by zgubić Zakon, odwiecznego wroga...
Pijana Rosja w krzywym zwierciadle
W Rewizorze Mikołaja Gogola horodniczy i jego rodzina oraz zależni urzędnicy upijają rzekomego rewizora. W stanie alkoholowego upojenia snuć będą wielkie plany co do swej przyszłości i kariery. Tylko że... plany te legną w gruzach, bo rewizor okaże się oszustem. Wiecznie pijana carska Rosja, w której wszystko można przy wódce załatwić, pojawia się nie tylko w komedii Gogola; niewiele zmieni się pod tym względem Rosja radziecka – np. bohaterowie Bożej podszewki Teresy...
Ojczyzna – PRL
Bardzo specyficznie mówi o swej PRL-owskiej ojczyźnie Rafał Wojaczek w dość bluźnierczym wierszu . Konwencja wzniosła, patetyczna, związana z patronką Polski – Matką Boską miesza się tu z przyziemnymi szczegółami, niekiedy bluźnierczym konkretem. Atrybutom Matki Boskiej(mądrość) i litanijnym określeniom Maryi („Matko mądra jak wieża kościoła”) towarzyszą wyrażenia spod budki z piwem („i troskliwa jakby bufetowa”, „matka dobra jak piwo żywieckie”, „dwie setki”). Prócz tych dwu kręgów...
Oświeceniowa krytyka pijaństwa
Sarmackie pijaństwo piętnuje w swej satyrze ( Pijaństwo ) Ignacy Krasicki. Opisana i skrytykowana została w niej polska obyczajowość, która nakazuje pić z każdej okazji: imienin żony, odwiedzin gości, dolegliwości żołądkowych... Wyśmiane zostają także zwyczaje lubiących alkohol, którzy przy butelce chętnie dyskutują o „miłości ojczyzny, o dobru publicznym,/O wspaniałych projektach” oraz kopalniach „srebra i złota w Olkuszu”, wojnach, reformach, a nawet o... szkodliwości picia wódki. Autor...