Władca
Inni Sienkiewiczowscy władcy
Nie jedyna to postać króla naszkicowana przez Sienkiewicza. W powieści Potop odnajdujemy portret zbolałego, pobożnego króla banity Jana Kazimierza, zasłanianego własną piersią przez Babinicza (Kmicica) i innych żołnierzy oraz poddanych górali w czasie zasadzki w pienińskim wąwozie. Ów prawowity władca powraca do kraju, by po wyzwoleniu go od Szwedó w panować sprawiedliwie. Portret króla wojownika, w powieści jeszcze hetmana, kreśli Henryk Sienkiewicz w Panu Wołodyjowskim . Hetman Jan...
Życie króla – kontrast z egzystencją ubogich
Często spotykamy w literaturze sielankowe obrazy z życia władców tego świata. Panujący, w odróżnieniu od poddanych, nie muszą walczyć ani pracować, korzystają z bogactw, owoców cudzej pracy, a innych wysyłają na śmierć. Mówi o tym stylizowany na ludową piosenkę utwór Marii Konopnickiej A jak poszedł król na wojnę . Przypomina on starą prawdę, charakteryzuje świat jako miejsce niesprawiedliwych podziałów społecznych i wynikających stąd zależności: „a najdzielniej biją króle,/A najgęściej...
Brak pogrzebu – symbolem odebrania ludzkiej godności
Niestety, nie wszystkim takie marzenia się spełniły. Już Antygona Sofoklesa opisuje nieludzką decyzję władcy – tyrana Kreona,o zakazie grzebania krewnego, Polinika, zabitego w bratobójczej walce, uznanego za zdrajcę. W I liadzie mowa o okrutnej decyzji Achillesa, który nie zgodził się na pogrzeb księcia trojańskiego Hektora, na szczęście zmienił swą decyzję przebłagany przez starego króla Priama. W naturalistycznym opowiadaniu Stefana Żeromskiego Rozdzióbią nas kruki, wrony mowa o...
Zemsta na wrogach religijnych
Niekiedy zemsta przyjmuje postać zbiorowego wyroku na jakiejś grupie ludzi. Okrutną zemstę Nerona na chrześcijanach opisał Henryk Sienkiewicz w swojej słynnej powieści Quo vadis , za którą otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Co było powodem tej zemsty? Teoretycznie podpalenie Rzymu przez wyznawców Chrystusa, faktyczni e niechęć cesarza do wyznawców tej religii i konieczność oskarżenia kogokolwiek o zbrodnię przeciw Rzymowi. Neron musiał kogoś oskarżyć o wzniecenie straszliwego pożaru, który...
Król, władca
– To jest król! – Na Boga żywego! – zawołał Kmicic. Lecz w tejże chwili król się podniósł, bo ksiądz zaczął właśnie czytać ewangelię. Pan Andrzej ujrzał twarz wymizerowaną, żółtą i przezroczystą jak wosk kościelny. Oczy królewskie były wilgotne, a powieki zaczerwienione. Rzekłbyś, całe losy kraju odbiły się na tej szlachetnej twarzy, tyle w niej było bólu, cierpienia, troski. Noce bezsenne, rozdzielane między modlitwę a zmartwienie, zawody okrutne, tułactwo, opuszczenie, upokorzony...
Królobójcy
Niekiedy marzeniom o królewskiej koronie pomaga krew, trucizna, sztylet.Liczne zbrodnie królobójstwa rejestrują tragedie Williama Szekspira. W Makbecie tan Kawdoru namawiany przez żonę zabija goszczącego w jego zamku króla Dunkana, by zostać władcą i spełnić przepowiednię czarownic. Dalsza droga Makbeta jest drogą kolejnych mordów, usuwaniem kolejnych przeciwników politycznych i świadków zbrodni. O królobójstwie traktuje też Hamlet . Książę Danii próbuje pomścić śmierć swego ojca –...
Portrety królowych
Odrębny rozdział stanowią postaci królowych. Opisywana w licznych legendach królowa Jadwiga jest pobożna i piękna .Jej portret odnajdziemy też w Krzyżakach Sienkiewicza. Utrwalona w legendzie (o stópce królowej Jadwigi) jawi się jako kobieta, która ulitowała się nad biedakiem i dała mu złotą sprzączkę od swego buta – stopa królowej odbiła się wówczas na kamieniu... Choć piękna i pobożna, nie jest jednak Jadwiga ascetką, krążą też legendy o miłości do przeznaczonego jej w młodości...
Ostatni królowie Polski i Francji
Postaci ostatnich królów Polski i Francji szkicują twórcy polskiego oświecenia. Krąży anonimowy wierszyk o tym, iż poddani chcieliby, żeby „Staś skamieniał, a Jan Trzeci ożył” (to aluzja do budowanego z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego pomnika Sobieskiego w Łazienkach). W wierszu pada też groźba: Król zjednał sobie naród i był znakomity, A że naród swój zdradził, więc będzie zabity. ( Na króla ) Podobne echa pobrzmiewają w innym anonimowym utworze: Wy, godne...
Pogańscy władcy
Nie tylko Neron został ukazany jako władca odrażający, niesprawiedliwy i tchórzliwy. Także inni pogańscy władcy w utworach literackich ukazywani są podobnie. W Pieśni o Rolandzie Marsyl – król pogan rządzący w Saragossie – wydaje się słaby, podstępny, zły, skłonny do przekupstwa. Autor nie kryje pogardy, pisząc o nim. Bez sympatii charakteryzuje też Sienkiewicz Tuhaj-beja czy wspomina o Karolu Gustawie (protestancie). W parze z niechęcią do obcych władców idzie często niechęć do ich...
„Z chłopa król” – marzenie o królewskiej koronie
W marzeniach chłopów jawi się nieraz korona i beztroskie życie władcy. Do motywu „z chłopa król” nawiązuje Juliusz Słowacki w Balladynie . Goplana ofiaruje koronę Popielów swemu prymitywnemu kochankowi Grabcowi.Zarozumiały i szczęśliwy chłop próbuje zaprowadzić tyrańskie rządy w lesie– nałożyć podatki na rośliny i zwierzęta; zgłosiwszy się na zamek, zostaje uznany za króla – szczęście jego nie trwa jednak długo, we śnie zabija go żądna korony Balladyna.
Samobójstwo ekspiacyjne
Niekiedy samobójstwo ma stać się odkupieniem poprzednich win. Tak dzieje się w Grażynie Adama Mickiewicza. Litawor, książę nowogrodzki, który nie sprostał obowiązkom władcy i wiernego sługi ojczyzny i został w walce z Krzyżakami zastąpiony przez kobietę – żonę przebraną w mężowską zbroję, rzuca się na stos, na którym płoną zwłoki bohaterskiej Grażyny. Jego samobójstwo nabiera charakteru symbolicznego. Ma odkupić winę. A może także staje się symbolicznym gestem zamiany ról – zwykle to żony...
Królowie biblijni
Nieco inaczej przedstawieni są królowie biblijni. Uosobieniem mądrości jest ukazany w księgach Starego Testamentu król Salomon, który potrafił sprawiedliwie sądzić nawet w sprawach niemożliwych. Podobno podczas sporu dwu kobiet o dziecko udawał, że każe rozciąć je mieczem na pół, aby w ten sposób poznać prawdziwe ich uczucia: zorientował się, która jest gotowa poświęcić życie dziecka, a która naprawdę je kocha i woli z niego zrezygnować, byle żyło, z całą pewnością jest więc jego matką...
Królowie średniowieczni
W literaturze średniowiecza znajdujemy liczne portrety dobrych władców. Król bywa często wcieleniem cech najdoskonalszego rycerza i władcy sprawiedliwego,walecznego i, oczywiście, w odróżnieniu od godnych pogardy pogan,chrześcijańskiego. Taki jest król Artur – bajeczny król Celtów, bohater legendo królu Arturze i ry cerzach Okrągłego Stołu. Taki jest też król Marek – bohater cyklu arturiańskiego, postać znana z Dziejów Tristana i Izoldy : jest on władcą sprawiedliwym i litościwym. Choć...
Władcy mitologiczni
Władców mitologicznych spotykają liczne ludzkie nieszczęścia. Król Priam – bohater Iliady , przeżywa śmierć swego ukochanego syna Hektora (w pojedynku z Achillesem) oraz zapowiedź zbezczeszczenia zwłok syna.Jako zbolały ojciec przybywa do obozu wroga błagać zabójcę syna – Achillesa,o zwrot drogich starcowi zwłok. Achilles, przez szacunek dla siwej głowy i litość dla cierpiącego, wydaje ciało Hektora, mimo iż wcześniej nienawidził przeciwnika, który zabił mu przyjaciela – Patroklosa...
Dylemat Antygony – między prawem boskim a ludzkim
Wobec trudnych wyborów moralnych stawali już bohaterowie antyczni. Pierwszą z takich bohaterek była Antygona – tytułowa postać z tragedii Sofoklesa. Musiała wybrać pomiędzy posłuszeństwem władcy (władzy ludzkiej, politycznej) a posłuszeństwem prawom boskim. I wybrała to drugie. Wybór swój okupiła śmiercią, za nieposłuszeństwo władcy została bowiem skazana na śmierć głodową, a zamurowana w piwnicy powiesiła się. Żal jej było umierać, opuszczać świat i ukochanego Hajmona, ale wiedziała, że...
Średniowiecze : Ważni bohaterowie literaccy
Rycerz – jest wierny słowom, które wypowiedział, i wybrance swego serca; kieruje się w życiu honorem i odwagą, jest mistrzem w walkach rycerskich. I, oczywiście, jest także pobożny (tak jak tytułowy bohater Pieśni o Rolandzie). Święty – wyrzeka się przyjemności ziemskich i cielesnych, jego życie sprowadza się do ascezy, umartwiania ciała, ubóstwa, pobożności w połączeniu z medytacją. Święty ma też zdolność czynienia cudów. Takie życie wiedli św. Aleksy, św. Kinga i św. Jerzy walczący...
Rycerze średniowieczni – obrońcy wiary, króla i ojczyzny
Średniowiecze ukształtowało wzorzec osobowy rycerza idealnego.Jego doskonałą realizacją jest starofrancuska Pieś ń o Rolandzie . Rycerz taki wiernie służy swemu władcy (w przypadku Rolanda to Karol Wielki, władca idealny – kolejny średniowieczny wzorzec), Bogu (oczywiście chrześcijańskiemu) i ojczyźnie (w tym przypadku „słodkiej Francji”). Taki rycerz jak Roland bardziej niż życie, zdrowie i bezpieczeństwo swoje i bliskich ceni honor. Jest odważny, dumny, nieustraszony. Dowodzi tylną...
Czy portret władzy stworzony przez Kochanowskiego jest nadal aktualny?
Choć Jan Kochanowski żył w XVI wieku, to jednak stworzony przez niego portret władzy znajduje swoje odbicie w wieku XXI. Jak powiedział Jan Paweł II: „Człowiekowi dane jest wielkie wyzwanie: aby udoskonalić wszystko, to co zostało stworzone”. Taki...
Czy młody idealista może być dobrym władcą?
Po długim zastanowieniu uważam, że młody idealista może być dobrym władcą. Jest on pewny siebie i dzięki temu nie boi się przeciwności losu. Chcę udowodnić słuszność mojego zdania podając odpowiednie argumenty z lektury. Głównym celem...
Nie chciałbym być władcą, bo ...
„Nie chciałbym być władcą, bo ...” Gdybyśmy przeprowadzili między ludźmi ankietę dotyczącą „czy chcesz zostać władcą” , mogę się założyć, że większość ludzi bez namysłu powiedziałaby „TAK”. Ja po dłuższym namyśle powiem...
Z życia Franków
Powstanie państwa Franków W czasie Wielkiej Wędrówki Ludów na tereny Galii przybyły plemiona Franków pod wodzą wspaniałego wodza Chlodwiga, który w V wieku podbił Galów, zajął ich terytorium (od Renu aż po Skałdę) i utworzył swoje własne...
Tren Fontynbrasa - analiza utworu
Utwór „Tren Fortynbrasa” pochodzi z tomu pt. „Studium przedmiotu”. Problematyka dotyka tu modelu władcy, problemów jakie przed nim stoją. Autor czerpie motyw do swych rozważań z dzieł Williama Szekspira pt. „Hamlet”. Treścią utworu jest monolog...
Wizerunki władców. Scharakteryzuj króla Edypa na podstawie przytoczonych fragmentów tragedii Sofoklesa oraz króla Makbeta, wykorzystując swoją znajomość dramatu Williama Szekspira – i porównaj dwóch monarchów.
Każdy władca kiedyś przeminie.,,Władcy są śmiertelni, państwo jest wieczne”(Tacyt). To od nich zależy jak ludzie ich zapamiętają i czy coś dobrego wniosą do państwa. Czy nasi bohaterowie tacy są? W załączonym fragmencie przedstawiony jest król...
Różne kreacje władców w literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów.
Władza zarówno polityczna jak i ekonomiczna zawsze budziła ogromne emocje, bywała przedmiotem pożądania i potępienia, podlegała różnym ocenom, ale zawsze pozostawała w centrum zainteresowań społeczeństw. Nie inaczej dzieje się od tysiącleci w...
Porównaj różne wizerunki władców w literaturze polskiej i obcej
?Porównaj różne wizerunki władcy w literaturze polskiej i obcej? Kim jest władca? Pierwsze skojarzenia biegną do lat dzieciństwa, gdzie dobry król w złotej koronie i z siwą brodą, z wysokiego tronu rządził pięknym krajem i wybawiał go od złego....
Refleksje na temat władców na podstawie pieśni XIV Jana Kochanowskiego i wiersza Czesława Miłosza pt. „Do polityka”.
Władca to osoba, która posiada olbrzymią siłę. Ma prawo do rządzenia światem. Od niej zależy istnienie wielu ludzi i rzeczy. W związku z tym powinna być idealna, bez żadnej skazy. Umieć być sprawiedliwym, rozsądnym, kompetentnym człowiekiem....
Na przykładzie Sienkiewiczowskiej kreacji Jana Kazimierza ukazanej w podanym fragmencie "Potopu" scharakteryzuj jeden ze sposobów przedstawienia władców w literaturze.
Wliteraturze władca jest przedstawiany w różnoraki sposób. W "Antygodnie" Sofoklesa pojawia się bezwzględny Kreon, który skazuje Antygonę na smierć za pochówek zwłok zmarłegobrata - zdrajcy ojczyzny. Makbet w Szekspirowskim "Makbecie" morduje...
Absolutyzm europejski (XVI – XVIII wiek)
Pod koniec XVI wieku w Europie wykształciła się nowa forma władzy będąca zarówno ostatnią formą państwa feudalnego – absolutyzm . Charakterystyczne dla tego ustroju jest to , iż władzę w państwie dzierży jednostka nie ograniczona w jej...
Demokracja pojecia.
Demokracja- rządy ludu, uczestnicznie wszystkich obywateli w podejmowaniu decyzji politycznych. W państwach dużych nie jest to wykonalne, dlatego stosuje się demokracje pośrednią, czyli że wybierani przedstawiciele ludu, którzy następnie...
Wizerunki władców. Scharakteryzuj króla Edypa na podstawie przytoczonego fragmentu tragedii Sofoklesa oraz króla Makbeta, wykorzystując swoją znajomość dramatu Williama Szekspira - i porównaj ze sobą dwóch monarchów.
Makbet- pełen dostojeństw rycerz, wódz wojsk szkockich. Według jednego z kronikarzy: „Byłby człowiekiem mężnym, który gdyby nie był nieco okrutny z natury, mógłby uchodzić za najbardziej godnego sprawowania w całym kraju”. Główny bohater...
Człowiek współczesny wobec ideałów średniowiecza
Od okresu średniowiecza minęło już ok. V wieków i świat tamtego czasu zmienił się w dużym stopniu. Najbardziej jednak zmienili się ludzie, ich poglądy, problemy i, co najbardziej różni nas od tamtej epoki, podejście do życia. Odzwierciedlenia...
Państwo Patrymonialne
Powstało na gruzach cesarstwa rzymskiego, a następnie na terenach germańskich i słowiańskich monarchie dały początek nowym typom społeczeństwa, nowym formom państwa. Powstało wczesnośredniowieczne państwo patrymonialne. Sprawujący w nim władzę...
Cesarstwo Karolińskie
Frankowie byli jednym z plemion Grmańskich, które w czasie kryzysu Cesarstwa Zachodnio-rzymskiego wtargneły na jego tereny. Frankowie przez długi okres byli poganami.Dopiero w 496r.n.e król Chlodwig ochrzcił sieie i lfranków. Jako jedyne plemie...
Ramzes XIII - karierowicz, czy urodzony władca.
Mądrość, doświadczenie, siła, moc, potęga, te cechy powinny charakteryzować władcę Egiptu. Faraon winien być rządny wiedzy oraz pełen rad dla poddanych.POwinien troszczyć się o naród i podejmować właściwe decyzje. - A jak wyglądał Ramzes...
Przemówienie Kreona
Drodzy obywatele! Ja Kreon, jako głowa państwa i władca Teb, zwracam się do Was z apelem o poszanowanie praw, ponieważ siłą państw starożytnych i współczesnych jest poszanowanie prawa. Nasze prawo jest proste i przejrzyste, znane i...
Władza i władca jako motyw w literaturze - przedstaw jego funkcjonowanie w utworach różnych epok.
Motyw władzy i władcy pojawia się w każdym czasie historycznym, a co za tym idzie funkcjonuje w literaturze. W każdej epoce pojawia się panujący, którego pochłania żądza władzy. Jest to wiecznie żywy problem. Sprawowanie władzy potrafi zniszczyć...
Alamanowie, Karol Wielki, Lex Salica
Alamanowie - plemię germańskie od III w. Osiadłe nad górnym Renem i górnym Dunajem. Merowingowie - dynastia frankijska wywodząca się od Meroweusza, rządziła w państwie do 751 r. Majordom – Maior domus w mon. Frankijskiej od VI w. Urzędnik...
Polityka wewnetrzna Piastów
POLITYKA WEWNĘTRZNA PIASTÓW Mieszko I - Mieszko I stał na czele państwa dobrze zorganizowanego, z silna drużyną i licznymi grodami - organizacja scentralizowanego państwa - 966 r. – chrzest polski, który zapoczątkował...
Władza - skąd to pragnienie
Pojęcie władzy towarzyszy człowiekowi od początku jego istnienia. Już prymitywne, plemiona wybierały przywódców, którzy zapewniali polepszenie warunków bytności danej grupy. Oprócz obowiązków, przywódca czerpał ze swojej pozycji znaczące...
Władza - powołanie, zobowiązanie, namiętność, zaszczyt, pokusa...
Władza - zdolność używania czegoś w sposób dowolny, poruszania czymś, moc, siła; siła duszy, potęga umysłowa: rozum, uczucie, wyobraźnia, pamięć itp.(...) Władca - człowiek, który włada czymś, ma władzę nad czymś, panuje.(...) Władać - móc...
Mit arturiański w literaturze fantastycznej. Na podstawie celowo wybranych utworów przedstaw jego funkcjonowanie
Legenda o Królu Arturze i rycerzach okrągłego stołu zrodziła się na przełomie VI i VII wieku. Do dziś jest ona niekwestionowanym fenomenem na skalę europejską. Mimo upływu czasu mit ten ciągle odddziałuje na ludzką wyobraźnię. Obceność mitu...
Czy władza jest szczęściem czy przeklństwem człowieka?
W rozprawce spróbuje odpowiedzieć na pytanie, czy władza jest szczęściem czy przekleństwem człowieka. Mając władzę czujemy się bardziej bezpieczni i nie zważamy na cierpienie innych. Często prowadzi ona do zbrodni i kłamstw. Przykładem...
Pojęcie władzy
Mówiąc, że „władza należy do kogoś”, że „ktoś ma władzę”, bierzemy ją za przedmiot stosunków społecznych. Jednocześnie uważamy, że jest ona ich przedmiotem, gdyż postanawia, realizuje, pozwala, daje. Władza może być zarówno celem rywalizacji lub...
Zdarzyło się w moim śnie.
,,Zdarzyło się w moim śnie? Pewnego popołudnia, po treningu w klubie wróciłem do domu, rzuciłem plecak w kąt i skoczyłem na łóżko. Załorzyłem sluchawki na uszy i postanowiłem się zrelaksować. Włączyłem więc...
Uzasadnij iż władza może deprawować i doskonalić człowieka
Władza jest marzeniem wielu osób. Każdy człowiek szczególnie ten z silnym charakterem chce nad kimś panować. Stanowisko szefa, kierownika lub prezesa ma jednak swoje złe strony. Mianowicie ludzie o egoistycznie ukształtowanej osobowości mogą to...
Oceń postawę władców w znanych ci utworach literackich epok od starożytności po renesans
Władza istnieje od momentu, kiedy ludzie zaczęli tworzyć wspólnoty. Władza jest wartością niezwykłą, ponieważ pozwala na uzyskanie bardzo wysokiej pozycji, pozwala kontrolować życie innych ludzi. Co równie ważne, wiąże się również z posiadaniem...
Charakterystyka sposobu przedstawienia władcy w oparciu o "Potop".
Na przykładzie Sienkiewiczowskiej kreacji Jana Kazimierza ukazanej w podanym fragmencie Potopu scharakteryzuj jeden ze sposobów przedstawienia władcy w literaturze Jan Kazimierz to jedna z ważniejszych postaci przedstawionych w Potopie przez...
Interpretacja uniwersalnego przesłania wynikającego z pieśni chóru „Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie...”
„Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie...” to druga z kolei wypowiedź chóru w pierwszej polskiej tragedii „Odprawa posłów greckich”. Kochanowski przedstawia w niej epizod poprzedzający wybuch wojny trojańskiej. Do Troi przybywają posłowie z Grecji...
Polski ustny - materiały
I 1. Wskaż podobieństwa i różnice w opinii stworzenia świata w „Biblii” i „Mitologii”. Wizja początku świata wg Księgi Genesis i wg mitu „Narodziny świata” są różne, lecz też podobne. Zasadnicza różnica wynika z tego, że religia Greków była...
Czy słusznie Karolowi Wielkiemu nadano przydomek Wielki?
Karol Wielki urodzony 3 grudnia 742 roku, zmarł 28 stycznia 814 w Akwizgranie. Z łaciny - Carolus Magnus, z francuskiego Charlemagne, z niemieckiego Karl der Grosse, a innymi słowy mówiąc - król Franków (tytuł ten otrzymał 25.12.800 r.) i...