Wartości rodzinne
Dom polski na Kresach zdemitologizowany
Swoistą kategorię domów polskich stanowią domy kresowe, choć trochę kojarzące się z Soplicowem. Mickiewiczowski mit o Kresach – szczęśliwym kraju lat dziecinnych – podtrzymują (oczywiście z pewnymi modyfikacjami) np. Tadeusz Konwicki w Kronice wypadków miłosnych , Czesław Miłosz w Dolinie Issy , Melchior Wańkowicz w Szczenięcych latach . Krańcowo inną niż Pan Tadeusz prawdę o polskim domu na idealizowanych tak często przez literaturę Kresach przekazuje nam Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz w...
Dom szlachecki w krzywym zwierciadle groteski
Parodią domu szlacheckiego, pozbawioną konkretu Bożej podszewki, są bardziej abstrakcyjne i groteskowe obrazy dworów w tekstach Witolda Gombrowicza. Ferdydurke czy Pornografia odsłaniają ciemne tajemnice domów ziemiańskich i puste rytuały: szlacheckie wartości rodzinne, szlachecka pobożność okazują się jedynie martwym schematem, grą „przeciwko komuś”, np. przeciw ludowi, który może zaatakować dwór: Za nim wytoczył się Hipolit i parł cielskiem naprzód, niezłomny, konsekwentny,...