Wacław Potocki
Sarmata o sobie, inni o sarmacie. Omów na podstawie przykładów literackich XVII i VIII wieku. Blaski i cienie sarmatyzmu.
Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Określa ono obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI, aż po czasy rozbioru. Z pojęciem tym kojarzy się również swoisty sposób bycia: rubaszność, bujność...
Podsumowanie renesansu i baroku ze szczególnym ujeciem Polski.
Historia Czasy nowożytne Przemiany kultury ODRODZENIE Słowo renesans, inna nazwa epoki odrodzenia wzięła się od włoskiego Rinascimento, i oznaczało przywrócenie do życia cywilizacji, którą uśpili barbarzyńcy niszcząc cesarstwo rzymskie....
Barok, Oświecenie.
Zjawiska i motywy. Śmierć przemijanie, szatan-typowe motywy sztuki i lite -ratury. Zwrot ku Bogu i religii wobec przeczucia kruchości i przemijalności życia ludzkiego. Filozofowie B. Franciszek Bacon(An) Novum Organum. Błażej Pascal(Fr)...
Scharakteryzuj nurty poezji barokowej - wykorzystaj twórczość Jana Andrzeja Morsztyna, Daniela Naborowskiego i Wacława Potockiego
W pewnym uproszczeniu mówimy, że w literaturze polskiego baroku zaistniały dwa ważne, podstawowe nurty. Pierwszy - nurt dworski - rozwijający się na dworach magnackich i królewskim; drugi to nurt ziemiański (sarmacki) - charakterystyczny dla...
Barok - podstawy.
Poglądy filozoficzne: - Kartezjusz ? początek racjonalizmu ?Cogito ergo sum? ? myślę, więc jestem - Błażej Pascal ? mistycyzm ? człowiek ma możliwość bezpośredniego, nadzmysłowego zjednoczenia swej duszy z bóstwami; człowiek jest słaby i...
Jacy jesteśmy Polacy?
JACY JESTEŚMY POLACY? I Wstęp: Panuje powszechne przekonanie, że każdy naród wyposażony jest w szczególne i trwałe cechy charakteru, czego odzwierciedleniem są stereotypowe sądy o różnych nacjach, utrwalone chociażby w przysłowiach czy w...
"A jeśli droga otwarta, komu do nieba. Tym, co służą ojczyźnie" (Jan Kochanowski, Pieśń VII „O Cnocie”) – Idea patriotyzmu i obywate
Literatura opiera się na przeżyciach i dążeniach ludzkości. Zadaniem jej jest kształtowanie postaw czytelnika, zwracanie jego uwagi na ważne problemy, poprzez przekazywanie prawd moralnych, obyczajowych, czy ludzkich. Człowiek jako jednostka...
Powtórka z Baroku.
LITERACKIE I IDEOWE WYZNACZNIKI EPOKI. 1. N a z w a: Nazwa „barok” stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności (zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu...
Dorobek kulturowy baroku w Europie i w Polsce
1. Geneza epoki Barok - z por. barocco – "perła o nieregularnym kształcie", lub z fr. baroque – "bogactwo ozdób") – główny kierunek w kulturze środkowo i zachodnioeuropejskiej. Barok obejmował wszystkie przejawy działalności literackiej i...
Barok - opracowanie epoki
Barok - Epoka uduchowiona, mistyczna, u podłoża filozofii leży poczucie przemijalności życia i kruchości istoty ludzkiej. Zwrot ku Bogu i religii, myśli o życiu pozaziemskim. Niepokój i ozdobność w sztuce (również słowa), celem - wyrażenie uczuć...
Antyk - oświecenie
Antyk 1.Filozofia • Sokrates • Sokrates zajmował się tylko człowiekiem. Zajmowało go jedynie to, co można było ulepszyć, czyli działał na polach etyki i logiki. Jego poglądy etyczne można sformułować w trzy główne tezy: Cnota jest dobrem...
Patriotyzm w utworach Potockiego.
Najwybitniejszym poetą polski drugiej połowy XVII wieku był Wacław Potocki. Zgodnie z literackim obyczajem swej epoki czerpał swe pomysły twórcze, a niekiedy całe wątki tematyczne z istniejących już utworów, rodzimych i obcych, nadając im własny...
Od Hektora do... – różne literackie i filmowe obrazy rycerza bez skazy
Rycerstwo jako stan ukształtowało się w epoce średniowiecza. Była to elitarna warstwa społeczeństwa feudalnego , która wytworzyła swoisty styl życia, etykę i ceremoniał. Mianem rycerza możemy jednak określić bohaterów literackich innych epok...
Powtórka z epok - Barok i Oświecenie
BAROK 1. Styl barokowy w sztuce (Malarstwo, architektura) • Termin barok pochodzi z języka portugalskiego „barocco” oznacza nieregularną perłę o dziwnym kształcie, włosi używali tego słowa do określenia czegoś przesadnego. • Termin...
Potocki i Pasek wobec sartamatyzmu - podobne czy odmienne stanowisko?
A czym tak właściwie jest sarmatyzm? Krótko mówiąc to wykształcona w końcu XVII wieku formacja kulturowa obejmująca światopogląd, obyczajowość i kulturę polskiej szlachty. Wszystko wzięło się z przekonania przedstawicieli szlachty, że ludy...
"Wojna Chocimska" Wacława Potockiego
"Transakcja Wojny Chocimskiej"to najwieksze dzieła Wacława Potockiego.Poeta opisuje w nim przygotowania do bitwy i samo starcie z turkami pod Chocimiem. Jest to epos złozony z 10-ciu częsci napisany trzymnastozgłoskocem.Utwór powstał z...
Obraz sarmaty w literaturze baroku i oświecenia
Sarmatyzm jest to ruch społeczno- obyczajowy, a także postawa wywodząca polską szlachtę od rycerza bądź też od koczowniczego ludu zamieszkującego ziemie Polskie. Określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od...
Barok - charakterystyka epoki.
Nazwa epoki i granice czasowe Nazwa "barok" pochodzi prawdopodobnie od portugalskiego słowa "barocco", oznaczającego rzadką i cenną perłę o nieregularnym kształcie. Miano epoki byłoby więc zarazem metaforą jej samej:...
Wojna - motyw literacki
Wojna - Zorganizowana walka zbrojna między państwami, narodami, klasami lub grupami społecznymi wywołana dla osiągnięcia określonych celów politycznych, ekonomicznych lub ideologicznych albo zmierzająca do obrony własnych interesów. W przenośni -...
Trzy nurty w literaturze barokowej: dworski, sarmacki i plebejski.
Barok jest kierunkiem we wszystkich dziedzinach sztuki, występujący w Europie, a następnie w Ameryce Łacińskiej od końca XVI do I połowy XVIII wieku. Najwcześniej został ukształtowany we Włoszech (manieryzm, marinizm) i w Hiszpanii (konceptyzm,...
Pisarze baroku i oświecenia w trosce o dobro kraju.
Temat troski o dobro kraju w literaturze ma charakter ponadczasowy. Już w renesansie wytworzył się ideał patrioty. Kochanowski w "Odprawie posłów greckich" ukazał Antenora jako obywatela kochającego ojczyznę, spełniającego wszelkie...
Powtórka z epok - barok i oświecenie
1. Styl barokowy w sztuce (Malarstwo, architektura) - Termin barok pochodzi z języka portugalskiego „barocco” oznacza nieregularną perłę o dziwnym kształcie, włosi używali tego słowa do określenia czegoś przesadnego. - Termin oznacza...
Sarmatyzm - opracowanie
Czym był sarmatyzm? Scharakteryzuj jego źródła. Jakie elementy składały się na mit sarmacki? Omów wpływy sarmatyzmu na kulturę szlachecką i kształt życia, a także na literaturę i sztukę epoki. W wieku XVII sarmatyzm stał się podstawą...
Różne oblicza sarmatyzmu w literaturze i kulturze polskiego baroku – Wacław Potocki i Jan Chryzostom Pasek
Czym w ogóle jest sarmatyzm i dlaczego można przedstawić jego różne odcienie tylko w literaturze i kulturze polskiego baroku? Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej...
Matura
Jak rozumiesz określenie "Bogowie jak ludzie - ludzie jak bogowie"? Zdaniem tym określa się często bohaterów mitologii i wywodzącej się z niej literatury. Prezentuje ona bowiem bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same...
Pojęcia renesans
Horacjanizm, tendencje poetyckie nawiązujące do myśli i kształtu twórczości Horacego, upowszechnione w Europie w ciągu XVI–XVII w. Poeci tego nurtu, nawiązując do słynnej pieśni Horacego Exegi monumentum, podnosili temat trwałości poezji i...
"Wojna chocimska" Wacława Potockiego - krótkie opracowanie.
"Wojnę chocimską" autor ukończył w 1670 roku. Po temat sięgnął Potocki do roku 1621, kiedy to wojsko polskie pod wodzą Karola Chodkiewicza w ciągu pięciu tygodni mężnie opierało się dużo liczniejszej armii tureckiej i mimo śmierci wodza...
Twórcy i ich dzieła.
Sofokles (496-406 p.n.e.), tragediopisarz grecki, jeden z trzech wielkich tragików starożytnych (obok Ajschylosa i Eurypidesa). Brał udział w życiu politycznym Aten (był skarbnikiem Związku Ateńskiego, strategiem, kapłanem herosa-lekarza...
Pisarze i utwory Baroku.
Jan Andrzej Morsztyn "Cuda miłości" Ani cierpienie, ani łzy nie są w stanie zgasić uczucia. Miłość jest uczuciem, które czyni cuda. "Niestatek", "Do trupa", "Na Tomka". Morsztyn jest przedstawicielem...
Motyty literackie: miłość do ojczyzny, naprawa państwa, Polska i Polacy w różnych utworach
"Pieśń o Rolandzie" Walka z Saracenami w obronie wiary jest obowiązkiem średniowiecznego rycerza. Łączy się ona jednocześnie z obroną ziem swego seniora przed niewiernymi. Dlatego też Roland (wzór rycerza) umierając, pamięta, żeby wspomnieć...
Barok najważniejsze pojęcia i twórcy
Barok - jest to epoka kulturowa obejmująca okres między renesansem a oświeceniem. Jej nazwa pochodzi od portugalskiego wyrazu barocco, który oznacza perłę o dziwnym, nieregularnym kształcie. (XVI - XVIII wiek) • Wczesny Barok (lata ok....
Różnice w sposobie rozumienia patriotyzmu. Omów problem w odwołaniu do wybranych dzieł literatury polskiej.
Patriotyzm to wielkie słowo, a zarazem bliskie sercu każdego człowieka i obywatela. Oznacza umiłowanie kraju ojczystego, rodzinnej ziemi, a także gotowość poświęcenia się dla własnego narodu. Prawdziwą szkołą patriotycznych uczuć jest literatura...
Jacy jesteśmy, Polacy?
Powstanie państwa polskiego w X wieku naszej ery spowodowało wyodrębnienie się narodu Polaków wśród plemion słowiańskich. Od tej pory każdy mieszkaniec tego kraju stał się wytwórcą swoistej kultury, zwyczajów, ducha narodowego. Zmieniająca się...
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci w literaturze średniowiecza, renesansu i baroku.
Bohater literacki posiada zawsze pewne cechy człowieka epoki, w której autor powołał go do is- tnienia. Posiada je także wtedy, gdy twórca dzieła uczynił go człowiekiem czasów dawnych lub gdy utoż- samił go ze znaną postacią historyczną, o której...
"Żaden utwór literacki nie przerobi ludzi, są wszakże takie, które pobudzają do przetwarzania się…" Myśl Aleksandra Świętochowskiego uczyń mottem rozważań nad rolą literatury. Weź pod uwagę, kim był Świętochowski i w jakiej epoce twor
Literatura od najstarszych czasów jest istotnym elementem ludzkiego życia. Już w starożytności wyznaczono jej ważne zadanie; Turteusz w swych dziełach zagrzewał do walki, Eurypides wyśmiewał się z życia politycznego zapewniając rozrywkę natomiast...
Monolog moralizatorski na temat utworu "Nierząd Polski" W. Potockiego.
Wacław Potocki jest twórcą czasów baroku, czasów dla Polski i Polaków bardzo trudnych. Jego utwory stanowią tak jakby ówczesny rachunek obywatelskiego sumienia narodu. W wierszach tego wielkiego miłośnika tradycji szlacheckiej dostrzec można...
Motyw ojczyzny.
Dla każdego człowieka pod słowem ojczyzna kryją się zupełnie inne treści. Jeden uważa, że ojczyzna to miejsce, w którym przyszło się człowiekowi urodzić i którego w takim układzie, z oczywistych wzglądów, nie może sobie wybrać. Kto inny będzie...
Jacy byliśmy, jacy jesteśmy? Myśli o Polsce i Polakach zawarte w literaturze staropolskiej, wzbogacone twoim komentarzem.
Zapewne każdy z nas zastanawiał się kiedyś jak wyglądali jego przodkowie żyjący na ziemiach polskich przed laty. Jak się ubierali, jakie wyznawali poglądy oraz w jakim otoczeniu przyszło im się rozwijać. Bardzo dużo możemy się dowiedzieć z...
Obrachunki z polskością. Twój głos w dyskusji na temat polskich mitów, jakie wykształciła literatura na przestrzeni wieków.
XVI - wieczni historycy twierdzili, ze szlachta polska wywodzi sie od Sarmatów, starozytnego plemienia, zamieszkujacego przed wiekami ziemie polskie. Sarmatom przypisywano wiele wspanialych cech charakteru, jak np. wrodzona dume, walecznosc,...
"Służyć poczciwej sławie", być "lisem i lwem", "pracować u podstaw...". Odwołując się do wybranych lektur oceń różne modele patriotyzmu i wiążący się z nimi typ bohatera.
Patriotyzm jest to postawa wobec ojczyzny przejawiająca się rzetelną pracą dla państwa oraz przedkładaniem nadrzędnych wartości, takich jak wolność i niepodległość kraju, nad własne cele. Przejawia się też gotowością do poświęceń dla własnego...
Sarmatyzm.
Polską szlachtę wieku XVII i XVIII cechowało poczucie narodowej potęgi, świadomość tradycji i przekonanie o pochodzeniu Polaków od starożytnych Sarmatów. Duma była nieodłączną cechą barokowej mentalności. Z czasem pojęcie sarmatyzmu nabrało...
Światopogląd Wacława Potockiego przedstawiony w wierszu "Niegłupie odpowiedzi" - ocena.
W epoce barokowej dominował pesymizm i przekonanie o marności wszystkich rzeczy. Możemy to odczuć, czytając wiersz Wacława Potockiego. Podmiot liryczny przekonuje, iż najniepewniejsza, najpewniejsza, najstraszniejsza, najmocniejsza i...
Zasada poetyckiego konceptu w "Smutnych zabawach" Wacława Potockiego.
Smutne zabawy wydają się być cyklem prawie zupełnie zapomnianym przez badaczy literatury staropolskiej. O ich istnieniu wspominają tylko bardziej szczegółowe biogramy Potockiego, niewiele więcej mówią o nich autorzy dzieł historycznoliterackich z...
Porównanie W.Potockiego "ogrodu fraszek" do świata
Moim zdaniem porównanie Wacława Potockiego ogrodu fraszek do świata jest bardzo ciekawe i skłania do refleksji.Zastanawiamy się nad tym co poeta chce nam przekazać ?W czym chce uświadomić? Wacław Potocki pisał fraszki.Jego dzieła były oparte na...
Analiza porównawcza tekstów „Zwiad” Jana Chryzostoma Paska oraz "Pospolite ruszenie" Wacława Potockiego.
Teksty Jana Chryzostoma Paska „Zwiad” i „Pospolite ruszenie” Wacława Potockiego to utwory niezwykle do siebie podobne pod względem tematycznym, pomimo odmienności gatunkowej. Utwór Paska pisany jest prozą. Występuje w nim narracja...
Wojna Chocimska
Geneza tego utworu związana jest z sytuacją polityczną , w jakiej znajdowała się Polska w ówczesnym czasie. Wacław Potocki ukończył ten utwór w 1670r. Wykorzystał pamiętniki Jakuba Sobieskiego. Służyły mu one jako główne żrodło wiedzy o wojnie....
„Czy twórcy XVII wieku przekraczali granice dobrego smaku.” –Rozprawka
Barok był głównym kierunkiem w kulturze środkowo i zachodnioeuropejskiej , którego trwanie datuje się na XVI do XVIII wieku. Często się mówi że twórcy owej epoki przekraczali „granicę dobrego smaku”. Moim skromnym zdaniem twórcy baroku nie...
Megalomania czy kompleksy? Staropolscy Sarmaci i ich potomkowie z trzeciego tysiąclecia wobec tradycji, wpływów obcych, swojskości.
Polska kultura szlachecka kształtowała się w XVII wieku. Sarmatyzm objął wręcz każdy aspekt życia staropolskiego szlachcica. Ich poglądy były przeważnie dość schematyczne: ksenofobia, wierność religii, przywiązanie do tradycji, patriotyzm. Co było...
"Nie miecz, nie tarcz - bronią języka, lecz - arcydzieła." C.K. Norwid.
"Nie miecz, nie tarcz - bronią języka, lecz - arcydzieła." zgodnie z tym stwierdzeniem tworzyło wielu autorów, nie tylko ci, którzy żyli po Norwidzie, lecz również artyści wcześniejszych epok. W dorobku literatury polskiej możemy...
Wacław Potocki - sarmata w dobrym tego słowa znaczeniu.
Szlachcicem - ziemianinem , osiadłym w odległym zakątku Podkarpacia , we wsi Łużyna , był najwybitniejszy satyryk polski XVII wieku , pisarz Sarmata , Wacław Potocki . Arianin , jak spora część szlachty w tych stronach , po wydaniu edyktu przeciw...