Uwodzenie
Kamienica – arena zabawnych sytuacji
Kamienica, w której mieszkają studenci i baronowa, staje się areną zabawnych sytuacji. Ubodzy lokatorzy, prześladowani przez surową, bogatą sąsiadkę, dążącą do wykupienia posesji, dręczą ją i prowokują, strasząc np. fragmentami szkieletu, które trzymają w swym pokoju. Zdarza się, że paradują niemal nago, uwodząc młode lokatorki. Nie wahają się też przed uwodzeniem sług, kucharek i praczek. Podczas rozprawy sądowej uskutecznią kolejne popisy, będące kontynuacją tych z kamienicy. Sami tak...
Kokieteria z Kresów
Zupełnie niewinnymi kokietkami są pensjonarki – te z korytarzy szkolnych i parków, przyglądające się uczniom z męskich klas. Należy do nich być może Alina Nałęcz z Kroniki wypadków miłosnych Tadeusza Konwickiego – uczennica klasy maturalnej wileńskiego gimnazjum, córka pułkownika. Udaje ona obojętność, by w końcu zacząć zwracać uwagę na Wicia, bardzo nią zauroczonego. Nie przeszkadza to Alinie spędzać wiele czasu (a może i romansować) z przystojnym kuzynem. Musi zdawać sobie sprawę z...
Kokieteria służących
Odrębną kategorię stanowi kokieteria służących. Wiele z nich uwodzi swoich panów, zdarza się to nawet służącej arcywiernego Bogumiła Niechcica. O kokieterii służącej Adeli i innych panien zamieszkujących dom kupca pięknie pisze Bruno Schulz w Sklepach cynamonowych . Jednak nie wiadomo, na ile erotyzm dostrzegany w zachowaniach służących i panien faktycznie wynika z kokieterii, z prowokującego zachowania tych kobiet, a na ile jest owocem wyobraźni chłopca. Wszak bohater-narrator zdaje się...
Młodziutka kokietka
Kokieteria nie jest zastrzeżona w literaturze tylko dla kobiet dojrzałych. Młodziutką kokietką jest jedna z córek pani Anieli Dulskiej – Hesia. Zakłamana, podobnie jak matka, udaje skromną, ale uwodzi uczniaków, twierdzi, że „zna granice” i się nie zapomni. Przyciąga chłopców spojrzeniami, wyzywającym zachowaniem i wydekoltowanymi strojami, które zakłada na lekcje tańca (akceptuje je matka, chcąca jak najszybciej wydać córki za mąż). Przy tym interesuje się bardzo wszelkimi sprawami...
Zaloty femme fatale
Podobnie uwodzą mężczyzn kobiety fatalne, by potem ich porzucić, zdradzić, doprowadzić do klęski. Tak jest np. w przypadku Carmen, która najpierw uwodzi człowieka, by potem nie dotrzymać mu wierności i porzucić. Bardzo podobnie postępuje bohaterka Na wschód od Edenu wobec obu braci Trasków, jeden okazuje się jednak silniejszy, drugi ulega, by potem przeżyć zdradę żony, porzucenie i samotne wychowywanie dzieci oraz wiadomości o tym, iż żona została wyuzdaną kokotą, właścicielką cieszącego...
Don Juan – mistrz uwodzenia
Królem uwodzicieli jest niewątpliwie opisany w wielu utworach Don Juan. Jego postać po raz pierwszy pojawia się w komedii Uwodziciel z Sewilli i kamienny gość , napisanej przez Tirso de Molinę. Jednak najbardziej znana jest wersja Moliera. W jego komedii pt. Don Juan hiszpański uwodziciel porzuca żonę Elwirę, by uwodzić inne kobiety. Czyn swój tłumaczy obłudnie nagłymi wyrzutami sumienia, spowodowanymi tym, iż porwał ją z klasztoru, czyli odwiódł od służby Bogu. Prawdziwe pobudki...
Na przykład Carmen
Typowym przykładem femme fatale jest Carmen – bohaterka utworu Prospera Mérimméego, piękna andaluzyjska Cyganka, która uwodzi żołnierza Don Josego Lizzarabengoa. Swym zachowaniem skłania go do udzielenia pomocy przy ucieczce z więzienia, po czym zostaje jego kochanką. Mimo to nie przestaje uwodzić innych mężczyzn, nie zaprzestaje również działalności przestępczej. W efekcie doprowadzi ukochanego do zejścia na złą drogę, wejścia w świat marginesu społecznego i znoszenia zdrad Carmencity. W...
Zygmunt Korczyński – kopia Hrabiego
Swoistą repliką postaci Hrabiego jest Zygmunt Korczyński z Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej – elegancki, głoszący kult sztuki i zapatrzony w zachodnie wzorce, wiele podróżujący po Europie malarz. O ile jednak Hrabia, mimo iż hołduje zachodnim obyczajom, jest patriotą, a nawet walczy za ojczyznę, o tyle Zygmunt jest ślepo zapatrzony w obce wzorce, lekceważy fakt, że jego ojciec zginął w powstaniu, nie rozumie go, a nawet nazywa w obecności matki (Andrzejowej) szaleńcem. Świat Zygmunta to świat...
Małżeństwo dla pieniędzy
Inny typ wyrachowania prezentują kobiety, które pragną wyjść za mąż dla pieniędzy, a ślub traktują jako przepustkę do kariery, bogactwa, władzy bądź po prostu gwarancję spokojnej przyszłości. Jako drogę do bogactwa, władzy i kariery traktuje swój ślub z Kirkorem tytułowa bohaterka dramatu Juliusza Słowackiego, uboga dziewczyna Balladyna. By korzystnie rozwiązać problem, nie cofnie się przed niczym, nawet przed zabójstwem niezdecydowanej wprawdzie, ale stojącej jednak na drodze do szczęścia...
Zaloty bohaterów romantycznych
Zaloty bohaterów romantycznych to przede wszystkim westchnienia przy księżycu, wspólne rozmowy i lektury. Uwodził żonę przyjaciela (której zresztą wcześniej nie chciał) tytułowy bohater Cierpień młodego Wertera . Odepchnięty przez Lottę, z którą łączyła go wspólnota dusz, popełnił samobójstwo. Wspomina swe spotkania z Marylą, które jednak nie zakończyły się ślubem, mówiący w wierszu Do M*** oraz bohater IV części Dziadów Adama Mickiewicza– Pustelnik, którego miła wyszła za mąż za innego.
Dziewica – zjawa i symbol
Dziewictwo jest jednak nie tylko symbolem niewinności i czystości bądź niewinnych zabaw. W Nie-Boskiej komedii Dziewica pojawia się w małżeńskiej sypialni poety – hrabiego Henryka, by go uwieść i skłonić do porzucenia Żony i dziecka... Tylko Żona zauważa upiorny charakter zjawy. Hrabia ulega jej urokowi i podąża za nią. Dziewica w Nie-Boskiej komedii symbolizuje nieuchwytny świat poezji i wzniosłych marzeń, którego nie sposób pogodzić z prozą życia małżeńskiego i rodzinnego. Dziewica...
Podstępne zaloty
Prócz zalotów osoby nastawionej na stały związek lub chwilowy romans,odróżnić należy zaloty podstępne. Świtezianka z ballady Mickiewicza, choć pod postacią pięknej dziewczyny uwodzi młodego myśliwego, zastawia t eż na niego pułapkę: uwodzi go także pod inną postacią, zachęcając do pląsania w głębinach. Gdy młodzieniec ulega wdziękom nieznajomej panny z wód, nie wiedząc, że to odmieniona postać jego ukochanej, zostaje ukarany śmiercią... Podobnie wyglądają zaloty syren opisane w Odysei...