Uczucie

Inne dobre narzeczone

Inną anielską narzeczoną jest niewinnie krzywdzona przez środowisko swego ukochanego panna Stefania Rudecka – piękna i dobra nauczycielka, kochana przez swą uczennicę Lucię i ordynata Waldemara Michorowskiego, bohaterka Trędowatej Heleny Mniszkówny. Niestety, niechęć środowiska odbierze jej zdrowie i życie, panna umrze, nie poślubiwszy Waldemara; pozostawi go w głębokiej rozpaczy. Jej portret zawiśnie na pamiątkę w domu Michorowskich. Kobietą aniołem okazuje się też Anka – narzeczona...

Uczucie

Zdrada ukochanego

W wielu utworach, zwłaszcza romantyków, mówi się o zdradzie ukochanego lub ukochanej, złamaniu wspólnoty dusz z kimś, kogo się kocha, komu się ślubowało (nie przy ołtarzu) miłość, lecz nie mogło się dotrzymać tej przysięgi. Romantykom taka zdrada osoby przeznaczonej, kochanej całym sercem, wydaje się zbrodnią. Opuszczenie takiej osoby w celu zawarcia małżeństwa z kimś innym, np. ze względów majątkowych, określane jest jako zdrada. Tak cierpi bohater IV części Dziadów opuszczony przez...

Miłość zgodna z wolą rodziców

Coś z miłości wyrachowanej ma też miłość zgodna z wolą rodziców, uczucie (jeśli w ogóle można mówić w tym przypadku o jakimś uczuciu) Toni Buddenbrook dla pierwszego męża czy miłość Zosi do Tadeusza w Mickiewiczowskiej epopei (choć potem dziewczyna twierdzi, że kocha szczerze).

Miłość wyrachowana

Uczuciem dość wyrachowanym darzy Telimena Rejenta (zapewne licząc na spokojne i dostatnie życie u jego boku). Podobnym uczuciem darzy Cześnik z Zemsty Podstolinę i Podstolina Cześnika. Zaradne wdowy i dojrzałe panny biorą w swych rachubach pod uwagę tylko tych, którzy mogą zapewnić im przyszłość. Również mężczyźni traktują niekiedy małżeństwo jak inwestycję, np. Tomasz Buddenbrook w powieści Tomasza Manna Buddenbrookowie . Zresztą w mieszczańskiej rodzinie małżeństwo to zawsze interes.