Symbol
Apokalipsa
Trąba dziwny dźwięk rozsieje, ogień skrzepnie, blask ściemnieje, w proch powrócą światów dzieje. Z drzew wieczności spadną liście na Sędziego straszne przyjście, by świadectwo dać Psalmiście... (Jan Kasprowicz, Dies irae ) W Bolonii na Akademii Astronom Pandafilanda Rzekł, biret zdejmując z włosów: – Panowie, to jest skandal: Zbliża się koniec Ziemi, A może całego Kosmosu; Wszystko przed wami rozwinę: Perturbacje i paralaksy, Bo według mojej taksy Świat jeszcze potrwa godzinę....
Symbol dewaluacji wartości
Pogrzeb Bucholca – potentata finansowego, wielkiego fabrykanta – w Ziemi obiecanej Władysława Stanisława Reymonta jest symbolem równości wszystkich wobec śmierci (nawet taki bogacz musi umrzeć!), ale także manifestacją potęgi i bogactwa przemysłowca. Pogrzeb ten gromadzi tłumy, urządzony jest z wielkim przepychem, pokazuje potęgę i zarazem kruchość pieniądza. Przede wszystkim jednak staje się symbolem bezduszności łódzkiej i dewaluacji wszelkich wartości w tym przeklętym mieście. Kiedy...
Ślub jako nobilitacja kobiety
Pokutuje jeszcze w Konopielce przekonanie, iż zamążpójście nobilituje kobietę. W Chłopach symbolem przejścia panny do grona gospodyń jest ścięcie warkocza i włożenie czepca (oczepiny), czemu towarzyszą tradycyjne śpiewy, zbieranie datków dla młodych i lamenty kobiet, płacz panny młodej, która kończy beztroski czas panieński, a zaczyna dojrzałe życie u boku męża.
Dziewica, dziewictwo
JULIASIEWICZOWA Właśnie... więc co do Hanki. Jak się ona tam sprawiała w domu. Tylko niech Tadrachowa powie p od przysięgą, jak na spowiedzi, bo to ważna sprawa. TADRACHOWA Niby... co do Hanki? A, wielmożna pani, to dziewczyna była jak szklanka. Nawet rysy nie było. JULIASIEWICZOWA Moglibyście na to przysiąc? TADRACHOWA Przed Przenajświętszym Sakramentem. Za nią – jak za siebie! JULIASIEWICZOWA No, a ten finanzwach? TADRACHOWA To insza inszość. On się z nią zaręczył. Ale co do tamtego, to...
Bal – metafora życia
Bal bywa też metaforą życia. Tak jest w piosence Agnieszki Osieckiej, brawurowo śpiewanej przez Marylę Rodowicz. Eksponuje ona nietrwałość, kruchość naszej egzystencji („życie, kochanie, trwa tyle co taniec”) i konieczność intensywnego korzystania z danego nam czasu („szalejcie aorty, gdy idę na korty,/roboto, ty w rękach się pal”). Życie traktowane jako „bal najdłuższy, na jaki nas proszą” staje się jedyną i niepowtarzalną okazją do przeżycia pewnych emocji, doświadczenia czegoś... Trzeba...
Czarnolas, Jan z Czarnolasu, Urszula Kochanowska
Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje; Raczyź błogosławieństwo dać do końca swoje! Inszy niechaj pałace marmorowe mają I szczerym złotogłowem ściany obijają, Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gniaździe ojczystym (Jan Kochanowski, Na dom w Czarnolesie ) Rzecz Czarnoleska – przypływa, otacza, Nawiedzonego niepokoi dziwem. Słowo się z wolna w brzmieniu przeistacza, Staje się tem prawdziwem . (Julian Tuwim, Rzecz Czarnoleska ) Zrób tak, Boże – szepnęłam – by w nieb Twoich...
Bal
Już lustra dźwięk walca powoli obraca I świecznik kołując odpływa w głąb sal. I patrz: sto świeczników we mgłach się zatacza, Sto luster odbija snujący się bal. (Czesław Miłosz, Walc ) czujmy się gośćmi w tutejszej remizie osobliwymi i wyróżnionymi, tańczmy do taktu miejscowej kapeli i niech się nam wydaje, że to bal nad bale. (Wisława Szymborska, Bal ) Niech żyje bal, bo to życie to bal jest nad bale, niech żyje bal, drugi raz nie zaproszą nas wcale, orkiestra gra, jeszcze...
Dziewica – zjawa i symbol
Dziewictwo jest jednak nie tylko symbolem niewinności i czystości bądź niewinnych zabaw. W Nie-Boskiej komedii Dziewica pojawia się w małżeńskiej sypialni poety – hrabiego Henryka, by go uwieść i skłonić do porzucenia Żony i dziecka... Tylko Żona zauważa upiorny charakter zjawy. Hrabia ulega jej urokowi i podąża za nią. Dziewica w Nie-Boskiej komedii symbolizuje nieuchwytny świat poezji i wzniosłych marzeń, którego nie sposób pogodzić z prozą życia małżeńskiego i rodzinnego. Dziewica...
O symbolu i symbolizmie.
Młoda Polska to epoka mająca miejsce pod koniec XIX wieku (1890- 1918). Na określenie tej epoki używano wielu równoważnych i wymiennych nazw: modernizm, neoromantyzm, dekadentyzm, impresjonizm i symbolizm. Każdy z tych terminów ma...
Czy sztuka powinna być jednoznaczna, czy wieloznaczna? Głos za lub przeciw.
Symbolizm jest niewątpliwie młodopolskim terminem literackim. Zastanawiając się nad jego miejscem w kulturze nie można pominąć twórców tej epoki, którzy w swych dziełach pokazali symboli najwięcej, Ci autorzy to mistrz pióra-Stanisław Wyspiański i...
Gotyk - Informacje ogólne
Gotyk, styl w architekturze i sztukach plastycznych panujący w Europie w okresie dojrzałego i późnego średniowiecza. Stanowi szczytowe osiągnięcie kultury rycerskiej, mieszczańskiej a także dworskiej. Rozwijał się w kilku fazach od...
Psychologia stosunków międzyludzkich
Wzrok: 1. ↑← inf.z pamięci wzrokowej 2. ↑→ inf.wizualne 3. ↑(lekko) w kier.ucha lewego-pamięć słuch. 4. ↑(-II-) w kier.ucha prawego-czł.tworzy/odtwarza muzykę 5. ↓← kier.lewe ramię-dialog wew. 6. ↓→ myśli kinestetyczne 3 rodz.kodów:...
"Ludzie bezdomni" jako powieść modernistyczna.
Epoka Młodej Polski jest również określana mianem modernizmu <moderne – nowoczesny> lub neoromantyzmu przez pokrewieństwo z romantyzmem. Żeromski w swojej powieści wykorzystał metodę realistyczno- naturalistyczną i stworzył dzieło o...
Socjologia kultury- ściąga z wykładów (wyk. u prof. F.A.)
Trzy aspekty rozumienia kultury: 1)jakim czł jest i jakim powinien byc 2)zastany przez czł świat materialny 3)wzory duchowe i materialne ludzkiej działalności Czł twórczo wkracza w przyrodę, we własne życie wewnętrz, społeczne, w życie...
Biblia.
BIBLIA Testament-( łac.testamentum) przymierze Werset-wyodrębniony graficznie odcinek tekstu, obejmujący najczęściej kilka zdań tworzących całość znaczeniową i rytmiczną Ewangelia- dobra nowina, pismo chrześcijańskie opisujące życie i śmieć...
Starożytność
Periodyzacja epoki starożytnej. Periodyzacja to podział na okresy i podokresy. Epokę starożytną określiły dwie cywilizacje: świat starożytnej Grecji i Imperium Rzymskiego. Literaturę starożytną dzielimy na okresy według powstania: VIII...
Starożytność
Dlaczego starożytność? Starożytność lub antyk związana jest z faktem że wszystkie dzieła tego okresu powstały w zamierzchłej przeszłość (w języku łacińskim wyraz „Antiquus” oznacza dawny). Terminów tych użyli twórcy jednej z następnych epok...
Motyw odpowiedzialności za kraj w literaturze renesansowej.
Renesans inaczej odrodzenie antyku i przede wszystkim człowieka, rozwijał się pod wpływem prądów umysłowych: humanizmu i reformacji. Przeświadczenie, że "nic, co ludzkie", nie może być obce człowiekowi, połączone z dążeniem do...
Teoria i praktyka modernistycznego symbolizmu.
Symbol towarzyszy ludziom od wieków. Pierwszym i zarazem najbardziej znanym symbolicznym utworem jest „Apokalipsa św. Jana”. Naszym zadaniem nie jest jednak odgadywanie treści zawartych w „Biblii”, ale przedstawienie na przykładach głównych...
Środki stylistyczne z podziałem na rodzaje
Fonetyczne (brzmieniowe) - onomatopeja (wyraz dźwiękonaśladowczy, np. puk, puk, - instrumentacja głoskowa (eufonia) - celowe powtarzanie tych samych głosek w bliskim sąsiedztwie - rymy: 1. - parzyste: dwa kolejne wersy mają ten...
Rozumienie kultury w socjologii
ROZUMIENIE KULTURY w socjologii WSTĘP W codziennym życiu słowo „kultura” kojarzy się nam z pewnymi formami sztuki: operą, baletem, teatrem, muzeami, malarstwem czy rzeźbą. Za osobę kulturalną uważa się kogoś, kto jest wykształcony, ma...
Obraz wojny i okupacji w "Medalionach" Zofii Nałkowskiej.
Wojna przyniosła ludzkości straszliwe nieszczęścia: pięćdziesiąt cztery miliony osób zginęło, wymordowano siedemdziesiąt dwa procenty mieszkających w Europie Żydów, a także olbrzymie straty materialne. Dla mnie – druga wojna światowa jest...
Symbolizm w dramatach Stanisława Wyspiańskiego i w malarstwie Młodej Polski
BIBLIOGRAFIA I. Literatura podmiotu: 1. Malczewski Jacek, Błędne koło. W: Krzysztofowicz- Kozakowska Stefania, Sztuka Młodej Polski. Kraków: Kluszczyński, 1999, s. 76. 2. Malczewski Jacek, Melancholia. W: Krzysztofowicz- Kozakowska...
Środki stylistyczne - Zarys teorii literatury.
ŚRODKI STYLISTYCZNE a) słowotwórcze: - neologizmy - słowa nowo utworzone; np. niedobłysk - zdrobnienia/deminutiva - np. kotek - zgrubienia/augmentativa - np. kocur - złożenia/composita - wyrazu utworzone z dwóch słów; np. śmiercionośny b)...
Model interpretacji liryki
1. Wstępne rozpoznanie całości: a) poszukiwanie nadrzędnego sensu utworu, sprecyzowanie zakresu owych poszukiwań; b) sformułowanie wstępnej hipotezy interpretacyjnej. 2. Nadawca - adresat: a) kto do kogo mówi - kreacja podmiotu lirycznego...
Środki poetyckie
Aliteracja - powtarzanie tych samych liter lub sylab na początku kolejnych wyrazów tworzących zdanie lub wers, służące do uwydatnienia treści wyrazów i całych wypowiedzi, np. Bura burza od boru. Onomatopeja - wyrazy dźwiękonaśladowcze;...
Środki stylistyczne.
- Homonimy - wyrazy jednakowe fonetycznie i ortograficznie, ale różne semantycznie i etymologicznie; np. para (wodna, zakochanych), klucz (do drzwi, znak muzyczny, zasada). Współcześnie rozróżniane wyłącznie na podstawie kontekstu zdania w jakim...
Zebrane wiadomości o metalach - przydatne do referatów
Metale, dobrze przewodzące ciepło i elektryczność pierwiastki chemiczne, odznaczające się zazwyczaj kowalnością, dodatnim współczynnikiem temperaturowym oporu, nieprzezroczystością i charakterystycznym połyskiem. Mają najczęściej niską...
A.Kłoskowska „Kultura masowa”
1. Kształtowanie się pojęcia kultury. Termin „kultura” spopularyzował się w XX wieku. Pochodzeniem etymologicznym sięga jednak już klasycznej starożytności. Z łac. cultura oznacza „uprawa ziemi”. Kultura w sensie przenośnym oznaczała zawszę...
"Wesele" Stanisława Wyspiańskiego jako dramat narodowy
Stanisław Wyspiański, świetny malarz, rysownik, grafik książkowy, projektant wnętrz i mebli, dramaturg, poeta, reformator dramatu, 20 listopada 1900 roku pojawił się w Kościele Mariackim w Krakowie. To właśnie tutaj odbył się ślub Lucjana Rydla,...
Środki stylistyczne A-Z i ich znaczenie
Środki stylistyczne – środki używane w literaturze (czasem również w filmie), mające na celu wywołanie u czytelnika (lub u widza) określonych emocji, pobudzenie jego wyobraźni. anakolut błąd składniowy zniekształcający budowę zdania,...
Środki stylistyczne.
ŚRODKI STYLISTYCZNE: I. FONETYCZNE a). wyrazy dźwiękonaśladowcze (onomatopeja) II. SŁOWNIKOWE a). archaizm (wyrazy, które wyszły z użycia) b). neologizm (wyraz, zwrot lub znaczenie nowo utworzone) c). wulgaryzm (określenie mające...
Symbole narodowe i ich znaczenie dla Polaków
Symbole narodowe i ich znaczenie dla Polaków Każde państwo ma swoje własne symbole, które podkreślają jego suwerenność. W Polsce symbolami państwowymi są: godło - wizerunek Orła Białego, flaga biało-czerwona i hymn - Mazurek Dąbrowskiego....
Środki stylistyczne
Środki stylistyczne - brzmieniowe, - leksykalne, - tropy stylistyczne. Środki brzmieniowe - intonacja - w trakcie wypowiadania tekstu - nadawanie mu pewnego rodzaju melodii, poprzez zmianę medolacji, w celu wyrażenia emocji,lub...
Symbole "Wesela" Wyspańskiego
Symbole: - Złoty róg to symbol walki, znak czynu, ma poderwać ospałe społeczeństwo. Do walki nie dochodzi, bo gospodarz oddał róg Jaśkowi, który go gubi - Czapka z piór to symbol przywiązania do rzeczy błahych i materialnych....
Zinterpretuj obraz J. Malczewskiego pt. "Błędne koło" w kontekście "Wesela" St. Wyspiańskiego.
Interpretując obraz Jacka Malczewskiego w kontekście dramatu Stanisława Wyspiańskiego warto sięgnąć do biografii obu tych twórców. Wyspiański urodził się i mieszkał w Krakowie przez długi czas, Malczewski wprawdzie urodził się w Radomiu,...
Środki stylistyczne z przykładami
Aforyzm – zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy. Przykład : Kto krzyczy, ten słabnie. Anakolut – błąd składniowy zniekształcający...
Podział stylistycznych środków językowych
1. Fonetyczne środki - celowy dobór głosek: - Instrumentacja głoskowa lub eufonia. - Onomatopeja, czyli imitowanie dźwięków (miau, hau, zgrzytać, huk itp.). - Rym, czyli zgodność grupy głosek kończących wyraz w co najmniej dwóch...
Środki stylistyczne
Fonetyczne środki stylistyczne - Onomatopeja (dźwiękonaśladownictwo) - środek polegający na takim dobieraniu wyrazów, aby naśladowały one swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot. Słowotwórcze...
Definicje związne z gatunkami literackimi oraz środkami stylistycznymi.
Powtórzenie - kilkakrotne wprowadzenie w utworze literackim jakiegoś elementu lub zasady budowy. Powtórzenia mogą mieć różną formę. Ich szczególnym rodzajem jest refren. Miniatura - ręcznie malowana ilustracja lub inicjał w średniowiecznym...
Symbole ewangelistów
SYMBOLE EWANGELISTÓW W Apokalipsie św. Jana cztery istoty - anioł (człowiek), lew, byk i orzeł to czterej strażnicy Bożego tronu, a także symbole czterech ewangelistów. Cztery istoty mogą występować jako symbole...
Twórcy i ich dzieła.
Sofokles (496-406 p.n.e.), tragediopisarz grecki, jeden z trzech wielkich tragików starożytnych (obok Ajschylosa i Eurypidesa). Brał udział w życiu politycznym Aten (był skarbnikiem Związku Ateńskiego, strategiem, kapłanem herosa-lekarza...
Środki stylistyczne
SRODKI STYLISTYCZNE 1.FONETYCZNE -instrumentacja głoskowa (eufonia) - celowe powtarzanie tych samych głosek w bliskim sąsiedztwie, np. w wierszu "Epitafium Rzymowi" Mikołaja Sępa Szarzyńskiego: "Ty, co Rzym wpośród Rzyma chcąc baczyć...
Środki stylistyczne
I. Środki słowotwórcze - Wyrazy zgrubiałe: psisko, kocisko, powieścidło, chłopisko - Wyrazy zdrobniałe: ziółka, pszczółka - Neologizmy – nowo powstałe wyrazy - Złożenia: szybkonogi, bystrooki II. Środki leksykalne (tropy stylistyczne)...
Śmierć w sztuce i historii
Dziś troszkę inny artykuł w treści, niż zwykle, ale listopadowe wieczory zwracają naszą uwagę w stronę bliskich którzy odeszli - w stronę śmierci. Przedstawienia plastyczne idei przemijania i śmierci występują już w czasach starożytnych, o czym...
Kult wielkich ludzi w poezji Cypriana Kamila Norwida
C. K. Norwid to czwarty z wielkich polskich romantyków, twórczość poety przypada na drugą połowę tej epoki. Debiutował w 1840 roku, czyli prawie 20 lat po wydaniu I tomu "Poezji" A. Mickiewicza. Szybko zdobył sławę poetycką, bywał...
Klasyfikacja dziedzin kultury i kultura „w węższym rozumieniu”
Wyróżnia się kulturę duchową i materialną. Termin „kultura” późno przeniknął do filozofii europejskiej – za sprawą Hegla, który ją ignorował. Sfera kultury w wielu teoriach jest rozumiana jako strefa ducha absolutnego. o Dilthey -...
Czy przypowieść może być kluczem do interpretacji „Procesu”?
Dzieło Franca Kafki pod tytułem „Proces” jest powieścią paraboliczną. W utworach tego typu fabuła stanowi jedynie pretekst, ilustrację uniwersalnych prawd na temat świata i człowieka. Przedstawione postacie i wydarzenia nie są natomiast ważne ze...