Nie pamiętasz hasła?Hasło? Kliknij tutaj
I. Nazwa epoki Barok - nazwa epoki wyrażająca zepsucie , bezguście i brak dobrego smaku - tak bowiem oceniano tę epokę zarzucając jej odejście od stylu klasycystycznego a tworzenie innych, nowych form. Jednak oznacza ona również coś niezwykle...
Harmonia sprzeczności Ogromny wpływ na kulturę XVI i XVII wieku wywarła kontrreformacja- działania Kościoła zmierzającego do odzyskania dawnego wpływu we wszystkich dziedzinach życia. W 1563 roku zakończył obrady trwający aż 18 lat sobór...
Jan Andrzej Morsztyn był poetą związanym z dworem królewskim. Piastował wiele urzędów. Był dworakiem i intrygantem ale też sprawnym dyplomatą. Był skazany na banicję i wygnany z kraju. Styl życia, który uprawiał był odpowiedni barokowi dworskiemu....
Temat miłości podjął Kochanowski w wielu fraszkach („Do Zofiejej”, „Do Kachny”). Niepokoje oczekiwania, gorzkie rozczarowania, smutki i nadzieje zakochanego serca przeplatają się w erotykach Kochanowskiego z wysoce „dwornymi” zachwytami nad...
Istotą poety jest kocept poety, aby rozbudować następujący paradoks: wskazać podobieństwo człowiekiem zakochanym, a... trupem. Można oczywiście dyskutować o trafnosci i takcie owego porównania, lecz Morsztyn sprawnie operuje opisem cech, takich...
Celem poezji barokowej jest zaszokować, zaskoczyć odbiorcę. Dlatego twórcza praca poetów skupia się na poszukiwaniu nowych form wyrazu, na oryginalności pomysłu - czyli konceptyzmie. Najpopularniejszą techniką baroku była metoda twórcza...
Poetyka doby baroku była dość niejednolita pod względem tematyki. Przeplatały się wtedy bowiem różne nurty począwszy od metafizycznego poprzez sarmacki na dworskim kończąc. Przypadająca w tym okresie kontrreformacja ograniczyła możliwości...
„Celem poety jest wzbudzać podziw […]. Kto nie potrafi zdumiewać, nich idzie do stajni” – pisał jeden z najbardziej znanych barokowych poetów, Włoch Giambattista Marino. Wyznaczył on nowe zadanie poezji siedemnastowiecznej. Miała ona przede...
Na przestrzeni wieków współistnieją lub przeplatają się na zasadzie kontrastu dwa wizerunki człowieka- duchowy i cielesny. Chcąc pojąć pogardę dla świata doczesnego w średniowieczu, należy uprzytomnić sobie, iż ideał człowieczeństwa w tej epoce...
Jan Andrzej Morsztyn (1621 – 1693) Poeta, tłumacz pochodzący z zamożnej rodziny ziemiańskiej. Wykształcenie domowe odebrał pod kierunkiem dziadka, studiował także w Lejdzie, odwiedził Francję i Włochy. Związał się z dworem królewskim Jana...
Tematem utworu jest miłość i skontrastowana z nią śmierć. Sytuacja zakochanego człowieka została porównana do sytuacji człowieka nieżyjącego, tytułowego trupa. Porównanie to staje się konstrukcją tego utworu. Podmiotem lirycznym w utworze jest...
Literatura staropolska obejmuje następujące epoki: średniowiecze, ordodzenie,, barok i oświecenie. Epoki te różniły się między sobą filozofią życia, rozwijały się w różnych warunkach społeczno- ekonomiczno- politycznych, różniło je również inne...
1. RAMY CZASOWE EUROPA XVII w. we FRANCJI nie było 2. CHARAKTERYSTYKA CZASÓW BAROKU 2.1 SYTUACJA POLITYCZNA I KULTURALNA NA ZACHODZIE EUROPY - czas kontrreformacji - tolerancja religijna zanikała - we Francji rozwijała się kultura -...
Analiza i interpretacja sonetu Jana Andrzeja Morsztyna „Do trupa” Oryginalny i zaskakujący koncept sonetu Jana Andrzeja Morsztyna pt. "Do trupa" polega na zestawieniu nieszczęśliwie zakochanego z trupem. Pomysł ten zdumiewa odbiorcę...
Jan A. Morsztyn pochodził z zamożnego, wpływowego rodu. Był arianinem; człowiekiem wykształconym. Związany był z dworem Tęczyńskich i królewskim: Władysława IV i Jana Kazimierza. Oskarżony o zdradę schronił się we Francji. Zyskał miano...
Każdy okres literacki wprowadza własną wizję kobiety i pogląd na temat miłości. Podobnie jest w baroku. O kobiecie i miłości pisze Jan Andrzej Morsztyn. Miłość jest uczuciem bardzo skomplikowanym, a kobieta – stanowi dla poety obszar...
Poezję baroku od innych epok wyróżniało kilka podstawowych cech. Jedną z nich był kierunek nazwany od włoskiego poety Giambattista Marina, marinizmem. Charakteryzował się on wirtuozerią słowem oraz nagromadzeniem wielu środków artystycznego...
W epoce baroku miłosną tematykę podejmował Jan Andrzej Morsztyn i właśnie ta twórczość zapewniła mu miejsce w pamięci następnych pokoleń. Dzięki niekonwencjonalnemu przedstawieniu miłości wzbudził jednocześnie zachwyt i nienawiść u odbiorców....
Charakterystyczne cechy poetyki baroku - Epoka będąca przejawem kryzysu ideałów humanistycznych (filozofii, harmonii, ładu - Sęp Szarzyński, Treny Kochanowskiego). - Świadomość egzystencji w nietrwałym świecie, a zarazem jego nieskończoność....
Dla poezji barokowej charakterystyczne są dwa wzory kultury: tzw. ziemiański (reprezentowany przez W. Potockiego, J. Ch. Paska), i tzw. dworski (J. A. Morsztyn, D. Naborowski). Wiersze poety dotyczą głównie tematyki miłosnej i towarzyskiej....
Śmierć i miłość. Dwie, mogłoby się wydawać, skrajnie różne uczucia. Jednak mają ze sobą wiele wspólnego. Cierpienie – oto ich wspólna cecha. Oba wiersze porównują miłość do śmierci, jednakże na dwa różne sposoby. Pierwszy z nich ukazuje miłość...
Barok - Epoka uduchowiona, mistyczna, u podłoża filozofii leży poczucie przemijalności życia i kruchości istoty ludzkiej. Zwrot ku Bogu i religii, myśli o życiu pozaziemskim. Niepokój i ozdobność w sztuce (również słowa), celem - wyrażenie uczuć...
Alegoria - obraz w lit. I sztuce mający poza znaczeniem dosłowny określony sens przenośny, metaforyczny. Znaczenie alegorii jest ściśle skodyfikowane i potwierdzane tradycją, w przeciwieństwie do symbolu, który można interpretować wielorako...
Poezja Morsztyna prawie w całości poświęcona jest kultowi miłości cielesnej. Jej szokująca niekiedy zmysłowość, swawolność, ale i ozdobna elegancja odpowiadały barokowemu ideałowi oryginalności, niezwykłości i kunsztowności. Wiersz pt...
Podmiotem lirycznym jest człowiek zakochany, a adrestaem wypowiedzi jest trup. Chociaż tytułowy Trup nie zabiera głosu, pełni w wierszu funkcję adresata i partnera rozmowy. Swoją obecnością wpływa na kształt wypowiedzi, sprawia, że otrzymuje ona...
Wiersz Jana Andrzeja Morsztyna pod tytułem „Do trupa” jest jednym z ciekawszych utworów baroku. Autor wręcz szokuje nas swym wyszukanym pomysłem. Porównuje on w swym dziele cierpienia osoby nieszczęśliwie zakochanej do trupa. Co więcej sądzi, że...
Barok jest kierunkiem we wszystkich dziedzinach sztuki, występujący w Europie, a następnie w Ameryce Łacińskiej od końca XVI do I połowy XVIII wieku. Najwcześniej został ukształtowany we Włoszech (manieryzm, marinizm) i w Hiszpanii (konceptyzm,...
Barocco - w wolnym tłumaczeniu znaczy dziwny, oryginalny. Epoka ta nosi nazwę perły dziwnej i nietuzinkowej, lecz jednocześnie ogromnie wartościowej. Wiek XVII to okres na który przypada barok, jest to czas nie najszczęśliwszy dla świata i Europy....
Jan Andrzej Morsztyn pochodził z rodziny związanej z arianizmem, ale po przejściu na katolicyzm zachował tylko powierzchowne cechy dawnej ideologii. Dzięki zręczności dworaka i sprzyjającym okolicznościom piął się szybko po szczeblach kariery...
MIŁOŚĆ W POEZJI BAROKOWEJ NA PRZYKŁADZIE UTWORÓW JANA ANDRZEJA MORSZTYNA W historii literatury - od starożytności po współczesność- pisarze zawsze zastanawiali się nad wyznacznikami, które rządzą światem. Świat wartości...
Reprezentant marinizmu (konceptyzmu) w literaturze polskiej przedstawiciel poezji dworskiej w swej twórczości poszukiwał nowych, zaskakujących odbiorcę form J. A. Morsztyn żył w latach 1620-1693. Całe dorosłe życie obracał się w wielkim...
Jan Andrzej Morsztyn był to poeta – dworzanin, reprezentował polską poezję barokową. Tworzył na wzór włoskiego Marina. Była to poezja kunsztowna, ozdobna, pełna rozmaitych chwytów i zabiegów poetyckich, nagromadzonych kontrastów i porównań....
Literatura barokowa w Polsce rozwijała się w dwóch nurtach: dworskim i dworkowym, czyli sarmackim. Nurt dworski ulegał wpływom zagranicznym, natomiast dworkowy był rodzimy. Jan Andrzej Morsztyn jest reprezentantem nurtu dworskiego w naszej...
1.Charakterystyka zjawiska Sarmaty na podstawie „Pamiętników” J. Ch. Paska i utworów W. Potockiego. Ideologia sarmatyzmu oparta była na tezie renesansowych kronikarzy – historyków Miechowity i Marcina Bielskiego, którzy przypisywali polskiej...
Człowiek- istota krucha;jedyna potęga to Bóg;religijność;metafizyka;mistycyzm;przemijanie Descrates- KARTEZJUSZ-twórca racjonalizmu Blaise Pascal ,,człowiek jest tylko trzciną, ale trzciną myślącą” Sonet- gatunek zawsze składa się z 14 wersów...
W epoce baroku bardzo popularny był tak zwany koncept – wyszukany pomysł rządzący konstrukcją całości lub części utworu poetyckiego, polegający na połączeniu odległych, często przeciwstawnych elementów. Koncept miał za zadanie zaskoczyć...
1. Wacław Potocki (1621-1696) pochodził ze średniozamożnej szlachty, wykształcenie zdobył przy zborze ariańskim w Raciborzu. Pod groźbą edyktu z 1658 r., skazującego arian na wygnanie, przeszedł na katolicyzm, lecz mimo to pozostał wierny swej...
Barok ma dwa podstawowe nurty tj.: dworkowy i dworski. Ten pierwszy oparty na sarmatyźmie, czyli typie kultury szlacheckiej ukształtowanej w okresie baroku, chociaż zapoczątkowanej w latach 80-tych XVI w. Jego podstawą było uznanie, że...
1. Horacjański ideał życia W odzie „O co poeta prosi Apollina” zaprezentował swoją postawę filozoficzną. Swoje poglądy oparł na dwóch szkołach filozoficznych: epikurejczykach (szukali szczęścia i celu życia w zaspokajaniu przyjemności duchowych)...
Poezja Jana Andrzeja Morsztyna inspirowana jest nurtem tzw. marinizmzu, którego twórca i teoretyk, włoski poeta Giambattista Marino twierdził, że poezja powinna przede wszystkim zadziwiać czytelnika. Zdaniem Marino wiersze powinny zaskakiwać...
Koniec XVI w połowa XVIII w Barocco (z jęz. portugalskiego) rzadka i cenna perła, o nieregularnym kształcie; przedmiot artystyczny odbiegający od powszechnie przyjmowanego kształtu....
Jan Andrzej Morsztyn (1613-93) - twórca poezji dworskiej, mistrz konceptu w poezji, polski marinista. Przypisano mu metkę “błahej treści w wyszukanej formie”, bo opisywał dworski flirt, miłość zmysłową, grę miłosną, a lubował się w...
Jan Andrzej Morsztyn to znakomity polski poeta i tłumacz epoki baroku. Napisał kilka zbiorków poetyckich. Były to między innymi : „Lutnia” i „Kanikuła” albo „Ptasia gwiazda”. Właśnie ze zbiorku „Lutnia” pochodzą sonety: „Do trupa” oraz „Cuda...
Barokowi poeci tworzyli niezwykłe i dziwne wiersze. Niezwykłość wierszy wynikała przede wszystkim z ograniczenia treści utworów i rozbudowania form jej wyrazu. W Baroku twórcy starali się szokować i zaskakiwać odbiorcę swoją oryginalnością i...
Dworski nurt barokowy w kulturze: poezję salonową, wiersze miłosne, czerpanie wzorców z zachodu, charakterystyczną postawą jest cieszenie się z miłości i piękna kobiet] Nurt ten reprezentują : Jan Andrzej Morsztyn i Daniel Naborowski. Ich...
Za wzorzec pisarzy starożytnych kronikarze cudzoziemscy, a w ślad za nimi polscy (wśród nich Jan Chryzostom Pasek) na określenie obszarów obejmujących również ziemie dawnej Rzeczypospolitej używali często nazwy - Sarmacja, wywodzącej się od...
Marynizm to jeden z najważniejszych nurtów poezji europejskiej XVII wieku. Nazwę wziął od swojego twórcy, Włocha Marina. Marynizm polegał na znajdowaniu ciągle nowych i zaskakujących konceptów oraz przedstawianiu ich w formie poetyckiej....
Człowiek - "trzcina myśląca" - odzwierciedlenie niepokojów egzystencjalnych epoki baroku w literaturze. W renesansie człowiek postrzegał świat jako uporządkowane dzieło boskie, w którym miał on realizować swoje pragnienia, ambicje....
Barok to epoka w historii kultury europejskiej trwająca od połowy XVI stulecia do końca XVII. W Polsce tendencje barokowe pojawiają się bardzo wcześnie, już w ćwierćwieczu XVI stulecia i trwają znacznie dłużej – do połowy...
1. Julian Krzyżanowski- przedstawił podobieństwo epok. 2. Barok to okres w dziejach kultury, który rozpoczął się pod koniec wieku XVI trwała przez cały wiek XVII a w niektórych krajach nawet do połowy XVIII wieku. Słowo barok może pochodzić...