Rewolucja
Rewolucjoniści
Joanna d’Arc, bohaterka wielu utworów literackich i dzieł filmowych (choćby filmu Bessona), wiedzie szeregi przeciw wrogom Francji. Na czele innych społeczności stają rewolucjoniści francuscy, rosyjscy, polscy. Ich celem jest walka o sprawiedliwość społeczną. Upomina się o nią komunista Lulek, opisany w Przedwiośniu Żeromskiego, bezpardonowo sięgają po władzę pokazani w powieści jako bezduszne bestie rewolucjoniści z Baku. Waha się, czy nie przyjąć podobnej postawy, główny bohater...
Komuniści, którzy padli ofiarą rewolucji
Lewen jest ofiarą komunizmu, żywym dowodem na to, że rewolucja pożera własne dzieci. Jej ofiarą padają też często przodownicy pracy. Przyjaciel Mateusza Birkuta ( Człowiek z marmuru Andrzeja Wajdy) zostaje niesłusznie aresztowany, jeden z braci Talarów z serialu Dom Jana Łomnickiego, przodownik pracy, przeżywa głębokie rozczarowanie z powodu utraconej sławy – to rozczarowanie przyczynia się do nieszczęśliwego wypadku, któremu ulega bohater i ginie... Ofiarą rewolucji paradoksalnie padają...
Konspiracja
Postaci konspiratorów, związane z naszą burzliwą historią, pojawiają się dość często w literaturze. Działają w konspiracji ci, którzy udzielają się w tajnych, nielegalnych z punktu widzenia władzy organizacjach, spiskują przeciw rządom okupacyjnym, prowadzą rewolucyjną działalność... Konspiracja wymusza tajne miejsca spotkań, system umówionych, nierozumianych przez osoby niewtajemniczone znaków, pseudonimy...
Konspiracja rewolucyjna
Z konspiracyjnym ruchem rewolucyjnym zetkniemy się np. w Nocach i dniach (postać narzeczonego Agnieszki Niechcicówny, socjalisty). Mowa też o nim w serialu Z biegiem lat, z biegiem dni (jeden z idealistów ginie skazany naś mierć i rozstrzelany). O komunistach konspiratorach mowa w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego (Lulek, zebranie komunistów, na które idzie Baryka) czy Matce Królów Kazimierza Brandysa (uwięziony zostaje należący do nielegalnej partii komunistycznej Lewen).
Miasta rewolucyjne, powstańcze
Miasto w chwili rewolucji, powstania, zrywu, buntu przedstawiają też np. utwory romantyków. W Kordianie Juliusza Słowackiego odnajdziemy obraz konspirującej Warszawy. Z jednej strony stolica oddaje cześć carowi koronowanemu właśnie na króla, z drugiej zaś spiskowcy spotykają się w podziemiach warszawskiej katedry. Klimat buntu odnajdziemy też w Kwiatach polskich Juliana Tuwima, przedstawiających rewolucyjną robotniczą Łódź. Miasta rewolucyjne przedstawiają także filmy – arcydzieła...
Poeta – przywódca narodu
Inny dylemat poetów dotyczył roli społecznej twórcy. Wielokrotnie pytano,czy poezja ma dotyczyć tematyki narodowej, czy nie, czy ma się angażować w sprawy społeczne, czy pozostać na nie obojętną. Wedle tradycji tyrtejskiej (nazwa pochodzi od greckiego poety Tyrteusza, który zagrzewał Greków do walki i... prowadził ich do zwycięstw) poeta ma zagrzewać do walki. Taką rolę odgrywa Gustaw-Konrad w III części Dziadów , pragnący stanąć na czele narodu i doprowadzić go do wolności. Podobnie...
Rewolucja
CHÓR CHŁOPÓW Naprzód, naprzód, pod namioty, do braci naszych! – naprzód, naprzód, pod cień jaworów,na sen, na miłą wieczorną gawędkę! – tam dziewki nas czekają – tam woły pobite, dawne pługów zaprzęgi, czekają nas. – GŁOS JEDEN Ciągnę go i wlokę, zżyma się i opiera – idź w rekruty – idź – GŁOS PANA Dzieci moje, litości, litości! – GŁOS DRUGI Wróć mi wszystkie dni pańszczyzny. – GŁOS TRZECI Wskrzesz mi syna, Panie, spod batogów kozackich. – GŁOS CZWARTY Chamy piją zdrowie twoje, Panie –...
Echa polskich rewolucji
W literaturze polskiej odnajdziemy też echa lokalnych przewrotów, które miały miejsce na ziemiach polskich. Za chłopską rewolucję można uznać tzw. rabację galicyjską z 1846 roku, kiedy to mieszkańcy wsi pod wodzą Jakuba Szeli zbuntowali się przeciw swym panom. Akcji patronował, a przynajmniej nie przeszkadzał, jeden z zaborców – Austria. Gdy jednak rewolta objęła niemal całą Galicję, płonęły dwory, ścinano w okrutny sposób głowy dziedziców, władze uwięziły Szelę... Echa tych wydarzeń...
Fascynacja rewolucją
Fascynację rewolucją utrwala w swych dziełach filmowych Siergiej Eisenstein. Jego Pancernik Potiomkin , przedstawiający bunt na pokładzie statku i przewrót rewolucyjny w Odessie 1905 roku, nie tylko jest dynamicznym, przejmującym obrazem pokazującym potęgę dzieła rewolucyjnego, ale także jednym z najwybitniejszych filmów w historii kina, w którym zastosowano nowoczesny montaż. Do historii filmu przeszły na zawsze niektóre sceny z Pancernika Potiomkina , np. scena masakry na słynnych...
Skutki rewolucji
Dalsze skutki rewolucji, przewidywane przez Witkacego czy Orwella, tj. terror, dyktatura jednostki, zbrodnie, zostają przedstawione np. w prozie łagrowej ( Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, proza Leo Lipskiego, Aleksandra Sołżenicyna i Oli Watowej). Także w stalinowskich więzieniach cierpią i giną rzekomi wrogowie rewolucji, często dawni działacze rewolucyjni lub zupełnie niewinni ludzie (filmy Matka Królów Zaorskiego na podstawie powieści Kazimierza Brandysa, Przesłuchanie...
Lokaje i „stara sługa chustkowa”
Na uwagę zasługuje też służba w utworach Witolda Gombrowicza. Lokaje z Operetki czy służba z Pornografii jest pokorna, ale panowie traktują ją tak, jakby tylko czyhała na to, by dokonać rewolucyjnego przewrotu. Właśnie dlatego państwo odgradzają się od niej murem rytuałów, obyczajów, formułek, manifestują przed służbą swą pobożność (hierarchia kościelna i religijne rytuały sprzyjają utrzymaniu władzy nad chłopstwem i służbą– Pornografia ). W Ferdydurke ujawnia się fascynacja parobkiem...
„A szlachta niech sobie tańcuje” – taniec rewolucji
Bywał też taniec symbolem przewrotu, rzezi rewolucji. „Ja z tobą potańcuję” –mówimy, grożąc w języku potocznym i do tego powiedzenia odwołuje się Gustaw Ehrenberg w romantycznym, pełnym gróźb wierszu: O! Kiedy wybije godzina powstania, Magnatom lud ucztę zgotuje; On miecze i stryczki zaprosi do grania, A szlachta niech sobie tańcuje. (Gustaw Ehrenberg, Szlachta w roku 1831 )
Totalitaryzm alegorycznie
Alegorią sowieckiego totalitaryzmu (według innych parabolą totalitaryzmu w ogóle) jest powieść (niektórzy badacze twierdzą, że to opowiadanie) George’a Orwella Folwark zwierzęcy . Pokazano w nim rewolucyjne przemiany zmierzające do uwolnienia farmy spod władzy ludzi. To się udaje, jednak stopniowo rządy przywódców rewolucji świń zamieniają się w terror, a nawet stają się surowsze od rządów ludzi, z którymi świnie zaczynają się spotykać przy stole (symbol zdrady zwierzęcych interesów)....
Piekło rewolucji
Nie brakuje też w literaturze obrazów piekła na ziemi. Jednym z nich jest piekło rewolucji ukazane w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego. Obóz rewolucjonistów przypomina właśnie piekło... Obraz rewolucji stylizowany jest na rewolucję francuską, znaną poecie z różnych przekazów... Rewolucjoniści dokonują krwawych obrzędów, uczestniczą w orgiach i groźnych parareligijnych, szatańskich obrzędach – na ogół są wrogami religii lub stwarzają religię nową... Już sam tytuł Nie-Boska komedia...
Rewolucja pożerająca własne dzieci
O okrucieństwie rewolucji, która pożera własne dzieci, będą mieli okazję przekonać się także uczestnicy rewolucji francuskiej, po pewnym czasie odsunięci od rządów i niejednokrotnie skazywani na śmierć. Takie losy czekają m.in. Dantona ( Sprawa Danton a Stanisławy Przybyszewskiej, film Danton Andrzeja Wajdy). Metaforycznie o tym niechlubnym mechanizmie rewolucji, prowadzącym do dyktatury i represji oraz mordowania przeciwników politycznych, opowie rozrachunkowy film Tengiza Abuładze...
Komunista – rewolucjonista, męczennik
Wiersze Władysława Broniewskiego dokumentują postaci i postawy komunistów. Są wśród tych wierszy Na śmierć rewolucjonisty i Elegia o śmierci Ludwika Waryńskiego . Kreują one nowych komunistycznych bohaterów – męczenników za sprawę, idealistów kochających robotnicze masy i wolność, umierających za innych. Jednocześnie programowy wiersz Broniewskiego o poezji ( Poezja ) stawia przed nią zadania tyrtejskie: ma zagrzewać do walki, także rewolucyjnej („Ty masz werbel nam zagrać do...
Rewolucja jako rozlew krwi
W Przedwiośniu Stefana Żeromskiego rewolucja przedstawiona zostaje mniej metaforycznie, bardziej konkretnie. Zastaje bohaterów w wielonarodowym,pięknym Baku i zamienia je w miasto spływające krwią. W powieści pokazano racje rewolucjonistów odbierających dobra dawnym panom, ale także przemawiające przeciw buntownikom, związane z rewolucją bezprawie i zbrodnie.Zafascynowany ideami komunistów młody Polak Cezary Baryka ma jednak okazję w czasie rewolucji w Baku przekonać się, jak taki przewrót...
Rewolucja jako dzieło bezbożne w Nie-Boskiej komedii
Rewolucja ukazana przez arystokratę Zygmunta Krasińskiego w Nie-Boskiej komedii przybiera kształt piekła na ziemi. Towarzyszą jej orgie, krew i bezbożność.Nie jest to żadna konkretna historyczna rewolucja, ale pisząc swoje dzieło czerpał autor z przekazów o rewolucji francuskiej, nawiązują też do niej niektóre symbole w utworze, np. czapka frygijska. Pankracy – przywódca rewolucjonistów – nienawidzi religii i bezwzględnie skazuje na śmierć przedstawicieli starego porządku. Inny...
Rewolucje groteskowe w "Szewcach" i "Operetce"
Katastroficzne przeczucie rewolucji odnajdujemy w utworach Stanisława Ignacego Witkiewicza. W dramacie Szewcy dał on obraz groteskowej rewolucji, która składa się z kilku etapów i kończy przewrotem dokonanym przez szewców, ukaranych przymusową bezczynnością. Ich przywódcą jest Sajetan Tempe, około sześćdziesięcioletni blondyn wygłaszający bełkotliwe monologi wyrażające niepokój istnienia (język groteski). Tragikomiczny język szewców odczuwających egzystencjalne dylematy, ale nieumiejących...
Szklane domy
Marzenia o szczęśliwej Polsce, niepodległej, nowoczesnej i pięknej, snuć będzie stary Baryka ( Przedwiośnie Stefana Żeromskiego). Umrze, powtarzając synowi, że w Polsce czekają na niego szklane domy. Przybywszy do ojczyzny z Baku, Cezary przerazi się szarością i ubóstwem Polski, a gdy ją lepiej pozna – także panującymi w niej układami i niesprawiedliwością.Wcześnie rozczarowany pustymi hasłami rewolucyjnymi (dającymi ludziom marzenia bez pokrycia o sprawiedliwości społecznej), nie uwierzy...
Wodzowie rewolucji i szefowie państwa
Osobny rozdział stanowią komunistyczni wodzowie. Takich wodzów kreuje usilnie sowiecka propaganda. Jednym z nich jest Czapajew – tytułowy bohater filmu braci Wasiliewów, ukazany jako człowiek z krwi i kości. Komunista – bandyta, kat i obłudny zbrodniarz – to Stalin i jego ludzie przedstawieni w licznych tekstach kultury, np. w dokumencie Józefa Czapskiego Na nieludzkiej ziemi , według którego nikt z sowieckich dygnitarzy nie potrafił odpowiedzieć, co stało się z polskimi oficerami z...
Czy powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Wielka Rewolucja Burżuazyjna we Francji są przejawem idei oświeceniowych? - referat
Czy powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Wielka Rewolucja Burżuazyjna we Francji są przejawem idei oświeceniowych? Zastanówmy się nad znaczeniem tych słów. Wiele źródeł podaje inną definicję. Wg jednych idee oświeceniowe to takie,...
Powieści S. Żeromskiego dzisiaj – nudne czy fascynujące.
Stefan Żeromski dla swojego pokolenia był niekwestionowanym autorytetem artystycznym. Nazywany przez wielu sumieniem narodowym poruszał w swych utworach sprawy ważne i drażliwe dla wielu rodaków. W niepodległej Polsce brał czynny udział, nie...
Dlaczego nie doszło w Polce do rewolucji typu bolszewickiego
W Polce nie doszło do rewolucji typu bolszewickiego, poniewać sytuacja tak wewnętrza jak i zewnętrzna w obu krajach była zupełnie różna. W przypadku Polski nawet nie można rozważac sytuacji w kategorii ''kraj'' gdyż jak wiadomo Polska jako kraj...
„Umarł Gustaw – narodził się Konrad”. Twoje przemyślenia na temat przeobrażeń dokonujących się w przyrodzie i postawie wobec świata wybranych bohaterów literackich.
„ Nic niby tu nie zmienione, / a jednak pozamieniane. / Niby nie przesunięte, / a jednak porozsuwane”, pisze polska laureatka nagrody Nobla z 1996 roku, Wisława Szymborska w wierszu z tomu „Koniec i początek” pt. „Kot w pustym mieszkaniu”. Jej...
Rewolucja, a może rewelacja ?
Dużo się mówi ostatnio o irackim dyktatorze - Saddamie Husajnie. I coraz częściej można obejrzeć w teatrze telewizji "Kordiana" Juliusza Słowackiego. A jeśli by się tak dłużej zastanowić, to nawet możnaby znaleźć wspólne cechy dotyczące obu...
Problematyka moralna i społeczna w twórczości Żeromskiego
Marzył o cudach potęgi i siły Na suchych piaskach i spalonej glinie. Spragnion królewskiej krwi z wielkości żyły Królewski, głodny lew, co jadł pustynię. Taką strofą uczcił Staff Żeromskiego, jednego z najważniejszych polskich pisarzy...
Słowniczek pojęc historycznych
A ABDYKACJA - zrzeczenie się korony ALIENCJA - inaczej wyobcowanie ALIANCI- w czasie I wojny światowej określenie głównych przeciwników państw centralnych, a w czasie II wojny światowej państwa koalicjii antyniemieckiej ANARCHIA -...
Zagrożenia dla demokracji- short
Demokracja z języka greckiego władza ludu, jest typem sprawowania władzy, na którą wpływ ma każdy obywatel danego kraju, czyli będzie to demokracja bezpośrednia, na która składają się różnego rodzaju akty wyborcze, inicjatywy ludowe, weta ludowe,...
Zinterpretuj podany fragment powieści Stefana Żeromskiego w kontekście losów i przeżyć Cezarego Baryki oraz narodu polskiego u progu niepodległości. Określ rolę tego fragmentu w powieści oraz jego związek z tytułem i ideą utworu.
Stefan Żeromski był pisarzem głęboko zaangażowanym w problemy społeczne i narodowe. Dawał temu wyraz wielokrotnie, jak choćby w okresie wydarzeń rewolucyjnych 1905-1907, kiedy to powstało wiele utworów...
List Cezarego Baryki do ojca przebywającego na froncie
Ojcze! Tak długo Cię nie ma? Mam nadzieję, że odczytasz mój list, a gdy wrócisz, będę mógł opowiedzieć Ci o wszystkim osobiście. Wyrzucono mnie ze szkoły, lecz nie żałuję. Teraz jeszcze bardziej jestem wolny, jeszcze bardziej wyrażam to swoimi...
Wprowadzenie do pedagogiki - prof. Bezwińska opracowanie pojęć na egzamin
RÓŻNE RODZJE WIEDZY O EDUKACJI. Wiedza potoczna – zbiór osobistych i przypadkowych danych, informacji i spostrzeżeń. Cechuje ją: fragmentaryczność, niespójność, pochopność, apodyktyczność, a jej zasadniczą wartością jest to, że daje jednostce...
Historia 1914-1991 r.- ściąga
28.06.1914 ? wybuch I wojny światowej 11.11.1918 ? koniec I wojny 1917 rok ? rewolucja w Rosji; ustrój komunistyczny 15.08.1920 ? Cud nad Wisła 1922 rok ? marsz na Rzym ? władze obejmuje Benito Musollini 1933 rok ? Hitler dochodzi do władzy...
Z ziemi niewoli do ziemi obiecanej - analiza fragmentu przedstawiającego powrót Polaków z Rosji "Przedwiośnie".
Po pierwszej wojnie światowej Polska, po ponad stuletniej niewoli, odzyskała niepodległość. Polacy nagle znaleźli się w wolnej, lecz pełnej zniszczeń ojczyźnie. Trzeba było stawić czoła nowej sytuacji. Postawy ludzi wobec odzyskanej wolności...
"Nie-Boska komedia"
Zawiera wizje abstrakcyjnej rewolucji - walki klasowej. Wzorce tej rewolucji wywodzą się z rzeczywistości: przewrót Cromwela w Anglii, powstanie listopadowe w Polsce i Wielka Rewolucja Francuska. Również w bohaterach możemy zauważyć wzorce...
"Nie-Boska komedia" typy dramatu.
1. "NK" jako dramat romantyczny: - zerwanie z klasyczną zasadą trzech jedności(czasu - pojawia się rozbieżność czasowa między I częścią, a częścią II (10 lat); miejsca : okopy Św. Trójcy, szpital, lochy podziemne; akcji - kilka...
"Przedwiośnie" Żeromskiego - powieść pytań (powieść otwarta).
Prezentuje czytelnikowi problemy Polski XX-lecia i zastanawia się nad tym, jak można by je rozwiązać, prezentuje także, do czego może doprowadzić aktualna polityka i pogarszający się stan kraju; zadaje wiele pytań o przyszłość i teraźniejszość...
Pogląd pisarzy na rewolucję społeczną w utworach różnych epok.
Rewolucja zawsze budziła grozę, ale zarazem fascynowała. Może właśnie dlatego inspirowała tak wielu artystów pisarzy i filozofów. Z pasją malował ją Eugene Delacroix. Jego obraz „Wolność wiodąca ludzi na barykady” tematycznie nawiązuje do...
Czy Wojna Amerykanska byla powstaniem czy rewolucja?
Na wstępie należałoby rozwiać kwestie tego, czym rożni się rewolucja od powstania. Granica miedzy tymi dwoma pojęciami jest bardzo płynna i z łatwością może się zatrzeć. Encyklopedie przy pojęciu „powstanie” podają również inne znaczenie tego...
Romantyzm
ROMANTYZM (Od 1789r - Wielka Rewolucja Francuska - do 1848r - Wiosna Ludów. Od 1822r - wydanie „Ballad i romansów" - do 1863r) •Gatunki jako wyraz zmian świadomości estetycznej •Cechy dramatu romantycznego •„Oda do młodości" i...
„Aby istnieć, człowiek musi się buntować” A. Camus. Zastanów się na źródłami i sensem buntu wybranych bohaterów literackich, oceń ich postawę.
KONSPEKT „Aby istnieć, człowiek musi się buntować” A. Camus. Zastanów się na źródłami i sensem buntu wybranych bohaterów literackich, oceń ich postawę. 1. WSTĘP a) Wyjaśnienie definicji buntu: Bunt – sprzeciw, protest, spontaniczne...
Bastylia
Upadek znienawidzonego symbolu rojalizmu ukoronował „pierwszy dzień wolności”, otwierający - jak głosiła rewolucja – nową epokę w dziejach Francji.Mglistego wtorkowego poranka latem 1789 r. na placu przed Bastylią, więzieniem-fortecą położoną w...
Obraz rewolucji w "Nie-Boskiej komedii" oraz w "Przedwiośniu".
Rewolucja to wyraz pochodzenia łacińskiego, w znaczeniu szerokim i metaforycznym - wszelka szybka i głęboka zmiana, w znaczeniu węższym - gwałtowna zmiana ustroju politycznego i organizacji społecznych, odbywa się przy znacznym, zaangażowaniu...
Jak Słowacki widzi rolę swoją i swojej poezji w czasach sobie współczesnych i w przyszłości?
Poeta- Nie jest rzemieślnikiem, ale artystą, który tworzy pod wpływem chwili, natchnienia i emocji. Jest to człowiek wyjątkowy i nie każdy może nim być. Jego warsztatem literackim są jego własne uczucia, nie ma ukształtowanych i wypracowanych...
Przedstaw różne motywy rewolucji w literaturze i ramowy plan
Temat mojej prezentacji brzmi "Przedstaw różne oblicza rewolucji w znanych Ci utworach literackich". Myślę, że najwłaściwiej będzie, jeżeli zacznę swoją wypowiedź od zdefiniowania znaczenia słowa "rewolucja". Wyraz rewolucja pochodzi z języka...
Zmagania Cezarego Baryki z polskością i Polską. Na podstawie fragmentu.
Patriotyzm, miłość do ojczyzny to pojęcia, które od wieków znajdowały się w wielu pozycjach literackich. Już od najdawniejszych czasów utożsamianie się ze swym krajem było w mentalności ludzi. Do umiłowania swej ojczyzny od wieków wzywali także...
Sąd nad Polską i sen o Polsce w literaturze polskiego romantyzmu, “Weselu” i “Przedwiośniu”.
1795 rok to data przełomowa w historii II Rzeczypospolitej. Polska utraciła niepodległość na 123 lata. Została zajęta przez państwa ościenne i poddana procesom germanizacji , msyfikacji ,ciągłej niewoli ,której jarzmo naród kilkukrotnie i...
"Przedwiośnie" ostrzeżeniem przed rewolucją i wojną domową.
Stefan Żeromski jako pisarz książek bardzo humanistycznych w przesłaniu, opisując Polaków w młynie dziejów, które bez litości rzucały ich od bolszewickich rewolucji, Pierwszą Wojnę Światową, bitwy o utrzymanie młodego państwa polskiego, nie mógł...
Życie i twórczość Denisa Diderota.
Denis Diderot (1713 – 1784) to jeden z najbardziej wyróżniających się francuski encyklopedysta. Kształcił się wśród Jezuitów. Odmawiając pracy w wyuczonym zawodzie sprzeciwił się woli ojca, co spowodowało konflikt, który w rezultacie doprowadził...
Rewolucja, wynalazek techniczny czy żmudna codzienna praca.
W 1918r., po I wojnie światowej, Polska po przeszło stuletniej niewoli odzyskała niepodległość. Naród polski ogarną szał radości, że wreszcie, po tylu latach Polska znowu jest krajem wolnym. Jednakże większość Polaków szybko się rozczarowała. Nie...