Przyjaciel
Ofiara z własnych uczuć dla przyjaciela
Z kolei Michał Wołodyjowski odstępuje przyjacielowi Ketlingowi prawa do wybranki serca – Krzysi. Woli bowiem unieszczęśliwić siebie niż stanąć na drodze do szczęścia tych dwojga: przyjaciela i ukochanej. Ketling i Krzysia będą błogosławić pana Michała za tę decyzję. „Mały rycerz” nie straci przyjaciela, a honorowa Krzysia, która nieoficjalnie obiecała rękę panu Michałowi, nie pójdzie do klasztoru, by ratować twarz.
Przyjaciel w wielonarodowym państwie
Zupełnie życzliwy obraz Rosjanina znajdujemy w Kronice wypadków miłosnych Tadeusza Konwickiego (sfilmowanej przez Andrzeja Wajdę). Główny bohater powieści Wicio ma kolegę Lowkę Małafiejewa, towarzysza podróży do szkoły i młodzieńczych zabaw. On też wspólnie z Wiciem i kilkoma innymi osobami tworzy paczkę wspólnie odwiedzającą panny Puciatówny. Młody Rosjanin to chłopak z temperamentem, któremu bardzo podobają się kobiety i który nie może doczekać się seksualnej inicjacji z którąkolwiek z...
Żona idealna
Dla żony idealnej przede wszystkim jest miejsce w poezji. Na przykład w pieśniach i innych wierszach Gałczyńskiego: A ta pani zamyślona, z kwiatami – to moja żona. (Konstanty Ildefons Gałczyński, Wizyta ) W Pieśniach żona przedstawiona zostaje przede wszystkim jako towarzyszka p racowitego życia poety, której twarz, ręce, serce warto „ocalić od zapomnienia”. Zdanie: „Stoimy przy życiu, żono, jako tkacze przy swych krosnach” trąci dziś nieco socrealizmem, ale i tak może spodobać...
Żona przyjaciel
Przyjacielem jest niewątpliwie żona Waltera Alfa (Konrada Wallenroda)– Aldona opisana w utwo rze Adama Mickiewicza. Litwinka, córka księcia Kiejstuta, dzieli los swego nieszczęsnego męża, który „szczęścia w domu nie znalazł, bo go nie było w ojczyźnie”. Gdy postanawia on walczyć podstępem z Krzyżakami jako Konrad Wallenrod, żona zaszywa się w wieży krzyżackiego zamku w Malborku jako Pustelnica i wiedzie z dawnym mężem, rycerzem i zakonnikiem, długie wieczorne rozmowy. Zna serce i trudy życia...
Przyjaciel domu
Mianem przyjaciół domu, ale już nie ubogich odwiedzających czy biednych rezydentów, a równoprawnych partnerów można określić z całą pewnością żywo uczestniczącego w życiu Wołodyjowskich Zagłobę, jednego z bohaterów Trylogii Henryka Sienkiewicza, a także doktora Ranka z Domu lalki Henryka Ibsena, stałego gościa w domu Helmerów. Zagłoba najpierw towarzyszy zacnym kawalerom, takim jak Pan Michał czy Kmicic w ich biesiadach i walkach (z przewagą tych pierwszych), potem jako skuteczny swat...
Fałszywi przyjaciele
Odrębną kategorię stanowią fałszywi przyjaciele. Spotykamy ich już w Biblii . Otaczają Hioba i sugerują mu, że to z jego winy dosięgają go nieszczęścia. Określenie „przyjaciel Hioba” oznacza fałszywego przyjaciela. Niegodny zaufania okazuje się też uczeń Chrystusa – Judasz, który sprzedaje swego nauczyciela, pocałunkiem wskazując strażom Mesjasza (Judaszowy pocałunek). Motyw fałszywej przyjaźni niejednokrotnie wykorzystywała literatura piękna: fałszywymi przyjaciółmi są niektórzy znajomi...
Rosjanin jako przyjaciel, sprzymierzeniec
Mimo iż w utworach Mickiewicza znajdziemy tyle ostrych słów pod adresem cara, nie brakuje w nich także wyrazów sympatii dla Rosjan spiskowców, których wieszcz znał osobiście. Część III Dziadów kończy wiersz Do przyjaciół Moskali , w którym poeta wspomina Rylejewa i innych buntowników prześladowanych przez carat i skazywanych na śmierć i katorgę: Gdzież wy teraz? Szlachetna szyja Rylejewa, Którąm jak bratnią ściskał, carskimi wyroki Wisi do hańbiącego przywiązana drzewa; Klątwa ludom, co...