Naukowiec
Podziw dla odwagi naukowców poprzednich epok
W literaturze współczesnej odnajdziemy też hołdy dla naukowców poprzednich epok. W poezji współczesnej znajdziemy wiele wierszy poświęconych mitologicznym eksperymentatorom Dedalowi i Ikarowi (np. Ernest Bryll O Ikarach głoszą , Stanisław Grochowiak Ikar, Zbigniew Herbert Dedal i Ikar ). Z kolei Stanisław Grochowiak w wierszu Lekcja anatomii doktora Tulpa , nawiązującym do obrazu Rembrandta, uczyni eksperymenty odważnego naukowca (przeprowadzającego pierwsze sekcje zwłok) punktem wyjścia...
Marzenia naukowców
Marzycielami, których przedmiotem marzeń jest nauka, są przyjaciele i znajomi Wokulskiego: Szuman, Geist i Ochocki. Michałowi Szumanowi naukowa pasja granicząca z dziwactwem pozwala przetrwać rozpacz i samotność spowodowaną śmiercią narzeczonej, a potem utratą złudzeń niepodległościowych (ów Żyd po klęsce powstania styczniowego trafia na Sybir, tak jak Wokulski). Po pewnym czasie jednak zainteresowania pomiarami włosów różnyc h ras wydają się doktorowi absurdalne i nieopłacalne, zawiesza je...
Idealiści i dziwacy
W Lalce Bolesława Prusa poznajemy całą galerię postaci pozytywistów –naukowców. Pierwszym z nich jest doktor Szuman – zdziwaczały lekarz, stary kawaler, Żyd, wywieziony wraz z Wokulskim na Sybir za udział w powstaniu styczniowym. Prowadzi on badania nad włosami różnych ras ludzkich. Praca ta pozwala mu zapomnieć o otaczającym go świecie i dramatycznych przeżyciach z młodości (zmarła mu narzeczona, usiłował popełnić samobójstwo). U schyłku życia dochodzi jednak do wniosku, że jego badania są...