Baza wiedzy / Opracowania / Słownik etymologiczny języka polskiego

Żreć

poleca b/d

1. ‘jeść (o zwierzętach, wulgarnie o człowieku)’; dialektalnie też: 2. ‘gryźć’, 3. ‘pić’ oraz 4. ‘kąsać jeden drugiego’.

Pochodzenie:

Od XV w.; ogsłow. (por. czes. žrát, žeru, ros. žrať, žru, słoweń. žréti, žrèm) < psłow. *žerti, *žьrę / *žerę ‘jeść (głównie o zwierzętach)’ – pokrewne m.in. z lit. gérti ‘pić; wchłaniać, pochłaniać’ oraz stind. giráti ‘połykać’; podstawą jest pie. *guer- ‘połykać’.

Pierwotna postać

W stpol. czasownik występował również w postaci źrzec, źrze.

Obecna postać

Żreć jest postacią wtórną utworzoną na wzór postaci czasu teraźniejszego żrę.

Źródło Już to źle, kiedy wilk wilka źrze.
Grzegorz Knapski (1564-1638)

poleca b/d

żarcie

poleca b/d

żarłok

1. ‘obżartuch’; 2. stpol. żarłok i wyjątkowo żarłak ‘obżartuch i pijak, opilec’; od XV w.; utworzone od pol. żarł (< żreć)

poleca b/d

żer

1. ‘czynność jedzenia u zwierząt, żarcie, pożeranie’; 2. ‘pożywienie zwierząt, zwłaszcza zdobywane przez nie same’; od XV w.; ogsłow. < psłow. *žirъ ‘żarcie, pożeranie; to, co się żre, pożera’ – rzeczownik odczasownikowy odpsłow. *žerti ‘jeść (głównie o zwierzętach)’; w stpol. stosowano postać żyr

poleca b/d