1. ‘otwór w dolnej części twarzy, od przodu zamknięty wargami, wewnątrz przechodzący w jamę ustną’; 2. ‘wargi’; 3. stpol. też ‘narzędzie mowy, język’.
Pochodzenie:
Od XIV w.; ogsłow. (por. czes. ústa ‘usta’, ros. ustá ‘ts.’) < psłow. *usta ‘usta, wargi’ – pokrewne ze stprus. austo ‘usta’, lit. uostá, úostas ‘ujście rzeki, zalew’, łot. uosts, uōsta ‘przystań, zalew’, łac. ōstium ‘drzwi; ujście, wejście, dostęp’ (stąd nazwa miejscowa Ostia – miasta portowego położonego 30 km od Rzymu u ujścia rzeki Tyber) oraz stind. ō’ ştha- ‘warga’ – podstawą dla tych wyrazów był pie. *ōus-t- / *әus-t- pochodzący od pie. pierwiastka *ōus- ‘usta’ (z którego też wywodzi się np. łac. nazwa ust: ōs, ōris).
Źródło
Słowa mu, jako z rzeki woda, z ust jego popłynęły.
Piotr Skarga (1536-1612)
Szatan ludzi zwodzi, nie przymuszeniem, ale radą i poduszczeniem.
Jakub Wujek (1541-1597)
Plastr miodu póki w uściech, póty słodko.
Mikołaj Rej (1505-1569)
poleca
b/d
poduszczać
1. pierwotnie ‘zachęcać, ożywiać’; 2. później ‘namawiać do czegoś, zwłaszcza do czegoś złego’; od XVI w.
poleca
b/d
poduszczyć
1. pierwotnie ‘zachęcać, ożywiać’; 2. później ‘namawiać do czegoś, zwłaszcza do czegoś złego’; od XVI w.
poleca
b/d
ujście
1. ‘ostatni odcinek rzeki’; 2. ‘otwór, wylot (np. kanału, wąwozu)’; 3. też ‘wypływ wody, źródło’ (XV w.); od XIII w.; podstawą psłow. *ustьje‘ otwór, wylot, część rzeki’ utworzony od psłow. *usta z przyrostkiem *-ьje; por. czes. ústi ‘wylot; ujście (rzeki)’ i ros. úsťe ‘ujście (rzeki)’; pierwotna pol. postać uście została wtórnie przekształcona w ujście z rozwojem grupy spółgłoskowej ść > jść pod wpływem skojarzenia z czasownikiem przedrostkowym pochodzącym od iść; w stpol. występowały...
poleca
b/d
Podobne teksty:
Materiał opracowany przez eksperta
Spis treści
- Usta