1. ‘drugi miesiąc roku’; 2. stpol. (XV w.) też ‘styczeń’.
1. ‘drugi miesiąc roku’; 2. stpol. (XV w.) też ‘styczeń’.
Od XIV w.; przymiotnik używany w funkcji rzeczownika; przymiotnik luty ‘srogi,okrutny, dziki’ przejęty ze wschsłow.; słowo to pochodzi od psłow. *ľutъ ‘srogi, okrutny, dziki; ostry, piekący’.
Źródło
Lito mi, że mnie do twej posługi uprzedził.
Historia prawdziwa, która się stała w Landzie, 1568 r.
Nie tak mu luto państwa.
Wacław Potocki (1626-1696)
Litowali, a żałowali go.
Biblia Leopolity, 1561 r.
‘współczucie, miłosierdzie’; od XVI w.; pochodzi od wcześniejszej (od XV w.) postaci lutość; ogsłow. (por. czes. litost, ros. ljutosť) < psłow. *ľutostь pierwotnie ‘srogość, surowość, wściekłość’ – jest to rzeczownik abstrakcyjny utworzony od przymiotnika *ľutъ; w językach zachsłow. wyraz ten występował w powiedzeniu ľuto mi estь ‘odczuwam boleść, cierpienie, przykrość; żal mi kogoś, współczuję’ (stpol. luto mi, lito mi ‘żal mi, współczuję’), skąd pojawiło się wtórne znaczenie...
‘współczuć, mieć litość, być skłonnym do przebaczenia’; od XVI w.; jest to czasownik odprzymiotnikowy od psłow. *ľutъ; w stpol. w XV--XVI w. występowała postać lutować się, oznaczająca też ‘żałować’
Materiał opracowany przez eksperta