1. ‘podziękowanie, wyraz wdzięczności’; 2. przyimek ‘zawdzięczając, wskutek’; 3. dziś w wyrażeniu dzięki (ci za to) ‘dziękuję’ (skrót zamiast dzięki czynię).
Pochodzenie:
Od XIV w.; zapożyczenie ze stniem. denke ‘podziękowania’ (dziś niem. Dank‘ts.’), co pozostaje w związku etymologicznym z niem. denken ‘myśleć’– pierwotnie zapewne w znaczeniu ‘myśl o otrzymanym dobrodziejstwie’> ‘wdzięczność’; podobne czes. dík oraz stczes. diek; z pol. > ukr. djáka i białorus. dzjáki.
Pierwotna postać
Stpol. oraz dialektalnie występowały formy dzięk i dzięka ‘podziękowanie, wdzięczność’; w XV-XVI w. istniało wyrażenie miej go dzięk ‘dobrze tak, wdzięczny jestem’.
Źródło
Królowę witali, skąd dzięk brali.
Maciej Stryjkowski (ok. 1547-1582)
O wiekopomnej bogom ślubił dzięce.
Wojciech Chrościński (ok. 1665-ok. 1735)
poleca
b/d
dziękczynienie
w XVI w. w postaci dzięk czynienie od wyrażenia dzięki czynić (XV w.), stanowiącego przekład łac. gratias, agere
poleca
b/d
dziękczynny
od XVIII w.; utworzony od wyrażenia dzięki czynić
poleca
b/d
dziękować
‘wyrażać podziękowanie’; od XV w.; czasownik odrzeczownikowy od dzięk / dzięka, dzięki; podobnie w in. językach słow. (np. czes. děkovat, słowac. ďakovať)
poleca
b/d
Materiał opracowany przez eksperta
Spis treści
- Dzięki